-K
Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
University of Ottawa
http://www.archive.org/details/cataloguegnr12fran
CATALOGUE GÉNÉRAL
DES
MANUSCRITS
DES BIBLIOTHÈQUES PUBLIQUES
DE FRANCE
Les auteurs et les éditeurs déclarent réserver leurs droits de traduction et de reproduction à l'étranger.
Ce volume a été déposé au ministère de l'intérieur (section de la librairie) en août 1889.
PARIS. — TYPOGRAPHIE DE E. PLON, NOURRIT ET Cie, RUE GARANCIKRK, 8.
ih&T-ù)oLot/J£
MINISTERE DE I/INSTltUCTION PUBLIQUE ET DES BEAUX-ARTS
CATALOGUE GÉNÉRAL
DES
MANUSCRITS
DES BIBLIOTHÈQUES PUBLIQUES
DE FRANCE
DEPARTEMENTS — TOME XII
ORLEANS
Par M. Ch. CUISSARD
SOUS-BIBLIOTHÉCAIRE DE LA VILLE
SEME JûESF,
PARIS
LIBRAIRIE PLON
E. PLON, NOURRIT et Cie, IMPRIMEURS-ÉDITEURS
RUE GARANCIÈRE, 10
1889 Tous droits réservés
BJBLIOTHECA
'dVans'iS
p JfY
Z
INTRODUCTION
La Bibliothèque d'Orléans est connue par les larcins qu'y a commis Libri, et surtout par les doctes travaux que ces vols ont inspires et fournis à Féminent Administrateur général de la Bibliothèque nationale l. Bien qu'elle ne possède qu'une très faible partie des manuscrits qui faisaient la gloire de ses abbayes et qui enrichissent aujourd'hui les Bibliothèques du Vatican et de Berne, elle peut offrir cependant encore une belle collection de manuscrits anciens 2 et de documents utiles à l'histoire locale.
I ANCIEN FONDS
1°. — Bibliothèque de Bonne-Nouvelle.
Les Bénédictins de Bonne-Nouvelle d'Orléans possédaient une bibliothèque assez considérable en imprimés, mais peu riche en manuscrits 3.
1 Les manuscrits du comte d'Ashburnham, par M. L. Delisle. Paris, Impri- merie nationale, 1883. — Notice sur plusieurs manuscrits de la Bibliothèque d'Orléans, par M. L. Delisle. Paris, Imprimerie nationale, 1883. — Les larcins de Libri à la Bibliothèque d'Orléans, par M. J. Loiselecr, dans le Bulletin de la Société archéologique de l'Orléanais, t. VIII, p. 117-126.
2 Cf. Mauler, Ein neues Palimpsestfragment zu Sallusts Historien. (Beilage zu den Wiener Studien, Band VIII. Mai 1886.) — De Jiovis Sallustii Historiarum fragmentis, dans la Revue de philosophie, t. X, 2e livraison, p. 113-131.
3 Le Père Lelong signale deux manuscrits de Barthélémy, prieur de Bonne-
TOME XII. a
il IXTRODUCTIOX.
2°. — Bibliothèque publique.
Guillaume Prousteau l'établit en 1714. Les donations faites par René Le Jay de Massuère, en 1736, et par Antoine l'aslin des Bréaux, en 1742, accrurent successivement ce fonds, qui ne comprenait cependant que soixante-trois manuscrits.
3°. — Bibliothèque germanique.
Fondée en 1567, sous la généreuse inspiration de Hubert van Giffen, en latin Giphanius, la bibliothèque des Allemands ne contenait que deux manuscrits qui ont été perdus \
4°. — Chapitre de Sainte-Croix "2.
En 1484, les chanoines firent de leurs livres un inventaire qui n'a point été conservé. On voit à la même époque J. Hue, évêque de Beauvais, leur restituer la Somme d'Alexandre de Halès qui lui avait été prêtée, et, en 1490, les religieux de la Madeleine leur empruntent un psautier. Les accroissements suc- cessifs que prit la bibliothèque du Chapitre, par suite du legs de Morel, fait en 1696, et des donations de l'évêque Nicolas-Joseph
Nouvelle : a N° 17471, Historia Ludovici XII i , qui se trouve aussi dans le fonds de la reine de Suède, au numéro 868; — « JY° 254S8, Historia Garoli Aurelia- nensis. » — La Bibliothèque de Berne possède un manuscrit provenant du même prieuré : « Gommentum in Gatonis disticha prolixum. » A la fin : c Valentinus de Lodières huic libro finem imposuit anno Domini 1460. Is codex seu liber scriptus fuit per prenorninati manum in domo seu prioralu Béate Marie Boni Xuncii Aure- lian. T. A,'0 91 du Gatalogue de AI. Hagen. — La bibliothèque de l'Université, qui prêtait trois volumes à Gharles d'Orléans, en 1445, a été très probablement le noyau de la bibliothèque des Bénédictins de Bonne-Xouvelle , appelée Ancienne biblio- thèque. Sur ce sujet, voir les travaux de MAI. Jarry, Loiseleur et de Alolandon, dans les Mémoires de la Société archéologique de l'Orléanais, t. XII, p. 296-471.
1 Ces manuscrits étaient, d'après le Catalogue île 1664, ■ Loci communes philo- sophai », et, d'après celui de 1678, « Liber precum - . Sur la bibliothèque ger- manique, on peut consulter De l'origine de la Bibliothèque d'Orléans, par AI. B. Bim- BINBT, dans les Mémoires de la Société des sciences, arts et belles-lettres d'Or- léans, t. XIV, p. :J70.
8 Sur ce sujet, voir Recherches historiques sur l'ancien chapitre cathédral de l'église d'Orléans, par M"8 A. de Villarkt, dans les Mémoires de la Société archéologique de l'Orléanais, t. XIX, p. 447-64V.
INTRODUCTION. »i
de Paris, qui accorda cent quarante-huit volumes des Mémoires du clergé, rendirent nécessaire la confection d'un catalogue que les chanoines dressèrent en 1730, et dont une copie nous a été conservée.
5°. — Séminaire.
Il n'est resté aucun catalogue ancien de cette bibliothèque. Plusieurs manuscrits lui furent donnés par le chanoine de Four- croy (f 1694). (Ms. 299.)
G0. — Abbaye de Saint- Benoît -sur-Loire l.
L'abbaye de Saint-Benoit ou de Fleury tient le premier rang parmi les monastères de l'Orléanais pour l'importance de sa bibliothèque et pour l'antiquité de ses manuscrits 2. Dès le IXe siècle, un catalogue était dressé; il est conservé dans la Bibliothèque de Berne, et, au siècle suivant, une nouvelle recen- sion complétait la première.
I. — Catalogue du ix* siècle 3.
Auctores hujus monasterii.
1. Virgilius (au-dessus Servius).
2. Boetius.
3. LP]sichemachia.
4. Terentius.
5. Sedulius. 0. Alcuinus.
7. Arator.
8. Terentius.
9. Très (au-dessus : IIII) Auiani.
1 Sur ce monastère, on peut consulter Histoire de l'abbaye royale #<? Saint- Benoît- sur- Loire , par M. l'abbé Rocher, Orléans, 1865, in-8°, et l'École de Fleury -sur -Loire à la fin du Xe siècle, par M. Gh. Cuissard. Orléans, 1876, in-8°.
2 Les nos 16 et 169 ont été formés de fragments écrits en onciales. On trouve encore des fragments d'onciales sur les gardes des manuscrits suivants : 30, 32, 35, 52, 54, 66, 136, 152, 161, 229, 233, 248, 258, 259, 260.
3 Conservé à Berne, sous la cote ms. 3.
iv IXTRODUCTIOW
10. Catoncm.
11. Prosperum.
12. Avianum.
13. Waltarium.
14. Esopum.
15. Albinum.
16. Hamaraedum (/. Smaragdum) .
17. Lih. pronosticorum.
18. Prudentium [P]sicbemachie.
19. Dialogum Gregorii.
20. Lib. paralipomenonis (sic).
21. Ysidori très.
22. Passio sancte Felicilatis.
23. Passionarii très.
24. Expositiones duo super Genesim.
25. Expositiones super V libros Moysi.
26. Auguslinum de sancta Trinitate.
27. Expositio super Apocalipsin.
28. Auguslinus de Deo concordis (sic).
29. Expositio super Cantica canticorum.
30. Alquiiuim.
31. Lib. pronoslicoruni.
32. Vita Patrum.
33. Régula clcricorum.
34. Epistola Ieronimi ad Eustocbium.
35. Epistole de gradibus sacerdotalibus.
36. Ysidori super Leviticos.
37. Quadrag'mta omcliae Gregorii.
38. Pastoralis cura.
39. Lib. Pastoralis régule.
40. Lib. quid signilicant vestimenta ecclesiae.
41. Lib. de Regibus.
42. Fisiologus.
43. Vita S. Medardi.
44. Liber sanctorum Patrum, de fide.
45. II expositiones super Spalitrium (Psalterium).
46. Omelie super evangelia.
7i7. Tria (sic) bisloria super Genesi.
48. Passio sancti Quintini.
i9. Expositiones super Evangelia.
50. Epistole magni Alexandri régis.
51 . De revelatione capitis sancti Johannis. Tri. Oralio sancti Augustini.
53. Liber Proseri (Prosperi) de contemplativa vita.
54. Liber Yeronimi super duodecim explanationes Prophetarum.
INTRODUCTION
55. Passio sancti Lantberti.
56. Commentarium leronimi presbyteri.
57. Liber calcalalorie (sic) artis.
58. Sermones sanctorum Patram.
50. Lib. de deccm cordis.
60. Lib. de sancla Trinitate.
61. Missales libri très.
62. Expositio super epistolas Pauli.
63. Décréta Affricani concilii.
64. Romanus ordo.
65. De Iege ribuaria (sic).
66. Augustinus super epistolas Johannis.
67. Dialogus Severi.
68. Kpistolae Jacobi.
69. Augustinus super Matheum.
70. Augustinus ad Tbimasium.
71. Expositio Raboni (sic).
72. Beda de temporibus.
73. Collectarii très.
74. Beda de sauclis Locis.
75. Gradalia. V.
76. Antipbonarii. INI.
77. Psalteria. II1I.
78. Plenaria. ML
II. — Catalogue du xe siècle l.
1. Retorica Ciceronis.
2. Time us Plato.
3. Porphirius cum Categoriis Augustini.
4. Simpbosius lib. regulae astrolapsus.
5. Lib. 1. de astronomia.
6. Lib. de utilitatibus astrolapsis.
7. Exceptiones Prisciani (corrigé, de Prisciano).
8. Corpus dialecticae.
9. Priscianus major cum minore de constructione.
10. Item de constructione (en marge, Priscianus de XII versibus).
11. I. Virgilius.
12. I. Terentius.
13. I. Horatius.
14. I. Sallustius.
15. I. Boetius.
16. 1. Juvenalis cumPersio in uno volumine.
1 Conservé à Berne, ras. 433.
vi IXTRODICTJOX.
17. Excidium Trojae.
18. Prudentius major.
19. Item Prudentius minor cum Aratorc.
20. Item Prudentius minor.
21. Item Arator.
22. Sedulii II.
23. Avianus I.
24. Cato. I (corrigé, Catones II).
25. Donatus minor cum majore et barbarismo et conjugationibus.
26. Beda de metrica arte I. (En marge. Item Donatus cum conjugatio-
nibus.)
27. Serviolus. I. cum Esopo.
28. Très libelli declinationum.
29. Euticius.
30. Priscianus de formatione.
31. I. Carmen de quibusdam lapidibus moraliter pertractat (en marge
Mico).
32. Macrobius.
33. Musica (en marge, très quaterniones de musica Boetii).
34. Ad Deodatum.
35. Ad Augustinum.
36. Commenlum Boetii in categorias Aristotelis.
37. Commentum Boetii super isagogas.
38. Periermenia Apulei cum perierm?uiis Aristotelis.
39. Retorica Ciceronis ad Herennium.
40. Commentum super Juvenalem '.
Au XIe siècle, les livres étaient déposés dans la « Tour de la librairie » , et, en 1147, l'abbé Macaire, « voyant tous les codices de la bibliothèque s'anéantir par suite de leur ancienneté et sous les efforts de la teigne et des vers » , décréta que tous les prieurs de son obédience concourraient à leur réparation ou à l'achat de nouveaux volumes. (Ms. 394 bis.)
Les bibliothécaires Haton et Julien rivalisèrent de zèle pour augmenter ou compléter les livres couiiés à leurs soins. En 123Î), l'abbé Jean faisait copier douze manuscrits qui nous ont été conservés 2.
Sous l'administration de l'abbé Bégon de Mural, en 1415, on
1 M. Hagen a publié ces documenta dans Jahrbùcher fur class. Philologie von Alf. Fleckeisen, fùnft. Jahrg. (1869, p. 510).
»NM 23, 24, 25,26, 27, 28, 29, 30, 32, 37, V0, 202.
INTRODUCTION. ni
dressa un inventaire qui a été perdu ; en 1552, on en fit un autre, qui, bien qu'incomplet, a u le très grand mérite d'avoir élé l'ait avant le pillage des protestants, » et dont l'original se trouve à la Bibliothèque nationale. (Ms. latin 137 des Nouvelles acquisitions, fol. 9-26.)
lu son importance, je le donne ici, en mettant après chaque article le numéro actuel des Bibliothèques d'Orléans et de Berne.
Cataloijus librorum qui in bibliothexa coenobii Benedictini Floriacensis ad IJijcrim reperti sunt postridie norias decembris, anno Domini 1552 l.
1. Boetii commentaria in topica Ciceronis ac ejusdem de topicis diffé-
rentes, quos libros praecedunt II paginae, quorum (sic) prions initium est : « Gondidisti. » — 222, 223.
2. Leviticus, Numeri, Deuteronomus, commenlariis illustra ta, quorum
initium est : « Confirmo si quis quaerat cur libri legis divisi sint. » — 29.
3. Ovidius de remedio amoris, cui adjuncta sunt V voces Porphyrii, ca-
tegoriae et rcepl sptxsvsiaç Aristotelis latine.
4. Prisciani grammatici, cujus libri initium est : « Prologus artis gratn-
maticae. » — 258.
5. Liber computi., cujus initium est : « De concordia mensium. »
6. Expositio beatiSmaragdi abbatis in regulam beati Benedicti. — 201.
7. Epiloma chronicon Eusebii, interprète Hieronymo. — 268.
8. Liber Augustini, cujus initium est : « Incipit expositio sancti Augus-
tini »; caetera vetustate obliterata sunt. — 143.
9. Pxegulae ecclesiasticae sanctorum apostolorum, in quo libro haec
legentibus primum occurrunt : « Incipit pra?fatio canonum apo- stolorum. » — 30.
10. Ambrosii libri ad Gratianum imperatorem de fide sanctae Trinitatis,
cui adjunctus est liber Claudiani de statu animae; itemque Chalci- dii commentaria in Timaeum Platonis. — 216.
11. Beda de literis, cum arte Servii grammatici, et Boetii deTrinitate. —
232.
12. Hieronymi ad papam Damasum epistolae et alios, quarum prima est
de osianno (sic) in excelso. — 266.
13. Libri quinque anonymi cujusdam, quorum primus continet Décréta
papae Gelasii de libris recipiendis et reprobandis ; prima pagina
1 Publié par M. L. Dklisle, Notice sur plusieurs manuscrits d'Orléans. Paris, 1883, in-4'\ p. 70-83.
Vin INTRODUCTION.
hoc initium habet : « Praefatio sequentis operis. Liber istL1 volumi- nibus quinque distinctus est. » — 168.
14. Sedulii carmina. — 255.
15. Annotationcs in libros Regum , quarum initium est : « Fuit vir
unus. » — 35. 1(3. Sermo de sancto Benedicto abbate. — 274. 17. Plinii Secundi medicamentorum quorunidam libellus, quem praece-
dunt multae paginae vetustate obliteratae. 1S. Porpbyrii introductio, Aristotelis categoriae et-spi IpjjievEtaç, Ciceronis
topica, cum commentariis Boetii aliisque ejusdem de logica ope-
ribus. — 221.
19. Liber acephalus, in cujus prima pagina XVItus versus rubris elementis
ita scriptus est : « Qnid significet rubrum et subrubrum alimen- tum? »
20. Hieronymus in Mattheum, cujus prima pagina hoc initium habet :
« Incipit praefatio sancti Hieronymi in Mattheum. » — 64.
21. Q. Serenus de medica arte.
22. Liber annaticus sive compuli, quicum juncti sunt Boetius de consola-
tione et Sallustius, quos libros praecedunt octo paginae majusculis literis exaratae.
23. Liber cujus insciiptio est : « Odonis abbatis monasterii expositio Apo-
calypsis evangelistae Johannis », cujus initium est : « Incipiunt capitula libri primi expositionis. n — 88.
24. Sallustii bellum Catilinarium.
25. Liber mutilus, quo continentur historiae atque homeliae in honorem
quorumdam sanctorum. In cujus libri prima pag. l(>tQ8versus legi- tur : « Sed benedictus. » 2(). Liber expositionum in duodecim Prophetas qui vocantur minores. — 57.
27. Isagoge Porpbyrii, cum aliis ejusmodi libris. — 220.
28. Augustinus adversus V haereses. — 135.
29. Sermo de adventu Domini. — 176.
30. Liber anonymus, cujus priuium capitulum est de Septuagesima, alte-
rum de Sexagesima, caetera autem de aliis ejusmodi rébus. — 171.
31. Libellus dissolutus sine principio, in cujus prima pagina legitur :
« Parabola Salomonis. »
32. Glossae de veteri et novo Testamenlo.
33. Liber acephalus, cujus primac paginae secundus versus ita habet :
« Quidam aiunt. »
34. Liber acephalus, in cujus prima pagina hoc initio legitur : * Omnes
nempe qui suorum nexibus solvi desiderant. »
35. Libellus mutilus, cujus prima pagina hoc initium habet : ■- Dominus
àc Redemptor noster ad commendationem. n — (>6.
36. Boetii liber de consolalione, acephalus. — 227.
37. Liber proemiorum novi et vetoris Testamenti. — (51.
INTRODUCTION. «
38. Gregorius in Job et alia ejusdem opéra. — 154.
39. Liber de partibus orationis.
10. Liber pastoralis sancti Gregorii. — 149.
41. Augustini orationes de concupiscentia carnis adversus (sic). — 139.
42. Dialogus sancti Hieronymi rectae fidei cum Pelagio monacho; quem
praecedunt paginae aliquot, in quarum prima boc initio scriptum legilur : « Faciem tuam et audire vocem luam. * — 54. 13. Boetii liber quomodo Trinitas si t unus Deus ac non très Dii, cura aliis quibusdam. — 232.
44. Aristotelis categoriae, ab Augustino translatae. — 319.
45. Boelii de consolatione libri V, quibus adjunctus est Seneca de benefi-
ciis et clementia. — 22(5. 16. Hippocratis de natura bumana fragmenlum, cum aliis quibusdam
ejusdem opusculis. — 240. 47. Bedae explanatio in Genesim. — 31. 18. Expositio anonymi in evangelium Joannis. — 74.
49. Expositio anonymi in evangelium Matthei et Marci.
50. Liber de catcchizandis rudibus. — 140 et 142.
51. Auguslini spéculum. — 16.
52. Julii Firmici malbeseos libri 4.
53. Libellus quo continetur fragment um categoriarum et Aurelii Augus-
lini de dialectica. — 219.
54. Isidori in librum officiorum de tonsuia. — 123.
55. Libri de tabernaculo testimonii, et expositio Bedae in Habacuc pro-
pbetam. — 59. 5G. Tractatus Origenis in Canlicum canticorum, a Iluffino translatas in latinum.
57. Codex in quo sunt septem collationes, quarum prima est de tribus
gencribus monachorum. — 147.
58. Martiani commentum, Augustini dialectica, Categoriae Aristotelis al)
Augustino translatae. — 219.
59. Quaestiones sancti Hieronymi ad Yelibiam (sic) et alios ; ejusdem
epistolae contra Helvidium et ad alios. 00. Liber Ecclesiastes.
61. Liber Dionysii E\igui, quicum consutus est conspectus vel loquela
digilorum Bedae cjusdeuKjue liber de naturis rerum. Praecedunt autem paginae aliquot, quarum prima hoc initio legitur : « Qui manserunt de Benjamin fugerunt. »
62. Homeliae Origenis in velus Testamentum, quas de graeco in lalinum
transtulerunt tam beatus Hieronymus quam Eustathius interpres. — 19.
63. Definitio fidei catholicae synodi Cbalcedonensis.
(>i. Virgilii opéra, Scrvii commenlariis illustrata. — B. 172.
65. Liber retractationis Bedae presbiteri. — 59.
66. Postyllae fratris Hugonis super Lucam. — 26.
ixtrodtctiox.
67. Boetius de Consolatione. — 227.
68. Decretalis extravagans édita a domino papa Johanne contra opiniones
magistri Johannis de Pelliaco (sic), cum aliis aliorum pontificum decretalibus. — 199.
69. Postillae Hugonis super Josue et caeteros usque ad finem libri Ester.
— 20.
70. Sallustii Catilina et Jugurtha. — 229.
71. Ovidii fastorum libri.
72. Sancli Hilarii libri. — 11.
73. Qaaestiones in Evangelia. — 62.
71. Liber quocontinentur epistolae pontificum eorumque décréta, in cujus libri initio legitur praefatio Isidori.
75. Libri sancti Isidori, quorum capita initio scripta sunt.
76. Liber juris canonici totus mutilus, in cujus prima pagina, secunda
columna, hoc legitur : « Apostolicae sedis oraculum. »
77. Liber grammaticae latinae, in cujus prima pagina legitur : u Poeta
valde anomala et inaequalia. »
78. Expositio Bedae de tibernaculo et vasis ejus et vestibos sacerdo-
tum. — 60.
79. Passio sancti Christophori ; gesta Domini; nativitas sanctae Mariae,
et reliqua id genus. — 281.
80. Computum Graecorum sive Latinorum.
81. Editio prima Donati pro pueris. — 248.
82. Liber interpretalionum quorumdam nominum.
83. Yetus et novum Testamentum, in cujus principio est sancti Hieronymi
ad Paulinum. — 10. 81. Macrobii commentaria in Somnium Scipionis, cum decretalibus. — 259.
85. Lucani bellum civile.
86. Psalmorum expositio, in cujus libri principio legitur : « Cum istud
opus tam dignissimum. » — 46.
87. Passio sancti Therdogandi (Chrodogandi) episcopi. — 289.
88. Regulae pastorales Grcgorii. — 148.
89. Boetii liber de consolatione. De arithmetica ejusdem.
90. Expositio in Tobiam , Judith usque ad Machabeos. Liber Regum,
quem praecedit praefatio sancti Hieronymi.
91. Décréta antiqua. Hieronymus super Hieremiam. Glossae super dia-
lecticam. — 57.
92. Breviarium collectum de canonibus diversorum conciliorum. — 193.
93. Epistolae sancti Eucherii. — 115.
91. Liber Regum cum praefatione Hieronymi. — 11.
95. Compilatio decretalium Gregorii. — 196.
96. Priscianus. Glossulae ejusdem et glossulae super Apocalypsin. — 251.
97. Augustinus deCivitate Dei et excidio urbis contra paganos. — B. 131. 9S. Paralipomena at(jue Esdras commentariis illustrata. — 38.
INTRODUCTION. xi
09. Sancti Gregorii vitn et beatae Marine. — 286, 287, 288. 100. Liber anonymus*, cujus initium est : u Notandum est cum Cantica
eanticorum supponantur divinae philosophiae. » loi. Terentii comoediae, Andria et Eunuchus.
102. Libellus anonymus hoc initio : « Signorum alia sunt masculini gene-
ris, ut Aries, Gemini, Léo, Libra, Sagittarius, Aquarius, alia feminini. »
103. Expositio m alto ru m doctorum in epislolas Pauli ad Romanos, Ephe-
sios, usque ad Hebraeos. — 85.
104. Expositio in Genesim, Exodum et alia, usque ad Acta Apostolorum,
cuique initium est : « Reverendo domino patri. »
105. Artis dialecticae Boetii, quam scripsit ad Fabium super isagogas Vic-
torini ad Mecuntium sibi charissimum scribentis. — 225.
106. Ejusdem commentum super isagogas Porphyrii et super categorias
Aristotelis. — 265 .
107. Galeni commentaria in aphorismos Hippocratis.
108. Exameron Ambrosii. — 32.
109. Expositio Bedae in prophetam Esdram. — 39.
110. Liber dissolutus, in cujus X""1 pagina rubris elcmentis haec scripta
sunt : « ïncipit assumptio Johannis apostoli evangelii sui. » — 85.
111. Expositio in libros Regum, cujus initium est : « Viginti duas esse
literas apud Hebraeos. » — 11.
112. Donati, Asperi et aliorum libri grammalici; in quorum prima pagina
haec majusculis literis atque rubro colore tinctis rlescripta sunt : « Authorum curavi adfigere nomina horum. » — B. 207.
113. Boetii editio secunda in isagogen Porphyrii, ejusdemque de differen-
tiis topicis, et alia permulta logicam spectantia. — 223.
114. Juvenalis satyrae. Hos libros praecedunt duae paginae, in quarum
prima haec scripta sunt : « Ex finitis vel infinitis terminis factae universales vel particulares. »
115. Carmen paschale Sedulii authoris; additi sunt versus de pictis imagi-
nibus. — 255.
116. Decretum juris canonici, cujus initium est : « Humana gens duobus
regitur naturali jure et moribus. »
117. Definitiones fratris Mauricii, quorum principium est : « Circa abjec-
tionem nota qualiter catholicum abbreviatum. »
118. Augustini liber ad Consentium contra mendacium.
119. Liber retractationum, quarum prima pagina ila babet : « Incipiunt
capitula libri primi retractationum. » — 135.
120. Juvenalis satyrae, cumaliis. In ejus voluminis prima pagina ita scrip-
tum legitur : « In hoc novissimo libro hoc est septimo. »
121. Sedulii carmen paschale. — 248.
122. Consignilicationes dictionum.
123. Glossae super Cantica eanticorum.
124. Epitome chronicorum quibus generationes ad Adam usque ad Abraham
xii INTRODUCTION.
et a Passione Domini omnes consules et quae conscquula sunt post finem Valentii usquc ad quintom consulatum Valentiniani impera- toris continentur, in prima pagina haec scripla sunt : .< In hoc corpore insunt chronica innota. »
125. Explanatio in majorem artem Donati grammatici, quam multae pagi-
nae praecedunt, quarum prima hoc initio legitur : « Partes dicun- tur a parliendo. »
126. Liber prognosticorum Hippocratis, scholiis quibusdam iliastratus.
— 236.
127. Martialis. Juvencus presbyter de quatuor evangelistis. — 248 B ou
B. 534.
128. De potestate et primatu sedis apostolicae patriarcharum caeterorumque
primalu, cujus libri initium majusculis literis scriptum est.
129. Brochardus solo nomine Wormacensis episcopus. — 200. Johannis subdiaconi vita sancli Xicolai, quam praceedit prolo-
gus. —290.
130. Isidori de medicina, de nomine, de invenloribus ejus, de tribus haere-
sibus medicorum et quatuor humoribus corporum, et de paucis aliis ad rem medicam spectantibus.
131. Epislolae Aratoris subdiaconi Romanae ecclesiac3 Probo scribenda
(sic). — 77 et 248.
132. Aliqua expositioin Cantica canticorum.
133. Timaeus Platonis, scholiis quibusdam sparsim in margine adscriptis
illustratus. — 216.
134. Scholia in evangelium Johannis. — 71.
135. Aurelii Prudentii Clementis poema. Ejusdem psychomachia et contra
Symmacum libri singuli. — 260.
136. Prudentii poema, in cujus prima pagina scriptum est : « De palliis. »
137. Claudii presbyteri explicatio in epistolam ad Galatas, in cujus libri
prima pagina hoc scriptum est : a Quae autem de istius vobis commoditate descripserit. » — 85.
138. Titi Li vii historia urbe condita decas prima.
139. Claudii episcopi in epistolam ad Romanos et alias ejusdem apostoli
epistolas cxposilio, cujus initium est : « Incipit praefatio Claudii episcopi. » — 85.
140. Sedulii carmina ad Macedonium presbyterum. — 255.
141. Libellus de vita et moribus imperatorum brevialus ex Sexti Aurelii
Victorini a Caesare Augusto usque ad Theodosium.
142. Libri Isidori Junioris, Hispalensis episcopi. — 164.
143. Liber Ambrosii de Trinitate. — 167. 1 \\. Statius. Boetius.
145. Bedae cxpositio in evangelium Marri. — (\~ .
I 1(). Virgilii opéra.
I \~i . Augustini expositio in epistolam. — 7S.
148. Libri dialogonim domini Gregorii papae. — 15!).
INTRODUCTION. xui
l 'il*. Augustini traclatus in primum el aliquot psalmos alios. — 42.
150. Liber antiquitatis Josephi historiographe — \\. I IS.
151 . Homeliae beatiFulgenliiCarlliaginensis in nalali sancti Stephani — 171. L52. Secunda pars Ambrosii in Apocalypsin. — 89.
153. Expositio Iledae in Lucam. — 69.
154. Homeliae Origenis presbyte ri in evangelium Matthei, al> eo loco ubi
ait : « Venit Jésus in partes Cesareas », usque ad (inem bujus evangelii.
155. Ambrosii de officiis ministrorum. Praecedunt autem in eo volumine
nonnulla quorum auctor est anonymus. — 177.
156. Isicii, Salonitani episcopi, expositio in Leviticum. — 28.
157. Ecclesiasticus, cum explicatione cujusdam anonymi.
158. Epistolae sancti Jacobi etaliorum.
159. Ëgesippi bistoriographi libri quinque. — B. 180.
160. De cura pro mortuis gerenda.
161. Scdulius pocta.
162. Martianus Capella, quem libruni praecedit arithmeticae quoddam
fragmenlum. — 262. 103. Senecac epistolae ad Paulum apostolum.
164. Augustinus contra Julianum episcopum haereticum. — 139.
165. Parabola Salomonis.
166. Augustinus de Civitatc Dei.
167. Liber acephalus, in cujus prima pagina Socrates et Sozomenus in-
troducuntur.
168. Liber cujus inscriptio est : « Innomine Domini summi opificis, incipit
liber primus de vita contemplativa. » — 146.
169. Expositio in Psalmos, cujus prima pagina lacerata est. — 48.
170. Ambrosiusde poenitentia. — 167.
171. Isidorus de origine officiorum, quorum ministerio in ecclesiis eru-
dimur. — 177.
172. Sermones Augustini, quorum initium est : « Castissimum Mariae Vir-
ginis uterum. » — 131 et 289.
173. Vita sancti Cuthberti.
174. Expositio psalmorum Augustini. — 40, 42.
175. Marci Tullii Cato major.
176. Statii Thebais.
177. Augustini homeliae in Joannem evangelistam. — 73.
178. Homelia pro capitalibus criminibus, ut sine aliqua dissimulatione ad
medicamentum poenitentiae recurratur.
179. Breviarium ad inquirendum sententias.
180. Moralia beati Gregorii. — 154, 156, 157, 158.
181. Decretalium libri dissoluti. — 195, 197.
182. Epistolae diversae Augustini episcopi.
183. Liber anonymus, cujus initium est : « Ut titulum nobis aperiat » ,
continens explicationem psalmorum. — 41.
xiv IXTRODUCTIOX
184. Bedae tractatus in Proverbia Salomonis. — 52.
185. Apuleius de daemonio Socratis, quicum junctus est de Plalone et ejus
dogmate. — B. 136.
186. Boetius de musica harmonica institutione; hanc autem institutionem
praecedit una pagina de dimensione. — 247.
187. Concordia regularum Patrum, videlicet beati Benedicti et aliorum.
— 203.
188. Liber pastoralis curae, editus aGregorio, papa urbis Romae. — 148.
189. Tractatus Augustini de psalmo CIU,° etaliis. — 44.
190. Codex de diversis orthodoxorum tradilionibus.
191. Symbolum quod dictavit sanctae memoriae Gregorius papa.
192. Philippus presbyter commentator in librum primum Job. — B. 99.
193. Patelins in Genesim, cujus initium est : « Incipit prologus sancti Eleu-
therii. n — 51.
194. Expositio fidei a sanclo Gregorio, episcopo Neocesaiiensi.
195. Libri démentis numéro decem missi ad Gaudentium papam. — 124.
196. Volumeri ingens dissolutum, in cujus prima pagina septimus versus
hoc habet initium : « Expectavi et non sunt loquuti. » Post aliquot autem paginas liber sequitur XXIV totius operis.
197. Liber Prisciani de nomine et verbo. — 248.
198. Liber de categoricarum propositionum pugnaet terminis deque syllo-
gismorum ordine cum resolutione.
199. Vita sancti Sansonis confessons.
200. In L. Catilinam Ciceronis oraliones.
201. Homiliae beati Gregorii in Ezechielem prophetam. — 151 et 152.
202. Expositio anonymi cujusdam in Genesim, Exodum, Leviticum, \Tume-
rum et Deuteronomium. — 28.
203. Dionisii Areopagitae libri IV, quos praecedunt très paginae quarum
prioris initium est : « Inter caetera studia. » — B. 19.
204. Hieronymus in Danielem et alios prophetas ; libri initium est : « Con-
tra prophetam Danielem. » — 57.
205. Pauli epistolae, quicum junctus est Eutropius. — 79 et B. 196.
206. Innoccntii Dec relaies.
207. Gregorii confessons vita. — 286 et 287.
208. Cassianusde decem collationibus sanctorum Patrum. — 1 17.
209. Exhortativa confessio Francisci beati ante deflagrationem psalterii.
— 210.
210. Vila beati Medardi confessoris.
211. Liber de ortu et obitu patriarcharum et apostolorum et caetcrorum
sanctorum. — 162.
212. Liber continens explicationem Augustini et aliorum doctorum in
Jonam, libros Judicum et Iluth.
213. Exceptiones ecclesiasticarum regularum, partim ex epistolis Roma-
norum pontilicum, partim ex gestis catbolicorum.
214. Liber accphalus, in cujus prima pagina est de rescriptis.
INTRODUCTION. xv
215. Cicero de oratore ad Brutum, quicum juncta Marii Fabii Victorini
rhetorica. 210. Liber etymologiarum Isidori. — B. 30.
217. Liber sine capite, cujus primae paginae hoc initium est : « Paulus
Je su Christi saeerdos vocatus apostolus. »
218. Hisloria ecclesiastica Eusel)ii. — 2(><S.
211). Glossulae super epistolas Pauli, super Apocalypsin et super totum Priscianum. — 87.
220. Beatus Gregorius ad Secundum, episcopumTauromenitanum. — 150.
221. Sermo Augustini de verbis evangelii secundum Matlhaeuin. — 141.
222. Liber lunaris. Isaias et Hieronymus super Kzechielem. — 15.
223. Anonymi cujusdam de Herbis carmen, cujus initium est : .< Herba-
rum quasdam dicturus carminé vires. »
224. Juvenalis satyrae.
225. Liber poenitentialis Halligarii. — 188. 220. Carmina Aurelii Prudentii. — 260.
227. Explanationum Hieronymi libri VI in Hieremiam. — 14.
228. Postilla super Job et Ezechielem. — 22.
229. Expositio Bedae in Acta Apostolorum. — 78.
230. Commentum super libros dialecticos. Liber beati Odonis abbatis
109, 224.
231. Bruni expositio super psalterium. — 46.
232. Passio sanctarum virginum de Colonia, Ursula cum sociis suis
284.
233. Sermo sancti Augustini de hoc quod Dominusait: « Dimittiteet dimit-
tetur vobis. »
234. Liber in cujus secunda pagina legitur : « Excerpta capitula quaes-
tiones habentia. »
235. Expositio in psalmos, cujus initium est : « Vidit Joannes. » — 48.
236. Alexander de Villa Dei. — 258.
237. Liber sine capite, cujus initium : « In natali Domini. n — 170.
238. Liber Regum cujus prima pagina hoc initium habet : « Primum li-
brum Regum. » — 30 ou 37.
239. Hieremias, cui adjunctus est sermo sancti Joannis de Assumptione
beatae Mariae, etBoetius de consolatione. — 374.
240. Alexander super praedicamenta Aristotelis. — 237.
241. Biblia metrice composita; hujus libri initium est : « Primo facta
die. »
242. Lucani Bellum civile.
243. Liber anonymus, cujus initium est : « Ego sum Dominus Deus tuus. »
244. Liber anonymus, cujus initium est : « A in omnibus gentibus ideo
prior est literarum, eo quod ipsa prior nascentibus vocem adfe- rat. » Est autem lexicon latinum, quod non protenditur ultra lite- ram A-E. — B. 10.
245. Liber anonymus explicationem psalmorum continens a primo usque
xvi INTRODUCTION.
ad : a Miserere mei, Deus, secundum mulliludinem miserationum tuarum. » '±2.
246. Liber Isidoro dicatus, in quo de variis rébus disputatur, ut de gram-
matica, de rhetorica, dialectica, mathematica, medicina, legibus et instrumentis judicum et de aliis permultis. — 161.
247. Liber bistoriae ecclesiasticae quam collegit anonymus quidam ex
Tbeodoreto episcopo, Sozomeno et Sociale camque latinitate do- rmit; tripartita est historia. — 270.
248. Liber beati Augustini episcopi, cujus multa sunt capita, utpote de
triplici causa erroris falsa de Deo opinantium, ordo disputandi de Trinitate divin a, et alia quae ad christianismum pertinent.
249. Epistolae beati Gregorii papae.
250. Homelia sancti Joannis episcopi de psalmo C. — 128.
251. Postillae fratris Hugonis super Esaiam prophetam. — 21 .
252. Tractatus Bedae presbyteri in epistolam sancli Jacobi, Pétri, Joannis
et Judae. — 86.
253. Expositio in psalmos, cujus principium desideratur, quicum j une tu s
est liber calculi quem Victorinus composuit de singulis mensibus, qui calendis, nonis et idibus etiam de diebus consistunt. — Item Macrobius in Somnium Scipionis. — 259.
254. Liber Bedae presbyteri de natura rerum. — 28.
255. In uno volumine liaec sunt : Liber visionum, excerptus ex Etymo-
logiarum libro Isidori. Vita sancti Pauli Britonis. — 217. — De divina providentia. Cicero de amicitia.
256. Tractatus sancti Ambrosii, episcopi Mediolanensis, super epistolam
Pauli ad Romanos. — 82.
257. Historia persecutionis Aphricanicae primitivi temporis... serni (pro-
vinciae temporum Geiserici) et Honorii, régis Vandalorum. — B. 48.
258. Lucani poema. Fragmentum Prisciani. Pars secunda Donati de gram-
matica.
259. Liber sancti Ambrosii de conflictu vitiorum atque virtutum. Boetii
musica. — 127.
260. Editio prima Donati grammatici urbis Romae, secunda editio de par-
tibus orationis. Priscianus de duodecim versibus. — 248 A.
261. Liber ad Laurentium de multis rébus divinis. Glossa e\ veteri et
novo Testamento, sive descriptio et interpretalio hebraicorum no- minum.
262. Epistola sancti Hieronymi de omnibus divinae bistoriae libris.
263. Liber Junondi, ordinis Praedicatorum, de cri mini bus quae principa-
liter et directe committuntur iu Deum et de aliis ejusdem generis rébus.
264. Liber astrologicus, astrolabii osas quosdam complectens. 2(55. Priscianus grammalicas.
266. Libellus in jure canonico.
INTRODUCTION. wii
267. Explicatio sancti Hieronymi in libros Proverbiorum. — 13.
26K. Liber epistolarum Augustini et Paulini ad eum et aliorum.
269. Explanatio sancti Hieronymi super Esaiam prophetam. — 55.
270. Décréta consilia pontificum.
271. Expositio sancti Hieronymi in Joël et alios quinque propbetas.
— 58.
272. Gbronica Anglorum a Beda. — B. 49.
273. Micrologus, id est brevis sermo in musica, que m praccedunt alia,
quorum prima pagina hoc principio est : « Pulmo... autem signa sunt febris. » — 240. 271. Liber ordinarius, cujus primum caput est : « Benedictio. »
275. Epistola sancli Gregorii ad episcopum Taurominitanum. Ejusdem
homeliac in evangelium secundum Lucam. — 286.
276. Giceronistopica, et in eadem atque in categorias etlibrumTEflspuîvciaç
commentaria.
277. Dec relaie s epistolae.
27S. Opusculum Adamantii Origen'.s in epistolam ad Romanos. — 84.
279. Liber mutilus, cujus primae paginae hoc initium est : « Liber iste
quis aemnlum. »
280. Liber dialogorum sancti Gregorii. — 159.
281. Statii Thebais. — B. 156.
282. Augustini Enchiridion. — 51.
283. Donatus et Priscianus.
28i. Martianus Capella de nuptiis Philologiae et Mercurii, commentariis illustratus. — 262.
285. Homeliae Gregorii in extrema parte Ezechielis prophetae. — 155.
286. iMacrobii commentaria in Somnium Scipionis, cui adjuncta est Alexan-
dri, régis Macedonum, et Didimi, régis Bragmannorum, de philo— sophia per literas facta collatio. — 224.
287. Ambrosii episcopi epistolae.
288. Homeliae Gregorii in extrema parte Ezechielis. — 155.
289. Canones sancti Gregorii papae, cui annexa sunt opuscula sancti Au-
gustini et sancti Isidori de diversis haeresibus.
290. Liber regularum sancti Gregorii. — 51.
291. Passio beatae Columbae virginis et martyris, quem praecedunt ver-
sus in ejus veneralionem. — 280.
292. Breviarium Papiensis Decretalium epistolarum.
293. Liber beati Augustini de opère monachorum. — 13o, 147.
294. Liber beati Ambrosii in patriarebas de Joseph libri duo, et alia quae-
dam ejusdem opéra.
295. Glossae antiquorum auctoritate roboratae et studio erudilorum col-
lectae.
296. Liber sancti Bedani [sic) presbyteri de computo vel Ioquela digitorum,
quem praecedit Calendarium romanum.
297. Libri confessionum Augustini.
TOME XII. b
xviii IATRODICTIOY.
298. Homeliae anonymi cnjusdam, quarura inhium est : « Verbum caro
factum est. »
299. Liber grammaticae, cujus initium est : « Omnia nomina quibus latina
utitur eloquentia »; cui adjunctus est liber Boelii de categoricarum propositionum pugna et terminis, deque syllogismorum ordine atque resolutione. Itemque 7T£pl ipij.£V£''a; Apuleii.
300. Liber anonymus, cujus initium est : « Quoniam, ut ait Hieronymus,
secunda post naufragium tabula est culpam simpliciter confiteri. » — 191. Explicit.
Un siècle après, en J656, les moines firent une nouvelle recension des manuscrits que leur avait laissés le malheur des guerres religieuses. Elle permet de constater que la bibliothèque de Fleury avait été frustrée de ses ouvrages les plus précieux ; Pierre Daniel, Paul Petau et Jacques Bongars en acquirent un très grand nombre, et la plupart de ces manuscrits, après avoir été prêtés aux savants de France et d'Allemagne, formèrent, les uns, la Bibliotheca Petaviana; les autres, la Bibliothèque de Berne, tandis que quelques-uns enrichirent les Bibliothèques de Paris, de Leyde et de Stockholm.
Le catalogue de 1656 est conservé dans le manuscrit MS. 61.
Catalogus librorum antiquae bibliothecac '.
1. D. Augustinus in epistolas B. Pauli, in-folio.
2. Divi Augustini opéra, fol.
3. Div. Augustinus in psalmos, loi.
4. D. Augustinus in psalmos et Vita S. Severini abbatis, fol.
5. D. Augustinus in psalmos, fol.
6. D. Augustini, lib. II de nuptiis et de concupiseentia. Item libri VI con-
tra Julianum, fol.
7. D. Augustinus, de consensu evangelislarum, fol.
8. D. Augustinus de Tïinitate, fol.
9. D. Augustinus in evangelium Joannis, fol.
1 Le catalogue tiré des c Collecta ex chtirtulario Floriacensi t fournit une nomenclature semblable, mais très abrogée cl sans aucune notation.
INTRODUCTION. xix
10. D. Augustinus in evangelium Joannis, 4°.
IL. Sermones S. Augustini, 4°.
12. Sermones <livi Augustini, 4°.
13. Sermones IVor D. Augustini de concupiscentia carnis, 4°. I i. Sermones varii divi Augustini, 4°.
15. Divi Augustini tractatus varii, 4°.
I(>. D. Augustini expositio in epislolas S. Joannis, 4°.
17. Libri II retractation um et de uita S. Augustini, 4°.
IS. I). August. de doctrina christiana et agone christiano, 4°.
19. Vita S. Augustini, fragmentum vitae S. Gregorii et Isagoge Por-
phyrii, in-8°.
20. Sermones varii I). Augustini (au-dessus, S. Leonis) de apostolis Petro
et Paulo, in-8°.
21 . Divi Gregorii Moralia in Job, fol.
22. D. Gregorii Moralia in Job, fol.
23. D. Gregorii Moralia in Job, fol.
24. D. Gregorii Moralia in Job, fol.
25. Paterius ex operibus divi Gregorii. Commentai-, in Vêtus Teslamen-
tum, fol. 20. D. Gregorius in Ezechielem, et Aimoinus in Apocalypsim, fol.
27. D. Gregorii homiliae in Evangelia : item vita S. Cesarii Arelat. fol.
28. D. Gregorius in Evangelia, fol.
29. Pastorale S. Gregorii, 4°.
30. Pastorale S. Gregorii, 8°.
31. Homeliae S. Gregorii in Ezechielem, 4°.
32. Sacramentarium, seu missale S. Gregorii, in- 4°.
33. Vita S. Gregorii, 4°. 3i. Vita S. Gregorii, 4°.
35. Vita S. Gregorii, 4°.
36. Dialogi S. Gregorii, 4°.
37. liiblia sacra, fol.
1. Opéra diversorum auctorum, fragmenta, in-4°.
2. S. Hieronymi commentaria in Joël, Abacuc, Jonam, Zachariam et
Malachiam, fol.
3. S. Hieronymus in Isaiam, fol.
4. S. Hieronymus in Daniel et duodecim Prophelas, fol.
5. S. Hieronymus in Prophetas minores, fol.
G. S. Hieronymus in Ecclesiasticum et Cantica canticorum, 4°.
7. Psalterium S. Hieronymi, fol.
8. Libri II S. Hieronymi adversus Rufinum, 4°.
9. Exameron S. Ambrosii, fol.
10. Ambrosius in epist. ad Romanos et Haebraeos, fol.
xx IXTRODUCTIOW
11. S. Ambrosius de conflictu virtutum et vitiorum. Item divi Isidori liber
Sententiariim, 4°.
12. Divi Ambrosii tractatus de poenitentia. Item Vita S. Auguslini et alia
opéra, 4°.
13. Ambrosius de bono mortis, 8°.
14. Tevtus Prophclarum majorum, fol.
15. Glosa in libros Regum, fol.
1(). Glosa in Paralipomena et Esdram et \eemiam, fol. 17. Manuscriptum incogniti.
1. Hugo in Leviticum, Numéros et Deuteronomium, fol.
2. Hugo in Josue, Judices, Rulh, Reges et Paralipom., fol.
3. Poslillae Hugonis in Josue, fol.
4. Postilla Hugonis in Isaiam, fol.
5. Postilla Hugonis in Proverbia, fol.
6. Postilla Hugonis in Ezechiel, fol.
7. Postilla Hugonis in Ecclesiasticum, fol.
8. Postilla Hugonis in Matbeum et Marcum, fol.
9. Postilla Hugonis in Lucam, fol.
10. Postilla Hugonis in Joannem, fol.
11. Concordia regularum, fol.
12. Expositio psalmorum ab incognito, fol.
13. Sermones cujusdam dominicani, fol.
14. Divi Martini vita per D. Gregorium Turonens., 4°.
15. Liber lunaris, item Ysayas et Hieronymus super Ezechiel, 4e. I(). Libri Regum, fol.
17. Libri Regum, cum annotationibus, fol.
18. S. Isidorus, item diversa alia opéra, fol.
19. Historia S. Clementis, 4°.
20. Dialogi S. Gregorii. Item historia translationis S. Benedicti, fol.
21. S. Prosper de vita contemplati\a, 4°.
22. Consuetudines.
1. Porphyrii universalia, 8°.
2. Regulae M. Gerlandi de dialectica, 8°.
3. Apocalypsis, sermones varii, vitae sanctorum, Sc
4. Liber de Trinitate, S'.
5. Sermones incerti, 8°.
6. Sermones incerti, S0.
7. Epistolae Senecae, S1.
8. Medicinae fragnientum, 4°.
INTRODUCTION. xxi
1). Comment, in epistol. divi Pauli, incerti auctoris, 4°.
10. Sermones brèves, 8°.
11. Robertinus in vila Christi, 8°.
12. Expositio diversorum locorum Scripturae, S0.
13. Transitus 15. Magdalenae in Provinciam, 8°.
I I, Descriptio equi satis elegans. Item congestae glossulae in divcrsos Scripturae locos ordinc nullo.
15. Homeliae variae Patrum, S0.
16. Raymundi summa de casibus, S0.
17. Annotaliones in lib. Paralipomenon et Regum. Item sermones S. Joan-
nis episcopi, 8".
18. Comment, in evangel. S. .ïoannis. Isidorns de summo bono, 4°.
19. Distinctiones psalterii, 4°.
20. Homiliae et sermones in epistolas S. Pauli et evangelia, incerti, 4°.
21. Meditationes in psalmos, in-8°.
22. Maldonatus ' de Trinitate, 8°.
23. Tractatus de medicina. Spéculum ecclesiae Hugonis, elegans princi-
pium fragmenti in Cant. canticorum, 8°.
24. Fragmentum disputationis contra Graecos et alior. operum, 8°.
25. Expositio in Evangelia, 8°. 2(>. In Joannem incerti, 8°.
27. Epistolae B. Pauli, 8°.
28. Liber poenitentialis Haligarii episcopi, 8°.
29. Martyrologium. Item régula S. Benedicti, 8°.
30. Canones s pontificum, 8°.
31. Martyrologium XI mille Virginum et S. Augustinus contra Mani-
chaeum, 4°.
32. Vita et gesta sanctorum. Item sermones varii, 8°.
33. S. Ephrern, de judicio Dei liber I, II de beatitudine, III de poenitentia,
IV de compunctione cordis, 8°.
1. Beda in Genesim, fol.
2. Beda in Proverbia, fol.
3. Beda in Tabernaculum : item in cantic. Domine, audivi, etc., fol.
4. Beda in Lucam, fol.
5. Beda in Marcum, fol.
(>. Beda de Tabernaculo, in Abacuc, retractationes in Act. Apostolorum, fol.
1 Ce manuscrit n'existe pas à Orléans.
- Ce manuscrit était très probablement celui qu'a analysé AI. Delisle, sous le numéro XXXII, dans la Notice sur plusieurs manuscrits de la Bibliothèque d'Or- léans, p. 60, et qu'avait oublié M. Septier. Il porte ces mots : « Liber Bosonis, si quis eum abstulerit anathema sit. » Ce Boson fut abbé de Fleury.
**" IXTRODUCTIOX.
7. Beda in epistolas aposlolicas, fol.
8. Beda in Acta Apostolorum et epistolas S. Pauli, fol.
9. Beda et alii de grammalica, fol.
10. Beda super Esdram, fol.
11. Beda de temporibus, fol.
12. Martyrologium et régula S. Benedicli, fol.
13. S. Chrysostomus in psalmum L; libri de compunctione cordis, liber de
reparatione lapsi, fol.
14. Homiliae Joannis os auri ex translatione Aniani cujus epistola praemit-
tilur, 4°.
15. Explicatio psalmorum, fol.
16. Decretales, fol.
1". \itae S. Ludovici régis et Marthae. Item S. Bertrandi Comingii, 4°.
18. \ itae sanctorum Sulpitii episeopi, Verani, et Germani Antissiodo-
rensis.
19. Priscianus et commentar. in hypothetica opuscula, 4°.
20. Boetius et Apuleius in Periermeneias, 4°.
21. Boetii logica, 4°.
22. Boetius de consolatione, 4°.
23. Boetius in Porpbyrii isagogas et rhetorica cum topicis Ciceronis, 4°.
24. Aratoris carmina. Boetius in organon Aristotelis, 4°.
25. Boetius de consolatione, III libri de Trinilate et II contra Eulichen, 4°.
26. Boetii philosophia, 8°.
27. Boetius. Salustius, explanatio psalmorum, de miraculis B. Mariae Vir-
gin is, ex variis auctoribus, 8°.
28. Boetius de consolatione et Priscianus, 8°.
29. Sermones brèves de rébus diversis, comment, in Boetium de topicis
ejusdem, 4°.
30. Sedulius, 4°.
31. Sedulius, 4°.
32. Sedulius, 4°.
33. Cassiani collationes et Augustinus de opère monachorum, fol.
34. Vilae et gesta Sanctorum, sermones varii, fol.
35. Vita S. Gotgrandi, S. Basilii, item VI libri S. Epbrem, 4°.
36. Commentarius in régulant S. Benedicli, fol.
37. Hieronymi canones in evangelia, fol.
38. Passio S. Columbae, vita S. Lupi et aliorum, fol.
39. Boetius de musica, fol.
40. Fragmentum ex homiliis S. Gregorii,.fol.
41. Ecclesiastica historia Eusebii, fol.
42. Boetius, 8».
43. Mai tianus Capella, 8°.
44. Manuscriptum ignoti, commentarii in Matbaeum fragmentum, fol.
45. Summa canonum Vvonis Garnotensis, fol.
lYTKODUCTIOW *XII1
1. Explicalio psalmorum incerti, in-fol.
2. Sedulius et Beda de arte metrica, 8°.
3. Donali grammatica, Juvencus de evangelica historia et Arator in Acta
Apostolorum, fol. i. Brochardus, XX lîbri de decretis Conciliorum et S. Patrum, fol.
5. Kxpositio psalmoriuii Cassiodori, fol.
6. Commenta rius in epistolas Pauli, fol.
7. Acta S. Silvestri, item Vitae plurimorum, fol.
8. Origenes in epistola ad Homanos, fol.
9. Origenis tractatus de libris Sacrarum Scripturaram, fol.
10. Diulectica Boetii. Item liber I). Odonis abbatis, foi.
11. Rabanus de Cruce, item bomiliae in festis, fol.
12. Rabanus in Pcntateucbum. Beda de naturis rerum et temnoribus,
fol.
13. Glossulae super epistolas Pauli, Apocalypsim et totum Priscianum. 4". li. Kpistolae D. Pauli glossatae, fol.
15. Fragmenta de homiliis S. Patrum per anni circulum, fol.
16. Donati grammatica, item de quantitate syllabarum, fol.
17. Sermo S. Odonis de S. Bencdicto. Item Lucianus de S. Stephano. Uem
Melito de S. Joannis assumptione, fol.
18. Isidorus de ortu et obitu, 4°. 18 (sic). Isidorus, in-folio.
19. Tropologia in Pentateuchum, Josue, Judices et Reges ab Isidoro. Ttem
de Cain et A bel, lîbri II D. Ambrosii, 4°.
20. S. Isidori sententiarum libri III, 8°.
21. Epistolae Eucherii, 4°.
22. IVor Evangelia, 4°.
23. Priscianus parvus, medicinae fragmenta, 4°.
2i. Commentarius in Apocalypsim, incerti, capite et calce truncatus, 4°. 25. Tractatus litteralis moralis in evangelia, 4°. 20. Hieronymus in Ezechiel, sermones varii, 4°.
27. Explicatio psalmorum Pétri Lombardi, fol.
28. Libri Proverbiorum, Canticorum, Job, Machabaeorum, Tobiae, fol. 20. Historia scholaslica Pétri Comestoris, fol.
30. Passio S. Chrislopbori, Gesta Domini, Natal is et Assumptio B. Mariae.
Item ejus miracula. S. Augustinus de Domini Natali homilia. Passio S. Laurentii, Scintillae Scripturarum, 4°.
31. Donati et Prisciani grammatica et Remigius in Donatum, 4°.
32. Prisciani et Donati grammatica de versibus Virgilii et in Donatum
Remigius, 4°.
33. Priscianus de versibus Virgilii et in eum Remigius, 4°. 3i. Grammatica Donati, in-4°.
xxiv IXTRODUCTIOX.
35. Passio ' Domini nostri Jesu Christi veteri idiomate gallico con-
scripta, 4°.
36. Isagoge Porphyrii, in-4°.
37. Compilatio de jure D. Gregorii, in-4°.
38. Fragmentum martyrologii, in-4°.
39. Fragmenta Joannis Beleth de officiis ecclesiaslicis et de IVor virlutibus
cardinalibus tractatus Martini Dumensis, 8°.
40. Paraphrases in Job idiomate gallico, 8°.
En 1720, D. Chazal entreprit une recension de tous les manu- scrits conservés à Fleury. L'original en a été volé par Libri 2, mais une double copie en est demeurée, et, bien qu'elle soit in- complète, elle offre un certain intérêt 3.
Les manuscrits y sont divisés en vingt articles :
Bibles numéros 1-10
Conciles 11
Commentaires sur l'Ecriture sainte. 12-5G
Pères grecs 57-G2
Pères latins 63-147
Théologiens. ) n
. , Ces titres iront aucun numéro.
Casuistes . . ]
Sermons 148-158
Livres de piété 159-1 GO
Droit canon 167-174
Philosophes 175-187
Médecins 188-193
Musique 194-195
Historiens ecclésiastiques 196-209
1 Cet ouvrage n'existe plus à la Bibliothèque d'Orléans.
- D'après M. L. Delisle, l'article 1345 du fonds Libri est ainsi conçu : * Biblio- theca manuscripta Floriaeensis ; manuscrit sut papier, in-folio du XVIIIe siècle, 1720. «
:î Les Archives départementales ont une copie de ce catalogue, avec le titre sui- vant : Notice des manuscrits de la bibliothèque du ri-derant monastère de Saint- Benoit-sur-Loire. Cf. Quelques mots sur un catalogue des manuscrit» de Saint- Benoit, appartenant à la Société archéologique de l'Orléanais, par II. Tranchau, dans le Bulletin des Mémoires de la Société archéologique, t. VIII, p. 288-fî*.» '♦ -
INTRODUCTION. x\v
Historiens prophanes (sic).
Orateurs
Grammairiens ! Le catalogue
Livres liturgiques [ s'arrête ici
Nécrologe de Saint-Benoist. . Coustumes de Saint-Benoist. .
Ce catalogue peut être complété à l'aide des numéros fournis par I). Chazal, dans VHistoria manuscripta Floriacensis . (Ms. 270 bis.)
211. Sermon de saint Odon.
213. Vie de saint Paul de Lehon.
215. Martyrologe.
217. Calendrier nécrologe (conservé à Tévêché d'Orléans).
219. Chronique de Hugues de Sainte-Marie.
222. Chronique de I). Jandot.
225. Chronique de Saint-Maixent.
228. Donat.
237. Sacramentaire.
238. Martyrologe et rituel.
239. Homélies pour toute Tannée.
240. Canon de la messe.
242. Missel pour la léproserie de Nerbonne.
243. Coutumes de Fleury. 2i5. Usages de Fleury.
Et enfin : « Orationes ex Thucydidis historia cum aliis orationibus ev variis historicis excerpta. » (Bihl. nat., fonds du suppl. grec, n°691.)
Tous les manuscrits qui figurent dans ce catalogue se retrou- vent aussi dans la recension qu'en fit l'abbé Carré, en 1796. (Ms. 484.)
Enfin, en 1880, j'ai publié l'histoire de la bibliothèque de Fleury et dressé un inventaire de ce fonds si précieux '.
1 Inventaire des manuscrits de la Bibliothèque d'Orléans. Fonds de Fleury. Orléans, Herluison, in-8°. Cf. Richesse des manuscrits de Fleuri/. Orléans, Colas. 1878, in-8°.
xxvi IXTRODUCTIOX.
7°. — Saint-Mesmin.
Je n'ai trouvé aucun catalogue des manuscrits de cette abbaye, dont quelques-uns sont conservés à Berne ' et d'autres à Or- léans.
8°. — Xotre-Dame de Baugency.
Dès le XIVe siècle, les religieux de cette abbaye dressèrent un catalogue qui fut transcrit dans le cartulaire.
Inventorium librorum de armoriolo nostro.
Biblioteca in duas partes magnas.
1t. Parva biblia intégra per se.
Psalterium glosatnni in una parte per se.
It. Glose super psalterium in très partes magnas.
1t. Glose de eodem in parvo volumine.
It. alie similiter.
Lucas et Johannes glosati in uno volumine.
It. Johannes per se glosatus.
Marcus glosatus. — It. Marcus.
Matheus glosatus.
Liber de Civitate secundum Augustinum.
Glose super V libros Moysy, dicuntur postile.
It. alie de eisdem, de Josue, Judieum, Regum, Tobie, Ezechielis, Danie- lis, Ksdre, Judith, Xehemias, Hester, Machabeoruui; scripta super euvan- gelia et Actus apostolorum, totum in uno magno volumine per se.
Moralia super Job in magno volumine cuin aliis.
Primus et sccundus Sentenciarum in uno volumine.
It. Tercius et quartus in alio volumine.
It. Quartus per se in parvo volumine.
Tractatus virlutum.
Due parve summule de casibus.
Epislole Pauli eum parvis glosis.
It. alie epistole glosate.
It. Glosule super Gantica canlicorum in duas partes.
1 Ms. 283, 312, 344, 432 (13,120), \\ «)() (S), 50. Ce dernier manuscrit ren- ferme les Antiquités de Josèphe; à la fin on lit : c Hic est liber Sancli Maximini monasterii Miciacensis, quem Agustinus presbyter Deo et sancto Maximino babeudum obtulit. i Au fol. 2, au-dessus d'une peinture, se trouvent les mots suivants, eerits en caractères grees : i YwCVIIlIOC FVGSwPYwrPAçOG. » Ce manuscrit est du Xe siècle.
INTRODUCTION. xxvn
Parva gumma dictaminis cum multis aliis.
II. Scripta super Cantica canticorum.
Encheredion.
Euvangelia antiqua.
Liber Apocalipsis.
Hugucio.
Hymnarius glosatus cum sermonibus dominicis.
Sermones magistri Johannis de Abbatis villa super epistolas et evangelia loti us anni.
Sermones magistri Galteri de dominicis tocius anni et de multis aliis.
Sermones sine es super evangelia.
Sermones tocius anni in alia parte.
Sermones beati Bernardi de conversione ad clericos.
ît. Sermones de dominicis per annum.
It. Sermones incipientes de Aventu et de aliis.
II. Sermones sine es.
Summa Belet per se.
It. Summa Belet, Bestiarium, Elucidarium simul.
Liber de nominibus lapidum, et Scintillarius.
Summa Martiniana a Martino, pape penitentiario.
Summa de virtutibus.
Summa Pétri Riga.
Summa que incipit : « Quod est Deus. »
Summa de reconciliandis peccaloribus.
Summa de multis bonis sermonibus.
Summa de sollempnitatibus et misteriis missarum secundum Innocen- tium papam III. — Textus antiquus.
Liber compotiste artis. — Collectorium. — Liber medicinalis. — Flores actorum.
Exposiciones nominum secundum alphabetum.
Les motez au chancelier '.
9°. — Saint-Euverte.
La bibliothèque de cette abbaye fut considérablement aug- mentée parle chanoine de Cougniou, en 1754; les manuscrits qu'il avait recueillis sont précieux.
10°. — Abbayes diverses. Les autres abbayes et prieurés : Saint-Aignan, Saint-Donatien,
1 Publié dans le Cartulaire et histoire de l'abbaye de Xotre-Dame de liau- gency, par M. G. Vig.vat. Orléans, Herluison, 1879," p. 214-217.
xxviii IATRODICTIOX.
Noire-Dame de la Russière, la Cour-Dieu, la Madeleine, ne sont représentés dans la collection actuelle que par un très petit nombre de manuscrits ou même n'en comptent aucun.
I 1°. — Couvents divers.
Les bibliothèques des anciens couvents d'Orléans : Augus- tins, Grands-Carmes, Récollets, Visitandines, Saint-Loup, Saint- Charles, Oratoriens, n'ont fourni que quelques manuscrits.
12'. — Académie des sciences, belles-lettres et arts d'Orléans.
La Société de physique, d'histoire naturelle et des arts d'Or- léans, établie en 1784, a laissé un certain nombre de mémoires intéressants.
Il en est de même de la Société littéraire, fondée en 1741 .
13°. — Collections particulières.
A côté de toutes ces bibliothèques de diverses abbayes qui ont constitué le fonds principal de la Bibliothèque d'Orléans, il faut citer les noms de plusieurs savants dont les manuscrits offrent un grand intérêt pour l'histoire locale. Tels sont ceux de R. Hubert, de Jousse, de Reauvais de Préau, de Polluche, de Pothier, de D. Verninac, des abbés Dubois et Pataud, et La Place de Montevray.
II COLLECTION DESNOYERS
En 1808, M. l'abbé Desuoyers, vicaire général d'Orléans, connu par de savants mémoires sur l'archéologie et la numis- matique, fit le don gratuit de plus de cinq mille volumes, bro- chures ou manuscrits concernant tous l'ancienne province de l'Orléanais, et décrits dans un volumineux catalogue manuscrit
INTRODUCTION. mx
sous la direction de l'érudit AI. Loiseleur, bibliothécaire de la ville d'Orléans. Les manuscrits de ce fonds sont désignes dans mon catalogue sous les cotes H et ().
III COLLECTION D'AUTOGRAPHES
L'abbé Dubois, théologal de l'église d'Orléans (t 1824), a donné une collection d'autographes qui s'augmente tous les jours.
IV NOTES MANUSCRITES DE HEXRI DE VALOIS
Outre ces manuscrits et autographes, il convient de citer cer- tains volumes imprimés, renfermant des notes écrites de la main de Henri de Valois, et achetés par G. Prousteau. Ces notes, con- sultées par Graevius en 1()94, et par D'Ansse de Villoison, durant l'hiver de 1794-1795, furent mises à contribution par les Béné- dictins pour leur nouvelle édition de S. Jérôme ', et par Alberti dans son édition d'Hésychius.
Le premier catalogue des manuscrits de l'ancienne biblio- thèque fut imprimé en 1777, parles soins de D. Fabre, biblio- thécaire de Bonne-Nouvelle 2 ; il ne comprenait que cinquante- huit manuscrits.
1 Les religieux de Saint-Germain des Prés, auxquels fut envoyé l'ouvrage annoté de S. Jérôme, le gardèrent, car celui que possède aujourd'hui la Bibliothèque d'Orléans (A. 1588) vient de Phil. de Cougniou.
- Catalogue des livres de la bibliothèque publique fondée par M. Prousteau , déposée chez les IiR. PP. Bénédictins dans le monastère de Bonne-Nouuelle, p. 315-320. Dans le catalogue de 1721 , trois manuscrits seulement sont indiqués, p. 169, et le rédacteur, dom Méry, se contente de dire à ce sujet : » Huic porro catalogo nonnulla recentiora manuscripta attexuimus, in quibus etiam nonnihil reperias jam typis vulgalum, rati nimirum gratam multis eam rem fore; quaedam euim nec vulgo nota, nec contemnenda. » Préf., p. 3.
xxx INTRODUCTION.
En 1820, Septier entreprit à son tour une recension de tous les manuscrits réunis dans le dépôt littéraire d'Orléans '. Son ouvrage reçut l'approbation de G. Haenel2, qui visita la Biblio- thèque en 1822, et inséra le catalogue de Septier dans ses Cata- loçji librorum mss. qui in bibliothecis Galliae, etc., asservan- tur 3. La Bibliothèque ne possédait alors que quatre cent quatre- vingt-six numéros, ainsi divisés :
Alanuscrits orientaux. . numéros. 1-2 Manuscrit grec 3
Manuscrits latins.
Théologie 4-18
Commentaires sur l'Ecriture sainte. 19-90
Liturgie, offices, heures 91-122
Conciles 123
Saints Pères 124-170
Sermons 171-182
Théologiens. Traités généraux et
particuliers 183-192
Jurisprudence. Droit canonique. . . 193-204
— Droit ci vil 205-214
Sciences et arts. Philosophie. . . . 215-235
Histoire naturelle. Médecine. . . . 23G-24G
Arts 247
Belles-lettres 248-264
Histoire. Géographie 2G5
— Chronologie 2G6
— Histoire ecclésiastique. . . 2G7-272 Histoire sainte ou martyrologes, vies
des saints, etc 273-297
1 Manuscrits de la Bibliothèque d'Orléans ou Xotices sur leur ancienneté, leurs auteurs, les objets qu'on y a traités, le caractère de leur écriture, l'indica- tion de ceux à qui ils ont appartenu, par A. Septier. Orléans, 1820, iu-8°.
2 Lettre du 14 novembre 1821. V. Autographes. » Col. 267-279. Cf. Aligne, col. 039-056.
INTRODUCTION xxxi
Bibliographie 298-301
Extraits historiques ;j()2
Manuscrits français.
Théologie 303-307
Liturgie et offices 308-310
Conciles et synodes 311
Sermons 312-314
Théologie mystique ou contempla- tive 315-327
Traités théologiques des sacrements. 328
Jurisprudence. Droit canonique. . . 329 335
Droit civil 336-338
Droit français. . . . 339-355
Sciences et arts. Philosophie. . . . 356-359
— Histoire naturelle . . 3G0-3G3
— Médecine, chirurgie. 364
— Mathématiques. . . 365
— Astronomie 366-368
— Arts et commerce. . 369-373
Belles -lettres 374-383
Histoire 384-390
sainte 391-406
— romaine 407-408
— de France 409-428
Histoire des villes et provinces de France.
Histoire d'Orléans et de l'Orléanais. 429-454
— généalogique 455-457
Antiquités 458-464
Biographie 465-470
Bibliographie 471-477
Mélanges historiques Ail bis.
Manuscrits hollandais, espagnols et
italiens 478-481
xxxn INTRODUCTION.
Supplément.
Liturgie. .... ; 482
Arts 483
Histoire 484-485
Belles-lettres 486
PROVENANCES ANCIENNES
DES
MANUSCRITS DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS
Bénédictins de Bonne-Nouvelle. — 235, 246, 365, 370, 393, 418.
Ancienne bibliothèque fondée par G. Prousteau. — 3, 7, 9C, 117, 170, 172, 183, 184, 192, 198, 206, 207, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 231, 234, 241, 242, 243, 244, 245, 257, 264, 265, 298, 299, 302, 304, 307, 326, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 344, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 356, 357, 358, 361, 366, 367, 380, 381, 382, 386, 392, 400, 424, 427, 452, 478, 479, 481, 485.
Chapitre de Sainte-Croix. — 93, 114, 119, 121, 275, 277, 279, 311, 312, 313, 314, 328, 333, 373, 396, 405, 411, 412, 413, 416, 477.
Séminaire d'Orléans. — 12, 102, 104, 110, 111, 113, 163, 185, 186, 208, 276, 324, 330, 332, 409, 417, 419, 420, 425, 464, 480.
Abbaye de Saint-Mes.min. — 4, 99, 108, 204, 398, 399.
Monastères des Augustins d'Orléans. — 112, 118, 403.
— Capucins. — 8, 397.
Carmes. — 90, 272, 325, 327, 371, 375, 388, 406.
— Dominicaines de Montargis. — 750.
— Oratoriens. — 9, 329, 331, 401.
— De Saint-Charles. — 321, 779.
— De Saint-Loup. — 308, 309, 321, 322.
— De la Visitation. — 323.
Imprimés contenant des notes manuscrites de Henri de Valois. — C 29, C. 94,
C. 643, C. 1121, C. 1149, C. 226. — D. 191, D. 216, D. 213, D. 214, D. 206^
D. 286, D. 288, D. 555, D. 841, D. 717, D. 718, D. 1163, D. 1419. — E. 545,
E. 226, E. 559, E. 1393, E. 1371, E. 1445, E. 1590, E. 1602, E. 1617, E.542,' E. 543.
Le fonds de Fleury comprend presque tous les numéros jusqu'au n° 377.
TOME xii.
CONCORDANCE
DES NUMEROS DES MANUSCRITS DE LA BIRLIOTHEQUE D ORLEANS
NUMEROS
Dli CATALOG. ACTUEL.
5
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
NUMEROS
DU CATALOGUE
DE LA BIBLIOTH.
1
2
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43
NUMEROS
DU CATALOG. ACTUEL.
47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89
NUMEROS
DU CATALOGUE
DE LA BIBLIOTH.
44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
NUMEROS
DU CATALOG. ACTUEL.
90 91 92 93-112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 14V 145 146 147 148 149 150 151
NUMEROS
DU CATALOGUE DE LA BIBLIOTH.
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112
112 bis. 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128
CONCORDANCE DE LA BIBLIOTHKQTE D'ORLÉ.WS. xxxv
NUMEROS
ÎH' CATALOG. ACTUEL.
152 153 154 155 156 157 158 159 100 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 JS1 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 L94 195 196 197 198 199 200
NUMÉROS
TU CATALOGl I Di; LA BIBUOTB.
129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177
XOMEROS
DO CATALOG. ACTUEL
201
202
203
204
205
206
207 208-210 211-214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
i33
234 235-238 239-248
249
250
251
252
253 254-255
256
257
258
259
260
261
262
2U3
264
265
266
267
\UMEROS DU CATALOGUE
DE LA BIBLIOTH.
NUMEROS
DU CATALOG.
ACTUEL.
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
196 bis.
197
198
199
200
201
202
202 bis.
203
204
205
206
206 bis.
206 ter.
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279-281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318
NUMEROS
DU CATALOGUE
DK LA BIBLIOTH.
22 V
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
2:57
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
248 bis.
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
267 bis.
268
269
270
XXXVI
COXCORDAXCE
|
NUMÉROS |
NUMÉROS |
NUMÉROS |
NUMÉROS |
NUMÉROS |
NUMÉROS |
|
|
DU CATALOG. |
DU CATALOGUE |
DU CATALOG. |
DU CATALOGUE |
DU CATALOG. |
DU CATALOGUE |
|
|
ACTL'KL. |
DK LA BIBLIOTH. |
ACTUEL. |
DE LA BIBLIOTH. |
ACTUEL. |
DE LA BIBLIOTH. |
|
|
319 |
271 |
368 |
315 |
422-425 |
362 |
|
|
320-321 |
272 |
369 |
316 |
426 |
362 bis. |
|
|
322 |
273 |
370 |
317 |
427 |
363 |
|
|
323 |
274 |
371 |
318 |
428 |
359 bis. |
|
|
324 |
275 |
372 |
319 |
429 |
363 Us. |
|
|
325 |
276 |
373 |
320 |
430 |
364 |
|
|
326 |
H. 3143 |
374 |
321 |
431 |
364 bit. |
|
|
327 |
277 |
375 |
322 |
432 |
364 ter. |
|
|
328 |
277 bis. |
376-377 |
323 |
433 |
365 |
|
|
329 |
278 |
378 |
324 |
43 V |
365 bis. |
|
|
330 |
279 |
379 |
325 . |
435 |
366 |
|
|
331 |
280 |
380 |
326 |
436 |
367 |
|
|
332 |
281 |
381-382 |
327 |
437 |
368 |
|
|
333 |
282 |
383 |
328 |
438 |
369 |
|
|
334 |
283 |
384 |
329 |
439 |
369 Us. |
|
|
335 |
284 |
385 |
330 |
440 |
370 |
|
|
336 |
284 bit. |
386 |
331 |
441 |
371 |
|
|
337 |
285 |
387 |
332 |
442 |
372 |
|
|
338 |
286 |
388 |
333 |
443 |
373 |
|
|
339 |
287 |
389 |
333 bis. |
444 |
374 |
|
|
340 |
288 |
390 |
33 V |
445 |
374 bis. |
|
|
341 |
289 |
391 |
335 |
446 |
ïïîhter. |
|
|
342 |
290 |
392 |
336 |
447 ' |
375 |
|
|
343 |
291 |
393 |
337 |
448 |
376 |
|
|
343 Us. |
292 |
394 |
338 |
449 |
377 |
|
|
344 |
293 |
395-396 |
339 |
450-452 |
378 |
|
|
345 |
294 |
397-398 |
340 |
453 |
379 |
|
|
346 |
295 |
399 |
3V1 |
454-460 |
379 bis. |
|
|
347 |
296 |
400 |
342 |
461-464 |
379 ter. |
|
|
348 |
297 |
401 |
343 |
465 |
380 |
|
|
349 |
298 |
402 |
344 |
466 |
381 |
|
|
350 |
299 |
403 |
345 |
467 |
3S2 |
|
|
351 |
300 |
404-405 |
346 |
468 |
383 |
|
|
352 |
301 |
406 |
347 |
469 |
383 Us. |
|
|
353 |
302 |
407 |
348 |
470 |
384 |
|
|
354 |
302 Us. |
408 |
349 |
471 |
385 |
|
|
355 |
303 |
409 |
350 |
472 |
386 |
|
|
356 |
30 V |
410 |
351 |
473 |
387 |
|
|
357 |
305 |
411 |
352 |
474 |
388 |
|
|
35S |
306 |
412 |
353 |
V75 |
399 |
|
|
359 |
307 |
VI 3 |
354 |
V76 |
390 |
|
|
360 |
308 |
41 V |
355 |
477-480 |
391 |
|
|
361 |
309 |
415 |
356 |
481-482 |
391 bis. |
|
|
362 |
3 1 0 |
VI 6 |
357 |
483 |
391 ter. |
|
|
363 |
311 |
417 |
35S |
48 V |
392 |
|
|
36 V |
311 Us. |
VIS |
359 |
485 |
393 |
|
|
365 |
312 |
VI 9 |
360 |
486 |
393 bis. |
|
|
366 |
313 |
420 |
361 |
487-489 |
39 V |
|
|
367 |
314 |
421 |
361 Us. |
490- '.91 |
270 bis. |
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS.
XXXVII
NUMEROS
DU CATAI.Ofi. .ici DBL.
492-493
494 495-496
497
498 499 500 501 502 503 504
505-508 509 510 511 512
513-514 515 516 517 518 519
520-523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 5 VI
542-543 544 545
546-547 548 549 550 551
NUMKHOS
DU CATALOGUE
in; l.\ BIBLIOTR.
bis. bis.
bis.
394 bis.
394 ter.
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410 E. 622 E. 4006
411
411
412
413
414 E. 3160
414 bis.
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
425 bis.
426
427
428
428 bis.
429
430
431
432
433
433 bis.
NUMEROS
DU CATAL06. ftCTUKL.
552
553-554
555
556
557 558 559
560-561 562 563 564
565-566 567 568 569 570 571 572 573 574 575
576-585 586
587-588 589 590 591 592
593-598 599 600 601 602 603 604
605-607
608-615 916 617 618 619 620 621
622-624 625 626 627 628 629
NUMKHOS
HU CATALOGUti DE LA BIBLIOTR.
433 ter. 43 V 435
435 bis. 435 * 435 *
435 s 436
436 2 436 3 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449
449 bis. 450
450 bis.
450 s 451
451 bis. 452
452 bis. 453 454 455 456 457 457 3 457 3 457 4 457 s 458 460 461
461 bis. 462
462 bis. 463 270 3 464
NUMEROS
DU GATAL06.
ACTUKL.
630
631 6:52
633-635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 6V7 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664
665-668 669 670 671
672-673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684
NUMÉROS
ni CATALOGUE DB LA IlIBLlOTIl.
bU
465
465
466
467
467 bis
468
469
469 bis 470
470 bis 471 472 473 474 475 476 477 477 477 478 479 480 481 482 483 483 484 485 486 486 bis
i G. 2918 370 bis
bis.
3
bis.
MS. MS. MS. MS. MS. MS. MS. MS. MS. MS. 10 MS. 11 MS. 12 MS. 13 MS. 14 MS. 15 MS. 16
|
XXXVIII |
COYC |
ORDAXCL |
||||||
|
NUMÉROS |
NUMÉROS |
NUMÉROS |
NUMÉROS |
1 MMEROS |
\UMÉROS |
|||
|
DU CATALOG. |
DO CATALOGUE |
DO CATALOG. |
DU CATALOGUE |
DU CATALOG. |
DU |
CATALOGUE |
||
|
ACTUEL. |
DE LA |
JIBL10TH. |
ACTUEL. |
DE LA niDLIOTH. |
ACTUEL. |
DE LA BIULIOTH. |
||
|
685 |
MS. |
17 |
739 |
H. 789 |
788 |
H. |
1828 |
|
|
086 |
MS. |
18 |
740 |
H. 790 |
789 |
H. |
1829 |
|
|
687 |
MS. |
19 |
741 |
H. 794 |
790 |
H. |
1831 |
|
|
688 |
MS. |
21 |
742 |
H. 795 |
791 |
H. |
1838 |
|
|
689 |
MS. |
22 |
743 |
H. 796 |
792 |
H. |
1839 |
|
|
690-691 |
MS. |
23 |
744 |
H. 798 |
793 |
H. |
1840 |
|
|
692 |
MS. |
24 |
745 |
H. 799 |
79 V |
H. |
1844 |
|
|
693 |
MS. |
25 |
746 |
H. 800 |
795 |
H. |
1851 |
|
|
694 |
MS. |
26 |
747 |
H. 801 |
796 |
H. |
1853 |
|
|
695 |
MS. |
27 |
748 |
H. 805 |
797 |
H. |
1855 |
|
|
696 |
MS. |
28 |
749 |
H. 806 . |
798 |
H. |
2233 |
|
|
697 |
MS |
29 |
750 |
H. 807 |
799 |
H. |
22 V7 |
|
|
698 |
MS. |
30 |
751 |
H. 809 |
800 |
H. |
2249 |
|
|
699 |
MS. |
31 |
752 |
H. 811 |
801 |
H. |
2250 |
|
|
700 |
M S. |
33 |
753 |
H. 812 |
802 |
H. |
2251 |
|
|
701 |
MS. |
34 |
75 V |
H. 813 |
803 |
H. |
2275 |
|
|
702 |
MS. |
35 |
755 |
H. 815 |
804 |
H. |
2296 |
|
|
703 |
MS. |
36 |
756 |
H. 816 |
805 |
H. |
2298 |
|
|
704 |
MS. |
38 |
757 |
H. 817 |
806 |
H. |
2300 |
|
|
705 |
MS. |
40 |
758 |
H. 818 |
807 |
H. |
2303 |
|
|
706 |
MS. |
41 |
759 |
H. 819 |
808 |
H. |
2306 |
|
|
707 |
MS. |
42 |
760 |
H. 820 |
809 |
H. |
2307 |
|
|
708 |
MS. |
43 |
761 |
H. 821 |
810 |
H. |
2308 |
|
|
709 |
MS. |
44 |
762 |
H. 830 |
811 |
H. |
2314 |
|
|
710 |
MS. |
45 |
763 |
H. 834 |
812 |
H. |
2531 |
|
|
711 |
MS. |
46 |
70 V |
H. 837 |
813 |
H. |
2533 |
|
|
712 |
MS. |
47 |
765 |
H. 842 |
81V |
H. |
2535 |
|
|
713 |
MS. |
48 |
766 |
H. 844 |
815 |
H. |
2536 |
|
|
714 |
MS. |
49 |
767 |
H. 8VV bis. |
816 |
H. |
2538 |
|
|
715 |
MS. |
50 |
76S |
H. 853 |
817-828 |
H. |
2539-2550 |
|
|
716 |
MS. |
51 |
769 |
H. 85V |
829 |
H. |
2812 |
|
|
717 |
MS. |
52 |
770 |
H. 856 |
830 |
H. |
2815 |
|
|
718 |
MS. |
53 |
771 |
H. 859 |
831 |
II. |
2810 |
|
|
719 |
MS. |
54 |
772 |
H. 805 |
832 |
H. |
2817 |
|
|
720 |
MS. |
55 |
773 |
H. 866 |
833 |
H. |
2819 |
|
|
721 |
MS. |
56 |
774 |
H. 807 |
83 V |
H. |
2825 |
|
|
722 |
MS. |
57 |
775 |
II. 1053 |
835 |
H. |
2S31 |
|
|
723-726 |
MS. |
58 |
770 |
H. 1054 |
836 |
H. |
3144 |
|
|
727 |
MS. |
59 |
777 |
H. 1055 |
837 |
H. |
3145 |
|
|
728-729 |
MS. |
60 |
778 |
H. 1050 |
838 |
H. |
3146 |
|
|
730 |
MS. |
61 |
779 |
H. 1057 |
839 |
II. |
3IV7 |
|
|
731 |
M S. |
62 |
780 |
H 1290 |
840 |
H. |
3148 |
|
|
732 |
MS. |
63 |
781 |
H. 1292 |
8 VI |
H. |
3 1 V9 |
|
|
733 |
H. |
82 |
782 |
H. 1302 |
8V2 |
H. |
3151 |
|
|
734 |
H. |
329 |
7S3 |
H. 1303 |
843 |
H |
3152 |
|
|
735 |
H. |
405 |
78 V |
II. 1305 |
844 |
II. |
3153 |
|
|
736 |
H. |
406 |
7 S 5 |
H. 1306 |
S ',5 |
II. |
315 V |
|
|
737 |
II. |
786 |
7S0) |
II. 1443 |
846 |
II. |
3155 |
|
|
738 |
H. |
787 |
787 |
H. 1451 |
1 847 |
H |
3156 |
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS.
XXXIX
NUMEROS
Dl CATALOG.
âCTI i:i..
848 849 850 851
S 5 2 853 854
S.").") 856-857
858 859-860
861-802 863 864 865 866 867
868-86.) 870 871 872 873 874 875 876 877
NUMEROS
lu CATALOGUA DE 1.1 BIBLIOTH.
II. 11. 11. II. II.
H.
H.
H.
0.
0.
B.
B.
B.
B.
15.
1!.
B.
B.
B.
B
B.
B.
B.
B.
B.
B.
3158 3159 3160 3161 3162 3164 3168 3169
205 bis. 1152
501
50 L bis.
502
503
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
518
NUMEROS
l>; CATALOG. ACTI II-.
878
879
8S0
8S1
882-884
885-886
887-888
889
890
891-893
894-S95
896
897-898
899-900
901
902
903-904
905-907
908
909
910
911
912
913
914
915
|
NUMÉROS |
NUMÉROS |
|
|
m |
cil 1LOOUI |
DU CATALOG. |
|
ni; |
A BIBLIOTH. |
ACTUKL. |
|
B. |
519 |
916 |
|
B. |
520 |
917 |
|
I!. |
521 |
918 |
|
B. |
522 |
919 |
|
B. |
523 |
920 |
|
B. |
525 |
921 |
|
B. |
526 |
922 |
|
B. |
527 |
923-925 |
|
B. |
528 |
92!) |
|
B. |
533 |
927 |
|
B. |
540 |
928 |
|
B. |
541 |
929 |
|
B. |
542 bis. |
930-931 |
|
B. |
552 |
932 |
|
B. |
554 |
933 |
|
B. |
576 ter. |
934 |
|
B. |
577 |
935 |
|
B. |
578 |
936 |
|
A. |
2544 |
937 |
|
Z. |
1 |
938 |
|
Z. |
2 |
939 |
|
Z. |
3 |
940-941 |
|
Z. |
4 |
942 |
|
Z. |
5 |
943-953 |
|
Z. |
6 |
954 |
|
Z. |
7 |
1 |
NUMÉROS
DU CATALOGUE DB LA I3IULIOTH.
Z.
Z.
z. z. z. z. z. z. z. z. z. c.
0. X. H.
MS.
C.
E.
E.
MS
MS
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 328
5G
1417^.9.
64 3465 2461 bis. 2464 bis.
119
171)
477 A
208 3
MANUSCRITS
D E L A
BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS
1-4 (1). Notes grammaticales sur le texte hébreu de la Bible, par le chanoine Orléanais Aignan Delahaye (f 1728).
XVIIIe siècle. Papier. 323, 269, 578, 536 pages. 114 sur 84 mil- lim. Rel. cuir. — (Don de Barbier, avocat du Roi au bureau des finances d'Orléans.)
i> (2). Ordre de prières pour toute Tannée, selon les observances de l'Allemagne et de la Pologne, écrit par Eliézer, fils d'Abraham Minden. Juillet 1772.
« phtài udto amoD
Le titre est écrit au milieu d'une synagogue dessinée par R. Lévy.
XVIIIe siècle. Papier. 178 feuillets. Caraclères rabbiniques, sans points-voyelles. 200 sur 128 millim. Demi-rel.
G (3). Lettres de Libanius et paraphrase grecque de quelques poèmes de S. Grégoire de Nazianze.
Fol. 2. Mois des Athéniens. — Fol. 8. Vie de Libanius. * Tsw^ Atoaviou oi/no^évou toïï pr,70po;. » — Fol. 10. Lettres de Libanius. « Kr.Lazo?.a.[ Aiêaviou p^ropoç. Et izzpi zàc, xQ>v Suvarwtf. .. » — « . ..xâd ta ovra... » — Fol. 103. Paraphrase.
« (T)riv irap8sviY;v (rxeçàvot; àvaôvia-Mjxsv toï; ^{UTÉpoiÇ 'Ex xaOapà; xapSiaç xaOapoï; u[xvoOvt£: sv (ifivoiç...
Xaîpovxa ôo;o).oyiaci; ae aitovto; xcjxav. TéXo;. »
2 MAXTSCRITS
Fol. 203. Lettres de Libanius et de S. Basile. « loov tÀt.^u.^ol zbv ).6yov... » — <x ...Ov frauorj BaaAee... 7repioTepaL »
XVIe siècle. Papier. 206 feuillets. 212 sur 156 millim. Demi-rel. peau. — («Ex libris G. Prousteau antecessoris Aurelianensis. » — Anciens n" XXVI, 10 et etc. f. 12.)
7(4). Bible.
Fol. 1. « Prologus. Frater Ambrosius michi tua munuscula prefe- rens delulit... » — Fol. 5. « Incipit liber Genesis. » — Fol. 30 v°.
a Incipit Ellesmoth, qui grece Exodus dicitur. n — Fol. 52 v°. « Incipit Vaicra, qui grece Leviticus dicitur. » — Fol. 67 v°. « Incipit Vagedaber, id est Numeri. » — Fol. 89. « Incipit Adabarim, quod Deuteronomium prenotatur. » — Fol. 109. « Incipit liber Josue. » — Fol. 121 v°.
a Incipit liber Judicum. » — Fol. 133. « Incipit liber Kuth. n — Fol. 135 v°. « Incipit liber Begum primus. » — Fol. 154. « Incipit liber Regum secundus. » — Fol. 169 v°. « Incipit liber Regum tertius. »
— Fol. 188. « Incipit liber Begum quartus. »
Fol. 205. « Incipit liber primus Paralipomenon. » — Fol. 221. « Incipit liber secundus. » — Fol. 240. a Incipit liber Esdre primus. »
— Fol. 245. ^ Incipit Neemias. » — Fol. 252 v°. « Incipit secundus iber Esdre. » — Fol. 260. « Incipit liber Tobie. » — Fol. 265. «Incipit
liber Judith, » — Fol. 271 v°. « Incipit liber Hester. » — Fol. 278 (û. « Incipit liber Job. » — Fol. 290. « Incipit liber ymnorum vel solilo- quiorum prophète David de Christo. » — Fol. 323 vG. « Incipiunt Parabole Salomonis. » — Fol. 322. « Incipit liber Ecclesiastes. a — Fol. 335 v°. « Incipiunt Cantica canticorum. n — Fol. 337 v°. « Incipit Sapientia. » — Fol. 345. « Incipit liber Ecclesiastici. »
Fol. 366 v°. « Incipit Ysaias. » — Fol. 389 v°. a Incipit Jeremias. » — Fol. 417 v°. « Incipit Lamentatio Jeremie. » — Fol. 420. « Incipit liber Baruch. » — Fol. 423 v°. « Incipit Ezechiel. » — Fol. 449. « Incipit Daniel. » — Fol. 459 v°. « Incipit liber Osée, n — Fol. 463 v°. « Incipit Joël propheta. » — Fol. 465. « Incipit Amos propheta. »
— Fol. 468. « Incipit Abdias propheta. » — Fol. 469. >< Incipit Jonas propheta. » — Fol. 470. « Incipit Micheas. » — Fol. 472. « Incipit Nahum. » — Fol. 474. « Incipit Abacuch. » — Fol. 475. « Incipit Sophouias. » — Fol. 476 v°. « Incipit Aggeus. » — Fol. 478. « Incipit Zacharias. « - Fol. 482 v°. n Incipit Malachias. «
Fol. 484. « EpistolaRabani. » — Fol. 484 v°, «Incipit Machabeorum
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 3
liberprimus. » — Fol. 501. « Incipit secundus Machabeorum liber. »
— Fol. 513. « Incipit Matheus evangelista. » -- Fol. 528. «Incipit Marcus. « — Fol. 538. « Incipit Lucas. » — Fol. 554. « Incipit Johannes. » — Fol. 505 v". « Incipit epistola Pauli ad Komanos. »
— Fol. 571 v°. « Incipit epistola prima ad Corinthios. » — Fol. 577. u Incipit ad Corinthios epistola secunda. » — Fol. 580 v°. « Incipit epistola ad Galatas. » — Fol. 582 v". « Incipit epistola ad Ephesios. s
— Fol. 584 v°. « Incipit epistola ad Philippenscs. » — Fol. 585 v°.
— Incipit epistola ad Colossenses. » — Fol. 587. « Incipit epistola ad Thessalonicenses prima. » — Fol. 588. « Incipit secunda ad Thes- salonicenses. » — Fol. 589. « Incipit epistola ad Thimotheum prima. »
Fol. 590. « Incipit secunda. » — Fol. 591 v°. « Incipit epistola ad
Titum. » — Fol. 592. « Incipit epistola ad Philemoneni. » — Fol. 592 v°. « Incipit epistola ad Hebreos. »
Fol. 596 v°. « Incipit liber Actuum Apostolorum. » — Fol. 612. u Incipit epistola Pétri prima. » — Fol. 613 v°. « Incipit secunda. »
— Fol. 614. « Incipit epistola Johannis prima. » — Fol. 615. « Incipit secunda. » — Fol. 616. « Incipit tercia. * — Fol. 616. « Incpit epistola Jude. » — Fol. 617. « Incipit Apocalipsis. » —
Fol. 624. « Incipiunt interprétations hebraicorum nominum. »
XIIe siècle. Parchemin. 669 feuillets à 2 col. 148 sur HOmillirn. Cartonné. — (Saint-Mesmin.)
8 (5). Bible.
Fol. 1. « Ave, Maria, gratia plena , Dominus tecum... » — u ...fructus tui Jésus. Frater Ambrosius michi tua munuscula pre- ferens detulit... » — Fol. 3. « Liber Genesis. » — Fol. 17. « Incipit liber Ellesmoth, id est Exodus. » — Fol. 27 v°. « Leviticus. » — Fol. 3iv°. « Incipit liber Numeri. » — Fol. 45 v°. « Deuterono- mium. »— Fol. 55*°. « Josue. » — Fol. 62. « Judices. » — Fol. 68 v°. « Ruth. » — Fol. 70. « Regum primus liber. » — Fol. 80. * Regum secundus. » — Fol. 87 v°. « Regum tertius. » — Fol. 96. « Regum quartus. »
Fol. 104 v°. « Ysaias. » — Fol. 117. « Jeremias. » — Fol. 132. u Incipit liber Baruch. » — Fol. 133. « Incipiunt Lamentationes. » — Fol. 135. « Incipit Ezechiel. » — Fol. 148 v°. « Daniel. » — Fol. 153 v°. « Osée propheta. » — Fol. 155 v°. a Johel. » — Fol. 156 v°.« Amos. » — Fol. 158.«Abdias. » — Fol. 158. « Jonas. ■
i.
4 MANUSCRITS
— Fol. 159. ■ Micheas. » —Fol. 160. « Xaum. a — Fol. 160 v°. a Abacuc. » — Fol. 161 v°. « Sophonias. » — Fol. 162. « Aggeus. »
— Fol. 162 v°. a Zacharias. » — Fol. 165. « Malachias. « — Fol. 166 v°. « Proverbia. » — Fol. 172. « Ecclesiastes. * — Fol. 17 4. « Cantica canticorum. » — Fol. 175 v°. a Sapientia. » — Fol. 179 v°. « Incipit liber Jesu, fîlii Syrach. » — Fol. 190 v°. - Paralipomenon primus. a — Fol. 198. a Paralipomenon secundus. n — Fol. 208 v°. uj0b. „ _ Fol. 215 v°. « Tobie. » — Fol. 218. « Judith. » — Fol. 221. « Esther. » — Fol. 225 v°. « Esdre primus. » — Fol. 228. « Esdre secundus. « — Fol. 232. « Machabeorum primus. « — Fol. 241. « .Machabeorum secundus. »
Fol. 248. « Matheus. » — Fol. 257. « Marcus. ■ — Fol. 262. a Lucas, b — Fol. 273. a Johannes. a — Fol. 281. « Actus Aposto- lorum. » — Fol. 290 v°. « Jacobus. » — Fol. 291 v°. « Sancti Pétri prima. » — Fol. 292. a Pétri secunda. » — Fol. 292. a Johannis prima. » — Fol. 293. « Johannis secunda. » — Fol. 293 v°. » Johan- nis tertia. » — Fol. 293 v°. * Jude. a — Fol. 294. - Apocalipsis. »
— Fol. 300. « Sancti Pauli ad Romanos. a — Fol. 303 v°. « Ad Corinthios prima. « — Fol. 307. « Ad Corinthios secunda. » — Fol. 309 v°. « Ad Galatas. » —Fol. 310 v°. « Ad Ephesios. » — Fol. 312. « Ad Philippenses. » — Fol. 313. a Ad Colossenses. » — Fol. 314. Ad Thessalonicenses prima. » — Fol. 314. « Ad Thessa- lonicenses secunda. » — Fol. 315. « Ad Timotheum prima. - — Fol. 316. a Ad Timotheum secunda. « — Fol. 317. « Ad Titum. »
— Fol. 317. >«Ad Philemonem. » — Fol. 317 v°. a Ad Hebreos. a
— Fol. 321. a Psalterium. a — Fol. 329. - Quicumque vult salvus esse... »
XIIe siècle. Parchemin. 330 feuillets à 2 col. Initiales en couleur, capitales et miniatures. 332sur218 millim. Cartonné.
0 (6). Bible complète.
Fol. 1. Commentaire sur la Bible. — Fol. 4. Liber Genesis. » — Fol. 19. « Exodus. » — Fol. 32. .« Leviticus. a — Fol. 41 v°. « \umeri. » — Fol. 54 v°. « Deuteronomium. » — Fol. 60. a Josue. a
— Fol. 74. « Judices. » — Fol. 83. « Huth. - — Fol. 84 v°. « Liber Regum primus. n — Fol.96v°. « Liber Regum secundus. « — Fol. 106. a Liber Regum tcrcius. » — Fol. 116 v". a Liber Regum quartus. » —
Fol. 127. « Liber primus Paralipomenon. a — Fol. 135 v°. « Liber
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 5
secundus Paralipomenon. » — Fol. 147. « Liber Ësdre primus. - — Fol. 154. « Liber Esdre secundus. » — Fol. 155. u Liber Ësdre ter- tius. r> — Fol. 159 v". « Liber Esdre quartus. » — Fol. 166. « Liber Esdre quintus. » — Fol. 167 v". « Judith. » — Fol. 171 v,J. « Esther. »
— Fol. 175. u Tobie. » — Fol. 178. « Machabeorum primus. » — Fol. 187 v". < Machabeorum secundus. n — Fol. 194 v°. « Psalmorum liber. »
Fol. 232 v". « Isaie. » — Fol. 247. « Jeremias. » — Fol. 265 v\ Explication des lettres hébraïques. — Fol. 266. « Ezechiel. » — Fol. 282. « Daniel, n -- Fol. 289. « Osée. » — Fol. 291. « Johel. »
— Fol. 292. u Amos. » — Fol. 294. « Abdias. » — Fol. 294 v°. « Jonas. » — Fol. 295. « Micheas. » — Fol. 296 v°. « Nahum. » — Fol. 297 v°. u Abacuc. » — Fol. 298 v°. « Sophonias. » — Fol. 299 v°. u Aggcus. D — Fol. 300 v°. « Zacharias. » — Fol. 303. « Mala- chias. a — Fol. 304. « Job. » — Fol. 312 v°. « Proverbia. n — Fol. 320. « Ecclesiastes. » — Fol. 322 v°. « Cantica canticorum. »
— Fol. 324. * Ecclesiasticus. » — Fol. 336 v°. a Sapientia. »
Fol. 342 v°. « Matheus. » — Fol. 353. « Marcus. m — Fol. 359 v1. « Lucas. » — Fol. 370. « Johannes. » — Fol. 378. « Actus Aposto- lorum. n — Fol. 388. « Epistole Jacobi. » — Fol. 390. « Epistole Pétri. r> — Fol. 391 v°. « Epistole Johannis. » — Fol. 393 v°. a Epi- stola Pauli ad Romanos. » — Fol. 397. « Ad Corinthios prima. » — Fol. 401. « Ad Corinthios secunda. » — Fol. 403 v°. « Ad Galathas. »
— Fol. 404 v°. « Ad Ephesios, » — Fol. 406. « Ad Philippenses. « -Fol. 407. «Ad Colossenses. » — Fol. 407 v°. « Ad Thessaloni-
censes prima. » — Fol. 408 v°. « Ad Thessalonicenses secunda. » — Fol. 409. « Ad Timotheum prima. » — Fol. 410. « Ad Timotheum secunda. « — Fol. 411. « Ad Titum. » — Fol. 411 v°. « Ad Phile- monem. » — Fol. 411 v°. « Ad Hebreos. » — Fol. 414. « Apocha- lypsis. » — Fol. 419. « Hic sunt interprctationcshcbraicarum vocum. n
— Fol. 444. Commentaires sur l'Ecriture sainte, servant de feuillets de garde. — Fol. 446. Titres des chapitres de la Rible.
XïIe-XIIIe siècle. Parchemin. 446 feuillets à 2 et 4 col. Miniatures et capitales coloriées. Rel. veau.
10 (7). Première partie de la Bible.
Fol. 1. b (ienesis. » — Fol. 17 v°. « Exodus. » — Fol. 31. « Levi- ticus. » — Fol. 39 v°. « Numeri. » — Fol. 52 v°. « Deuteronomium. »
6 MAXTSCRITS
— Fol. 64. k Josue. - — Fol. 72 v°. « Judices. » — Fol. 82. « Ruth. » — Fol. 83. « Regum primus. » — Fol. 96. « Regum secundus. » — Fol. 106 v°. a Regum tercius. * — Fol. 119 v*. « Regum quarlus. » — Fol. 133. « Paralipomenon libri duo. » — Fol. 163. « Esdre primus. » — Fol. 171 v°. « Esdre secundus. » — Fol. 175. « Esdre tertius. » — Fol. 182. ■ Tobias. » — Fol. 186. a Judith. » — Fol. 191 v°. « Esther. » — Fol. 198. « Machabeorum duo. » — Fol. 222 v°. « Job. » — Fol. 235. « Parabole Salomonis. "
— Fol. 245. « Ecclesiastes. » — Fol. 248 v°. « Cantica canticorum. »
— Fol. 250 v°. « Sapientia. » — Fol. 257 v°. « Ecclesiasticus. »
XIIIe siècle. Parchemin. 276 feuillets à 2 col. Initiales en couleur. 246 sur 171 millim. Couvert, parchemin.
11 (8). Rible.
Fol. 2 v°. Tableau indiquant les cinq fêtes mobiles, à l'aide du nombre d'or et de la lettre dominicale. — Fol. 4. Partie des prolo- gues de S. Jérôme. — Fol. 6. « ...(lig)no et comedi. Et dixit Domi- nus... a (Gen., m, 12.) — Fol. 20 v°. « ...ei contra Mambre in terra Chanaan quam... » (Gen., xlix, 30.) — Fol. 21. « Vadam et videbo visionem hanc magnam... » (Exod., m, 3.) — Fol. 56 v°. u ...decernite que urbs esse dele... * (Xum., xxxv, 11.)
Fol. 57. « ...transieris solitudinem hanc magnam... « (Deut.,n, 7.) — Fol. 86 v°. « ...Incipit prefatio in libro Regum : primus liber. » (Préface de S. Jérôme.)
Fol. 87. « ...argenteum et tortam panis... a (I Reg., Il, 36.) — Fol. 118 v*. « ...transierunt igitur très anni absque... » (III Reg., XXII, 1.)
Fol. 119. « ...ad Deum Accaron quasi... » (IV Reg., i, 6.) —
Fol. 128 v°. « ...etomnem artificem et clusorem. » (IV Reg., XXIV, 14.)
Fol. 129. « ...(Ta)phua et Recem et Samma. Samma autem
genuit... » (I Paralip., il, 43.) — Fol. 150 v°. u ...multum miseri-
cors et penitens. "(II Paralip., xxxvn, i.)
Fol. 151. « Thelmel, Thelarsa, Cherub et Adon et Ymer... » Esdr., ii, 59.) — Fol. 154 bis \ . ...magnifiée enim exaltati sunt \erbis quibus... " (Id., vu, 48.)
Fol. 155 bis. u ...ad misericordiam tuam venire licebit... » (Tob., m, 21.) — Fol. 156 bis v°. u ...Dicebatque Tobi... - («.,11, 17.)
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 7
Fol. 157. « ...tis et sectis, fecît muros ejus... » (Judith, i, 2.) — Fol. 161 bis v°. « ...Vos autem, o Paula et Eustochium. (Fin du prologue de S. Jérôme sur le livre d'Ësther.)
Fol. 1(52. « ...ejus super oiunes principes... » (Esther, ni, 1.) — Fol. 171 \". ...posteum lucebit semita, estima. » (Job, xli, 23.)
Fol. 175. « ...tendit et paravit illum... n (Psalm., mi, 13.) — Fol. 176 v°. « ...tauri pingues obséderont. »(/*/., xxi, 28.) — Fol. 177.
...morte suscitastis eum... {1d., xxix, 4.) — Fol. 184 v°. a ...misit in eos iram indignationis sue, indigna. » (Id., lxxvii, 49.)
Fol. 185. « ...Jacob. Protector noster, aspice... »(Id., lxxxiii, 9.) — Fol. 188 v°. « ...misericordie ejus et mirabilia ejus. » (Id., evi, 15.)
— Fol. 189." ...est retrorsum. Montes exultaverunt... » (Id., exiv, 3.) - Fol. 192 v°. « ...ego servus tuus sum. » (Id., c.vlii, 13.) —
Fol. 193. « Fili mi, attende ad sapientiam... » (Proverb.,v, 1.) — ■ Fol. 198 v°. « ...homines pestilentes dissipant civi... » (Id., xxix, 8.)
Fol. 199. « Super hos quoque eminentiores... » (Kcclés., v, 7.) — Fol. 222 v°. « ...si peccaverit vir in te. » (Id., lu, 7.)
Fol. 223. « ...Quoque viri tui gladio... » (Isaïe, m, 25.) — Fol. 236 v°. « ...Unde et ego eligam. » (Id., lxvi, 4.)
Fol. 237. « ...Dereliquistis me, dicit Dominus... » (Jérémie, n, 29.)
— Fol. 296 v°. « ...Omniain quibus visitavi eam. » (Soplionias, m, 7.) Fol. 297. « Qui stabat inter myrtheta... » (Zachar.. i, 10.) —
Fol. 317 v°. « ...Erit consummatus. » (Macchab., xv, 40.)
Fol. 318. « ...Suum. Dixit eis : O gentes viperarum... » (Matth., m, 7.) — Fol. 326 v°. ce ...Si Mius Dei es. » (Id., xxvn, 40.)
Fol. 327.«Vade,oslendete... .(Marc, \, 44.) — Fol. 332 v°. « ...Ab ipsis apostolis sancta sorte. » (Prologue de S. Jérôme sur S. Luc.)
Fol. 333. « Lumen ad rcvelationem gentium... * (Luc, n, 32.) — Fol. 342 v°. « ...Et nunc super hec omnia. » (Id., xxiv, 21.)
Fol. 343. « ...[Architri]clinus. Et dixit ei : Omnishomo... » (Joann., n, 10.) — Fol. 349 v°. u ...RogaveruntPilatumutfrangerentur eorum crura et toi... » (Id., xix, 31.) — Fol. 350. « ...[evanujerunt in cogi- tationibus suis. » (V. 21 du ch. ier de l'épître aux Romains.) — Fol. 359 v°. « ...Deus scit raptum hujus. » (V. 2 du ch. xn delà 2e épitre aux Corinthiens.)
Fol. 360. « ...In Christo Jesu ut pollicitationem... » (V. 14 du ch. ni de l'épître aux Galates.) — Fol. 366 v°. « ...Argue, obsecra, increpa... » (V. 2 du ch. iv delà 2e épitre à Timothée.)
8 MAXTSCRITS
Fol. 367. « Tu autem permanebis etomnes ut... » (V. 11 du ch. 1er de répitre aux Hébreux.) — Fol. 368 v°. « ...Fide demoratus est. » (V. 9 du ch. xi de la même épître.)
Fol. 369. « Spiritus sancti in vos : et eritis mihi testes... » (V. 8 du ch. Ier des Actes des Apôtres.) — Fol. 378 v°. a ...Cumomni fiducia sine prohibitione. » (Fin des Actes des Apôtres.)
Fol. 379. « ...Veram in diehus occisionis... » (V. 5 du ch. \ de Tépître de S. Jacques.) — Fol. 380 v\ « ...Ut remittat nobis peccata nostra. » (V. 9 du ch. Ier de la première épître de S. Jean.)
Fol. 381. a ...[Penitentiam e]geris. Sed hoc habes bonum... - (V. 6 du ch. ii de l'Apocalypse.)
Fol. 425 v°. Prologue de S. Jérôme sur l'Écriture sainte.
Fol. 427. Table des épîtres pour l'année.
XIIIe siècle. Parchemin. 432 feuillets à 2 col. Initiales et capitales coloriées. 238 sur 170 millim. Rel. veau fauve. — (Capucins.)
12 (9). Bible complète.
Fol. 1. a Incipit epistola sancti Jeronimi. » — Fol. 3. « Incipit Bercsith. » — Fol. 17. « Incipit Ellesmoth. » — Fol. 28 v°. « Incipit Vaicra. » — Fol. 36. — « Incipit Vaiedaber. » — Fol. 47 v°. «Incipit Addabarim. » — Fol. 57. « Incipit liber Josue. « — Fol. 64. « Incipit liber Judicum. » — Fol. 71. « Incipit liber Ruth. » — Fol. 72. « Incipit liber Regum primus. » — Fol. 82. « Incipit liber Regum secundus. » — Fol. 89 v°. « Incipit liber Regum tertius. » — Fol. 98 v°. « Incipit liber Regum quartus. » — Fol. 107. a Incipit 'iber primus Paralipomenon. » — Fol. 115. « Incipit liber secundus Paralipomenon. » — Fol. 124 v°. « Incipit liber Fsdre primus. * — Fol. 131 v°. u Incipit liber Esdre secundus. » — Fol. 135 v°. « Incipit liber Thobie. » — Fol. 138 v°. « Incipit liber Judith. » — Fol. 1 I2v°. u Incipit liber Esther. » — Fol. 146 v°. « Incipit Job. » — Fol. 153 v°. « Incipit liber liymnorum vel soliloquiorum prophète. » — Fol. 171 v°. « Incipiunt Parabole Salomouis. » — Fol. 178. <- Incipit Kerlesiastes. » — Fol. 180. « Incipiunt Cantica canticorum. » — Fol. 181. « Incipit liber Sapientie. « -- Fol. 185 v°. « Incipit liber Ecclesiasticus. »
Fol. 197. u Incipit Ysaias. » — Fol. 211. a Incipit Jeremias. » — Fol. 228. « Incipit Baruch. » — Fol. 230. « Incipit Ezechiel. n — Fol. 244 v°. « Incipit Daniel. » — Fol. 250. u Incipit Osée. » — Fol. 252 v°. " Incipit Joël. » — Fol. 254. « Incipit Amos. » —
I)K LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 9
Fol. 255 v°. « Incipit Abdias. » — Fol. 250. « Incipit Jonas. » — Fol. 256 v". « Incipit Miclicas. » — Fol. 257 v°. « Incipit \ahum. »
— Fol. 258. « Incipit Abacuch. » — Fol. 259. « Incipit Sophonias. »
— Fol. 260. - Incipit Aggeus. » — Fol. 260 v". « Incipit Zach arias. » - Fol. 202 v°. h Incipit Malachias. » — Fol. 263 v°. a Incipit liber
Machabeorum primus. » — Fol. 272. h Incipit liber Machabeorum secundus. »
Fol. 278. « Incipit Malheus evangelista. » — Fol. 287. « Incipit Ifarcus evangelista. » -- Fol. 292. a Incipit Lucas. » — Fol. 301. « Incipit Jobannes. » — Fol. 308. a Incipit cpistola Pauli ad Roma- nos. » — Fol. 311 v°. « Incipit epistola ad Corintbios prima, a — Fol. 315. « Incipit epistola ad Corintbios secunda. * — Fol. 317 v°. u Incipit epistola ad Galatbas. » — Fol. 318 v°. « Incipit epistola ad Ephcsios. » — Fol. 319 v°. « Incipit epistola ad Philippenses. » — Fol. 320 v°. « Incipit epistola ad Colossenses. » — Fol. 321. u Incipit ad Thessalonicenses prima. « — Fol. 322. « Incipit ad Thessaloni- censes secunda. » — Fol. 322 v°. « Incipit prima ad Timotbeum. a
— Fol. 323 v°. « Incipit secunda. « — Fol. 324. « Incipit epistola ad Tytum. » — Fol. 324 v°. « Incipit epistola ad Pbilemonem. »
— Fol. 324 v°. c Incipit epistola ad Hebreos. » — Fol. 327 v°. u Incipiunt Actus Apostolorum. » — Fol. 336 v°. « Incipit epi- stola Jacobi. » — Fol. 337 v°. « Incipit epistola Pétri prima. » — Fol. 338 v°. « Incipit secunda. » — Fol. 338 v°. « Incipit epistola Johannis prima. » — Fol. 340. * Incipit secunda. a — Fol. 340 v°. u Incipit tercia. a — Fol. 340 v°. « Incipit epistola Judc. » — Fol. 341. « Incipit Apocalypsis. » — Fol. 340. e Incipiunt interpre- tationes bebraicorum nominum secundum quod in bibliotbeca scripta sunt et a beato Jeronimo translata de bebraica veritate in latinum. Incipit de Genesi... » — Fol. 367 v°. « Incipit interpretatio hebraica- rum litterarum... »
XVe siècle. Parchemin. 367 feuillets à 2 col. Miniatures, dont quelques-unes ont disparu, aux fol. 28 v°, 71, 301, 315, 317 v°. 255 sur 165 millim. Ilel. veau. — (Oratoire d'Orléans.)
13 (10). Divers livres de la Bible.
Page 1. « Epistola sancti Hieronimi Paulino Nolensi. Tua michi munuscula... n — u ...qui se semper cogitât esse moriturum. »
Page 8. Job, xli, 20. « ...hastam. Sub ipso crunt radii... a —
10 MANUSCRITS
a. ..et mortuus est senex et plenus dierum. Explicit liber Job, habet versus î. DCC. »
Page 8. « Incipit prefatio sancti Hieronimi presbyteri in libro Psalmorum. Hieronimus Sophronio suo salutem. Scio quosdam... »
Page 11. « Incipit liber Psalmorum secundum hebraicam veritatem. Beatus vir qui uon abiit... n
Page 69. « Incipit prefatio sancti Hieronimi presbyteri super Salo- monem, ad Paulam et Eustochium. Priores libros Salomonis... »
Page 70. « ...Suum saporem servaverunt. Explicit prefatio. Inci- piunt capitula super librum Parabolarum... » — « ...Explicit liber Proverbiorum, quemHebrei Masloth, id est, Parabolas appellant, babet versus LDCCXC. «
Page 88. « Incipiunt capitula in libro Ecclesiasten... » — u ...Expli- cit liberCoeleth, quilatinediciturEcclcsiastes,idest,concionatordicitur, habet versus DCCC. n
Page 95. « Incipiunt Cantica canticorum, que hebraice Syr asyrim dicuntur. Vox synagoge adventum Christi desiderantis et orantis patrem. Osculetur me... » — « ...hinnuloque cervorum super montes aromatum. »
Page 99. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in libro Sapientie. Liber Sapientie apud Hebreos... » — « ...Explicit liber Sapientie, habet versus I.DCC. »
Page 111. « Incipit prologus Jhesu, GliiSirach, in libro Ecclesiasten. Multorum nobis et magnorum... » — « ...propitius sis, si peccaverit vir in te. Explicit liber Jhesu, filii Sirach, qui dicitur Ecclesiasticus, habet versus TÏ.DCCC. »
Page 142. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in libro Paralipomenon... » — « ...sit Dominus Deus tuus et cum eo ascendat. Explicit Dabre iamim, id est, Paralipomenon, quod est verba dierum, liber II, habet versus II. C. »
Page 190. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in libro Ezre. Vestrum indeficiens sit... » — « ...secundum dispositionem Domini Dei Israël. »
Page 218. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in libro Esther. Liber Esther variis... «• — « ...exemplo contemptus et inobe- dientie. Explicit liber Esther. »
Page 227. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri super librum Judith vidue. Apud Hebreos liber Judith... » — a ...ex illo tempore
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLËAXS. Il
usquc in prcsentem diem. Explicit liber Judith, linliet versus I.C. »
Page 237. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in libro Tobie. Chromatio et Hcliodoro episcopis salutem... » — « ...et cunclis habitantibus terre. Explicit liber Tobie, habet versus DCCCC. Post hune lege librum Judith, require eum ante librum Tobie. »
Page 244. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in li bris Machabeorum. Machabeorum libri duo prenotant... » — Fol. 268. a ...factus est princeps sacerdotum post patrem suum. Explicit liber primus Machabeorum, habet versus II.CC. Incipiunt capitula libri secundi... » — Page 283. «... Hoc modo régis profectio et reditus processit... » xlv, 26.
Page 284. Math., vu, 27. « ...vit domum suam super harenam... s — « ...usque ad consummationem seculi. Explicit Matheus, habet versus II. DGC. n
Page 304. « Incipit argumentum in evangelium secundum Marcum. Marcus, evangelista Dei electus... » — Page 321. « ...sequentibus signis. Explicit evangelium secundum Marcum, habet versus I. CC. »
Page 322. « Incipit prefatio Luce evangeliste. Gloriosus evangelista Jesu Cbristi.. . » — « ...laudantes et benedicentes Deum. Amen. Explicit evangelium secundum Lucam. »
Page 351. « Incipit prefatio super evangelium Johannis. Très evan- geliste... » — Page 372. « ...arbitror mundum capere (posse, au- dessus) qui scribendi sunt libros. Evangelium secundum Johannem ûnitur. »
Page 372. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri in librum Actuum Apostolorum. Lucas natione Syrus... » — « ...cum omni fiducia sine prohibitione. Explicit liber Actuum Apostolorum. »
Page 400. « Incipit prefatio sancti Jheronimi presbiteri super septem epistolas canonicas. Non ita ordo est apud Hebreos... » — a ...et nunc et in omnia secula. Amen. Explicit epistola Jude. » — L'épître de S. Jacques est la première.
Page 415. « Incipit argumentum sancti Jheronimi presbiteri in libro epistolarum Pauli. Primum queritur... » — Page 416. c ...meliorem et manentem substantiam. Explicit argumentum. »
Page 416. « Versus Damasi, pape urbis Rome, ad laudem doctoris
gentium.
Jam dudum Saulus, procerum precepta secutus,
Paule, tuos Damasus nolui monstrare triumphos. »
12 MAXUSCRITS
Page 416. k Argumentum epistole Pauli ad Romanos. Causa hec est... » — Page 491. « ...salutant vos fratres de Italia. Gratia cum omnibus vobis. Amen. » — Page 468, se trouve Pépître aux Laodiciens.
Page 492. « Jobannes apostolus et evangelista.. . a — Page 503. «< ...nec acceperunt cbaracterem ejus in frontibus aut in ma... » (Apoc, xx, 4.)
XIIIe siècle. Parchemin. 503 pages à 2 col. 550 sur 357 millim. Magnifiques majuscules, avec entrelacs et initiales; dix ont été enlevées aux pag. 1, 99, 112, 142, 145,227,246, 351, 407 et 410. (Cf. Alpha- bet majuscule du XIIIe siècle, par A. Jacob, dans le t. II, p. 487-500, des Mémoires de la Société archéologique de l'Orléanais.) Rel. peau blanche. — (Fleury.)
14 (11). Les quatre livres des Rois.
Pages 5-8. Fragment de S. Hilaire. « Nunc quasi episcopus epi- scopis mecum in Christo... s
Pages 9-11. Sans aucune écriture. — Page 12. Répons, avecneumes. k Fidelium plebs gaudeat... » — « ...nos statuens per seculum. Allé- luia. »
Page 13. « Incipit prefalio sancti Hieronimi in libris Regum. Viginti et duas litteras esse apud Hebreos. .. » — Page 258. « ...Explicit liber Regum. Deo gratias. Mémento, lector quicumque hune librum Regum ad prandium perlegerit, statim incipe librum Paralipomenon, id est, Dabre iamim, quod sonat verba dierum. »
Page 258. Vers en l'honneur de S. Jean-Raptiste.
t Sancte, cujus jugiter famulis Baptista Johannes... i
Pages 259-260. b Credimus sanclam Trinitatem... » — « ...unius persone singularilatem. »
Xe siècle. Parchemin. 260 pages à 2 col. 343 sur 232 millim. Rel. veau. — (Fleury. — Ancien n° 4.)
lî> (12). Psautier.
Fol. A. Calendrier. — Fol. H. Table, sur papier, des matières con- tenues dans le volume. — Fol. 1. Psautier. Fol. 230. Les (an- tiques. — Fol. 256. Hymnes.
XIVe siècle. Parchemin. 28i feuillets. 343 sur 228 millim. Rel. peau blanche, avec clous. — (Séminaire d'Orléans.)
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. L3
10 (13). Les Proverbes, le Cantique des cantiques, Job, les Maccha- bées et Tobie.
Page 1. ïncipit prefatio sancti Jheronimi in libro Proverbiorum... n
— Page 40. « Ineipiunt Cantica canticorum... » — Page 50. - ïnci- pit prefatio sancti Jheronimi in Job... » — Page 114. « ïncipit pre- fatio in libris Machabeorum... - — Page 229. « ïncipit prefatio sancti Jheronimi in libro Tobie... » — Page 248. Sermons en l'honneur de la Suinte Vierge. « Liber generationis quo exordio suo satis osten- dit... » — « ...sola sine excmplo placuisti Domino Jliesu. » — Page 250. Répons, avec neumes, pour la fête de S. Benoît, « Expo- sitis altrinsecns parvulorum corporibus... » — « ...virtus Helie nas- citur. »
Xe siècle. Parchemin. 250 pages à 2 col. 322 sur 245 millim. Rel. parchemin. — (Fleury.)
17 (14). Les grands et les petits Prophètes.
Les trois premières pages manquent.
Page 4. « Prefatio et prologus sancti Jheronimi in Esaiam. Mémo cum prophetas... » — « ...ecclesiis ejus diutius insultarent. »
Page 6. Fragments de la vie de S. Frodobert. (Cf. Rolland, 8 jan., i, p. 500-513). « Florebat in sancto viro Frodoberto... » — « ...Quanta fuerit perfectio... »
Page G. « ïncipit Esaias. Visio Isaiae, ûlii Amos... »
Page 137. « Prologus sancti Jheronymi in Hieremiam. »
Page 266. Cette page ne contient que ce qui suit : a Quare in per- petuum oblivio nostri derelinquens nos in longitudine dierum. Con- verte nos, Domine, ad te, et convertemur. »
Page 267. « Prologus sancti Jheronymi in Hezechiel. »
Page 366. Praefatio sancti Jheronymi super Daniel... ïncipit textus secundum septuaginta interprètes... »
Page 414. « ïncipit Osée. » — Page 428. « ïncipit Johel. » — Page 433. « ïncipit Amos. « — Page 444. « ïncipit Abdias. » — Page 4i5. « ïncipit Jonas. — Page 449. « ïncipit Micheas. » — Page 457. « ïncipit Naum. » — Page 460. « ïncipit Abbacuc. » — Page 464. « ïncipit Sophonias. » — Page 469. « ïncipit Aggeas. » — Page 471. u ïncipit Zacharias. » — Page 488. « ïncipit prefatio sancti Jheronimi in Malachiam... ïncipit textus... »
Page 492. « Explicit secundus ordo prophetarum. »
14 MANUSCRITS
Cf. Les Bibles de Théodulfe, par M. L. Delisle, dans la Bibliothèque de V Ecole des chartes, t. XL, 1879, p. 5-47.
VIIIe— IXe siècle. Parchemin. 492 pages à 2 col. Initiales en couleurs. 250 sur IGOmillim. Cartonné. — (Fleury.)
18 (15). Isaïe et Ezéchiel.
Page 29. Ch. m, 28. « ...Onus Moab... a —Page 127. c.Explicit Isaias propheta. »
Page 127. « Incipit praefatio Hieronymi presbiteri in Jezechiel pro- phetae. Hiezechiel propheta... a
Page 128. « Incipiunt tituli ejusdem prophète. »
Page 133. e Incipit textus ejusdem prophète. Et factum est... » — Page 188. Ch. rai.
L'ordre des feuillets a été interverti dans bien des endroits. Le chap. xcvn commence à la p. 121, et le chap. xcvm à la p. 81. Cette transposition est indiquée par des notes mises au bas de la p. 68 : « Istum signum quere X » ; au haut de la p. 69 : « Istu quaternionu post istu aliu qui sequitur... » , et au haut de la p. 81. La prophétie d'Isaïe est divisée en 179 chapitres, et celle d'Ezécbiel en 126.
Les p. 1-28, qui ont disparu, furent prises par Libri pour former le n° 45 de sa collection : « Varia de computo. Manuscrit sur vélin, à longues lignes, petit in-folio du IXe siècle. Avec beaucoup de tables et quelques figures. * Cette description concorde avec celle de Septier : « On y parle d'abord du comput et des lunaisons... Qiiaedamde astro- logia et computo temporum. » Ce fragment est à la Bibliothèque natio- nale, nouv. acq. lat., 1616. Cf. L. Delisle, Catalogue des manuscrits des fonds Libri et Barrois, p. 76-78. Sur le dos du volume, on lit en carac- tères du XIe ou du XIIe siècle : k Liber lunaris. Isaias. Jheronimus super Ezechielem. » Avec la cote ancienne P3. Les pages sont marquées 29- 187, 189-227. Sur les plats intérieurs se trouvent les traces de feuillets couverts d'écriture onciale. C'est de là que viennent les fol. 29-30 du manuscrit 192.
IXe siècle. Parchemin. 188 pages. 253 sur 172 milliin. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
19 (16). Fragments de différents livres de l'Ecriture sainte. 1. — Fol. 1-i. I Reg., vin, 19-22. « Xoluit autem populus audire vocem... * — a ...vadat unusquisque in domum suam. »
DE LA BIBLIOTHEQUE DORLEAXS. 15
Id., ix. « Et eratvirde Benjamin... » — « ...ut indicem tibi verbum Domini. »
Id. , x. « Tulit autem Samuel lenticulam. . . » — u . . . ille vcro dissi- mulabat se audire. n V. n° 55.
Id., xi. "Et factum est quasi... » Écriture effacée. — 4 feuillets. 274 sur 208 millim.
2. — Fol. 5-8. II Reg., u, 1-3. « Igitur post haec... » — « ...et manscrunt in oppidis Hebron. »
Id., m, 1-39. « Facta est longa concertatio... » — « ...facienti maluni juxta malitiam suam. r
Id., iv, 1-9. » Audivit autem Isboseth... « — « ...fratri ejus filiis Hem non Herothitae. »
Fol. 7. a ...sancti Benedicti, abbatis Floriacensis. » — 5 feuillets. 302 sur 282 millim.
3. — Fol. 9-10. III Reg., vu, 27-51. u Et fecit bases decemaeneas... »
— u ...reposuitque in tbesauris domus Dei. »
Id., vin, 1-15. « Tune congregati sunt omnes... » — « ...et in manibus ejus perfecit dicens... » — 3 feuillets. 308 sur 218 millim.
4. — Fol. 11-18. Eccles., xn, 1-14. « Mémento creatoris tui, siue bonum sive malum illud sit... » — « ...explicit Ecclesiastes. » Cantic. cantic. i, 1. « Incipit Canticum. Osculetur me... »
Id., v, 16-17. « Ipse est amicus meus... » — « ...quaeremus eum tecum. n
Id., vu, 1-4. « Quid videbis... » — « ...collum tuum. »
/</., vin, 14. « ...super montes aromatum. Explicit liber Canlic. canticorum. »
Sapient. « Incipit lib. Sapientiae. » La première feuille contient la préface de S. Jérôme sur ce livre.
Id., i, 5-8. « Quae sunt sine intellectu... » — « ...nec praeteriet illum corripiens judicium. »
A/., u, 10. « Opprimamus justum... »
/*/., v, 24, et vi, 3. « Et malignitas evertet sedes potentium... »
— « ...praebete aures justitiac. » — 9 feuillets. 200 sur 146 millim.
5. — Fol. 19. Isaïe, vu, 25. « ...et omnes montes... » — « ...et in conculcationem pecoris. »
Id., vu, 1-3. «Et dixit Dominus ad me... » — « ...voca nomen ejus. »
/rf., vu, 9-14. «Si non credideritis... » — « ...ecce virgo concipiet. »
16 MANUSCRITS
Id., vu, 18-20. « Et erit in die illa... » — s ...in rege Assyriorum caput. » — Un feuillet à 2 col., coupé par le milieu. 253 sur 160 millim.
6. — Fol. 20-21. Isaïe, wix, 8-24. « Lassus adhuc sitit... » — « ...mussitatorcs disccnt leges. a
Id. , xxx, 8-29. « In testimoniuni usque in aeternum... » — ...sanc- tificatae solemnitatis et Laetitia cordis. » — 2 feuillets. 331 sur 220 millim.
7. — Fol. 22. Jérém., xvin, 2-11. « Surge et descende... » — k ...revertatur unusquisque a via sua mala. »
/</., xvin, 15-18. a Et impingentes in viis suis... » — « ...cogi- temus contra Jeremiam. a — Un feuillet à 2 col., coupé par le milieu. 241 sur 148 millim.
8. — Fol. 23-25. Ezéch., xlii, 6-20. « Propterea emincbant... » — «...et vulgi locum. »
Id. , xliii, 1-8. « Et duxit me ad portam... » — « ...eos in ira mea. »
/</., xliv, 25-31. u Et ad mortuum hominem... » — « ...non corne- dent saccrdotes. »
/</.,xlv, 1-15. « Cumque coeperitis terram... » — « ...ait Dominus Deus. »
/^/. , ma ii, 9. « Et vident omnia ad quae... »
/</., xlviii, 10. « ...latitudinis decem millia. » — 3 feuillets. 350 sur 245 millim.
9. — Fol. 26-28. Épîtres de S. Paul, Thessal, i, 1. « ...de tempo- ribus autem et momenti... » , presque effacé et rongé. — 3 feuillets. 190 sur 118 millim.
10. — Fol. 29-30. Fragment de la première épitre aux Corin- thiens. La première page est presque effacée; la seconde contient le
chap. ix, 13-23. « Nescitis quoniam qui in sacrario » — * ...ut
particeps ejus efficiar. »
Id.y x, en entier, et xi, 1-12. « Imitatores mei... » — « ...ita et vir per mulierem, omnia autem ex Deo. » — 3 feuillets. 198 sur 120 millim.
11. — Fol. 31-32. Fragment de lYpitre aux Ephésiens, vi, 6-2 i. a ...non ad oculum servientes... » — « ...Amen. Exp. ad Ephe- sios. » Fragment de l'épître aux Philippiens. Préface de S. Jérôme : « Incipit ad Phylippenses. Phylippenses... » — « ...a Roma habet
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 17
versus... » i, 1-27. « Pauluset Timotheus... » — « ...collaborantes fidci evangclii. » — 1 feuillet. 315 sur 247 millim.
Ces fragments, composés de 32 feuillets, eu lettres onciales, ont été recueillis et annotés par doin Chazal. Septier, dans son catalogue, comptait 44 feuillets. M. L. Delisle a prouvé que les 12 feuillets qui manquent contenaient le plus ancien manuscrit du Miroir de S. Augustin (Bibliothèque de l'École des chartes, t. XLV, p. 478-487, 1884. Cf. Das Spéculum des H. Augustinus und seine handschrift liche Uberliefë- rung, von Prof. Dr F. Weihrich. VVien, 1883 ; — Mai, Spicilegium Borna- num, t. IX, p. il, 1-88; — Miller, Journal des savants, 1853, p. 574) et se trouvent aujourd'hui dans le manuscrit 16 de Libri. Ils sont à la Bibliothèque nationale, nouv. acq. lat., 1596. (Cf. L. Delisle, Cata- logue des manuscrits des fonds Libri et Barrois, p. 25-26.)
Peut-être même le manuscrit 15 du même fonds, qui est formé de feuillets de garde et de cahiers fort anciens, provient-il de la même source; car dom Sabatier (Bibliorum sacrorum latinae versiones antiquae seu Vêtus Ualica, Reims, 1743-1749) cite plusieurs fragments d'Ecri- ture sainte tirés des manuscrits de Fleury, cotés soit 10, soit 12. Rel. parchemin. — (Fleury.)
20 (17). Les quatre Évangiles, avec les préfaces de S. Jérôme. Fol. 1. « ...in vos regnum Dei, aut quomodo potest quisquam intrare
in domum fortis. » (Matth., xn, 48.) — Fol. 27. « Argumentum in Mar- cum. » — Fol. 28. « IncipitevangeliumsecundumMarcum. » (En grandes capitales.) — Fol. 54. « In argumentum secundum Lucam. » — Fol. 54 v°. « Breviarium secundum Lucam. » — Fol. 57 v°. « Incipit evangelium secundum Lucam. » (En capitales.) — Fol. 100 v°. « In ar- gumentum secundum Johannem. » — Fol. 102 v°. a Initium sancti evangelii secundum Johannem. » (En capitales, ainsi que ce qui suit.) — Fol. 103. « Inprincipio erat Verbum...» — Fol. 136. a ...Explicit. » — Fol. 137. « Incipit capitulare evangeliorum de circulo anni... »
Xl'-XIle siècle. Parchemin. 148 feuillets. 269 sur 223 millim. Rel. veau. — (a Exlibris D. de Fourcroy, decan. Aurel. »)
21 (18). ÉpîtresdeS. Paul.
XIIe siècle. Parchemin. 107 feuillets, les feuillets 79-90 manquent. 210 sur 151 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
TOME xn. 2
18 MANUSCRITS
22 (19). Ouvrage (UOrigène et traité d'Alcuin « De virtutibus et vitiis » .
Page 3. a In nomine Domini incipit tractatus Origenis de libris sacrorum (sic) Scripturarum, conprobatus ab Hieronimo. Incipiunt capitula de libre- Genesis... » — Page 261. « ...stolas suas in san- guine agni et candidas cas... »
Page 264. « ...xxim. De iracundia. xxv. De humana laude... » — Page 299. « ...ab ipsa veritate Christo Jesu premia polliceri... a (Ch. xxxv.)
X9 siècle. Parchemin. 299 pages. 328 sur 198 millim. Rel. bois, h moitié rongé. — (Fleury.)
25 (20). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur les livres historiques de la Bible.
Fol. 1. a Sexto locointerlibros veterisTestamenti...'- — « ... inter ce- teros dies festos scilicet. Explicit Hester. In isto volumine continentur postille fratris Hugonis super historiales a libro Josue usque ad finem libri Hester. »
Sur le feuillet de garde : « Iste liber est S. Benedicti Floriacensis, quem fecit scribi Johannes, abbas ejusdem loci. Si quis eum furatus fuerit, anathema sit. Anno 1239. a
XIIIe siècle. Parchemin. 178 feuillets à 2 col. 387 sur 271 millim. Initiales en couleur. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
24 (21). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur Isaïe.
Fol. 1. « Habemus firmiorem sermonem propheticum.. . a — * ...sub planta pedum vestrorum. Hic liber est Sancti Benedicti Floriacensis, quem fecit scribi Johannes, abbas ejus loci. Si quis eum furatus fuerit, anathema sit. »
XIIIe siècle. Parchemin. 190 feuillets à 2 col. Initiales en couleur. 355 sur 243 millim. Rel. basane. — (Fleury.)
25 (22). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur Job et Ezéchiel.
Page 1. « Legitur Osée : Et in funiculis Adam traham te... » — Page 147. a ...dona Spiritus sancti quibus omnes electi adjuvantur. Expliciunt Postille super Job. »
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 19
Page 14S. u Angelum vidi et audivi vocem ejus... » — Page 441. « ...et satis patet glosis. Expliciunt Postille super Ezechiel. Hic liber, etc. »
XIIIe siècle. Parchemin. 441 pages à 2 col. 323 sur 228 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
20 (23). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur l'Ecclésiastique.
Page 1. « Summi régis palacium in. .III I . consummatur... » — Page 320. « ...post illum librum, juvante Domino, apponimus nos lecturos. Explicit Ecclesiasticus. Hic est liber Sancti Bcnedicti Flo- riacensis, etc.. »
XIIIe siècle. Parchemin. 320 pages à 2 col. 303 sur 214 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
27 (24). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur les Livres sapientiaux.
Fol. 1. « Occulta verborum exquiret... » — u ...in omni loco assistens eis, liberans et salvans. Explicit liber Johannis abbatis super Proverbia, Ecclesiaten et librum Sapientie. Si quis ipsum furatus fuerit, anathema sit. »
XIIIe siècle. Parchemin. 223 feuillets à 2 col. 345 sur 229 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
28 (25). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur S. Matthieu et sur S. Marc.
Sur le feuillet de garde : « Postille fratris Hugonis super Matheum. Hic liber est Sancti Benedicti Floriacensis. »
Page 1. « Quatuor sunt minima terre... » — u ...tertium conCrma- tio justorum. Explicit opus super Marchum. Hic liber, etc. »
XIIIe siècle. Parchemin. 311 pages à 2 col. 328 sur 240 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
29 (26). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur S. Luc.
Sur le feuillet de garde : « Postille fratris Hugonis in Lucam, quas scribi fecit Johannes, abbas istius ecclesie, anno incarnationis
2.
20 MANUSCRITS
dominice millesimo CC° XXX0. IX0. Hic liber est Sancti Benedicti. Qui eum furatus fuerit, anathema si t. »
Page 1. « Super Lucam primo de hiis quorum predicta sunt... » — « ...sortitus est formant vituli. Expliciunt Postille super Lucam secun- dum fratrem Hugonem de ordine fratrum Predicatorum. Hic liber est Sancti Benedicti Floriacensis, quem fecit scribi Johannes, abbas ejus- dem loti. Si quis, etc.. »
XIIIe siècle. Parchemin. 349 pages à 2 col. 336 sur 238 millim. Rel. bois. — (Fleury.)
30 (27). Commentaires du cardinal Hugues de Saint-Cher sur S. Jean.
Page 1. b Incipit prologus in Johannem evangelistam. Ego ex ore Altissimi... » — Page 365. a ...verticem capilli perambulantium in delictis suis. «
Sur le feuillet de garde : a Iste liber est Sancti Benedicti, etc.. »
XIIIe siècle. Parchemin. 365 pages à 2 col. 361 sur 248 millim. Rel. peau blanche. — (« Ex libris monasterii Floriacensis, congrega- tionis Sancti Mauri. »)
51 (28). Commentaires sur le Pentateuque et ouvrages divers de Bède.
Page 1. a ...commutatio, finito saeculo, non post mortem... » — Page 8. « ...perpetuo sine fastidio satiamur. »
Page 8. a Incipit liber secundus. Adam cognovit eam... »
Page 35. b Incipit liber tertius. Visitavit autem Dominus Sa- ram... » — Page 71. « Incipit liber quartus. Igitur Joseph ductus est in AEgyptum... » — « ...quando lapidantium Steplianum vestimenta servabat. »
Page 77. a Hujus libri quam subjectam cernis explanatiunculam domini Hrabani, dedictis sanctorum Agustini (sic), Hieronymi, Isidori, Gregorii et domni Bede et aliorum sanctorum venerandis congrega- tionis suis discipulis authoritate tradit catholica, quorum ego ultimus Strabus ipsam, quanta potuibrevitate, ne penitus dememorialaberetur, notavi... » — « ...obsecro autem misericordiam inluminatione omnium... ■
Page 141. « Sequentis libri, id est Levitici, brevissimam adnotatio- nem ego Strabus, tradente domno Hrabano abbate, adbreviare
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. 21
curavi... n — « ...Erat autem in liujus lihri expositione doctor Egy- chius, Hierosolymorum presbyter, fidc integer cl veritate suffultus vum ceteris sanctis docloribus. Lege féliciter. Amen. »
Page 177. « Glosa libri Numerorum. Locutusque est Dominus ad Moysen... »
Page 201. « Glosa Deutcronomii... » — « ...ineffabilem clemen- liam, Domine, deprecor.
Hune librum exposuit Hrabanus jure sophista, Strabus et imposuit frivolus hos tilulos. »
Page 221 . « Incipiunt versus Redae de natura rerum. » — Page 229. u Incipit liber de temporibus. » — Page 23G. « De computo. » — Page 283. Quatorze tables de cycles de dix-neuf années, depuis la 4e jusqu'à la 27e (année 1063), d'une autre écriture.
Xe siècle. Parchemin. 290 pages à 2 col. 320 sur 250 millim. Rel. moderne. — (Fleury.)
52 (29). Commentaires sur le Lévitiquc, les Nombres et le Deuté- ronome.
Page 1. « Incipit Leviticus. » — Page 16. « Incipit liber Numero- rum. » — Page 300. « Incipit Deutcronomium. »
XIIIe siècle. Parchemin. 508 pages à 2 et 3 col. 390 sur 278 millim. Rel. veau. — (Fleury.)
55 (30). Commentaires sur le Pentateuque et les livres historiques. Ouvrages de S. Ambroise et de S. Isidore.
Page 1. « Régule ecclesiastice. Exceptiones ecclesiasticarum regu- larum... »
Page 15. « Historia sacre legis non sine aliqua prenuntiatione futu- rorum... » Ce commentaire s'étend jusqu'aux livres des Rois.
Page 206. « Reati Ambrosii de Cain et Abel. Pro captu vestro, ut potuimus... » — Fol. 253. « ...Explicit de Cain et Abel. »
On lit au commencement, d'une écriture du XVII- siècle : « Hos libellos inveni adscriptos beato Isidoro ab eo qui nostra mss. recensuit. «
XIIIe siècle. Parchemin. 253 pages. 250 sur 166 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
54 (31). Commentaire de Rède sur la Genèse.
Fol. 1. « Libri quatuor Exameron Redae presbiteri in Genesi. Incipit
22 MAXUSCRITS
propositum. Dilectissimo ac reverendissimo antistiti... » — « vere liberi eritis. » (Cf. D. Martène, Thésaurus anecdot., t. V, p. 114.)
Xe siècle. Parchemin. 102 feuillets. 375 sur 257 millim. Rel. mo- derne. — (Fleury.)
55 (32). Exameron de S. Ambroise.
Page 1. a Incipit Exameron Ambrosii episcopi. Tantum jjjfj assump- sisse homines... » — « ...nihil in ter est quod prins. »
Page 187. « Iste liber estSancti Benedicti Floriacensis. Si quis eum furatus fuerit, anathema sit. » Vient ensuite un répons, avec neumos : a Ecce, karissimi, dies illa judicii... »
XIe siècle. Parchemin. 187 pages. 285 sur 218 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
56 (33). Divers commentaires sur l'Ecriture sainte.
Page 1. Lettre de S. Jérôme à Didier. « Desiderii mei des / voca- batur episcopus quidam familiaris et amicus beati... »
Page 89. « Deuteronomium secunda lex... » — « ...pâtre super omnia. »
Au haut de la première page, se trouvait une note qui, d'après Septier, disait que l'auteur de ce commentaire était Hugues de Saint-Victor ou Haimond ; mais elle est à moitié déchirée, ainsi que la première ligne du ms. Au bas, on lit : « Remigius super Genesim. »
XIIIe siècle. Parchemin. 128 pages. 280 sur 195 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury. — Ancien n° B6.)
57 (34). Commentaires sur les livres de Josué, des Juges et de Ruth.
La feuille de garde, à moitié déchirée, contenait quelques fragments de la vie de S. Augustin.
Page 1. Livre de Josué. « Jeronymus. Tandem Gnito Penthateuco Moysi... »
Page 117. « Judicum. Cum post mortem Josue... * — « ...Explicit liber Judicum. »
Page 223. « Liber Ruth incipit. In diebus unius judicis... » — u ...Explicit Ruth. « — Le commentaire se termine par ces mots : « ...pertinere ad dispensationem Domini nostri Jesu Christi. a
XIIIe siècle. Parchemin. 237 pages. 406 sur 292 millim. Rel. bois.
— (Fleury.)
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. 23
,">îJ (35). Explications des livres des Rois, des Paralipomèncs et du Deutéronome, suivies de quelques sermons de S. Jean Chrysostome.
« Incipit annotationes in volumine legis. »
Page 1. u Annotationes in libros Regum. Fuit vir de Kaphairn... t
Page 73. « Incipit de Paralipomemon. In diebus ejus divisa est... »
Page 151 . « Haec de Deuteronomio, haec sunt verba... s
Page 165. « In natali sancte Felicitatis. Lectio libri Sapientiae. Mulierem forteni quis inveniet... » — « ...in presenti vita conlaudari servitus. »
Page 185. « Item in festivitate martirum. Sermo beati Johannis episcopi. exin. Qui sanctorum mérita religiosa caritate... » — « ...in multorum salutem probaretur exemplum. »
Page 192. « Item sermo beati MaxJmi episcopi, qui bene congruit in festivitate beati Hilarii, sive etiam Paulini Treverensis, neenon et Eusebii episcoporum. Sanctorum Patrummemoriam.. . » — « ...impas- sibilem deitatem. »
Page 201. u Sermo beati Johannis de David ubi Goliath immancm hostem devicit. Dominus Deus cum David... n — u ...et deficiens inimicus. »
Page 210. « Sermo beati Johannis de Abessalon ubi David patrem persequitur et de proelio fugiens, obligato gutture, arboris ramo sus- penditur. lviii. Perdidit Abessalon scelestissimus mentem... » — a ...exitum voluit intulisse. »
Page 220. « Item sermo beati Johannis episcopi de misericordia. Lxxxvm. Tria sunt que misericordiae opéra... » — a ...quas non speravit inveniat. a
Page 229. « Iterum in laetania quando volueris. Sermo beati Johannis episcopi de jejunio Ninevitarum. cxxxi. Clementissimus omni- potens Deus pietate et misericordia... » — « ...exultans triumphat et laetatur. »
Page 239. « In decollatione sancti Johannis Baptistae. Sermo beati Johannis episcopi. lxviii. Hodie nobis, fratres karissimi, Johannis... « — « ... die natali suo Herodes mortuus est. »
Page 247. a Item de eadem festivitate eu jus supra, lxxviiii. Heu me! quidagam... -> — a ...saltationis accepit. »
On lit au commencement : « Lege felix, ut felicior inveniaris. Amen. »
Xe siècle. Parchemin. 250 pages. 228 sur 162 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
24 MANUSCRITS
59 (36). Commentaires sur les quatre livres des Rois. Page 1. a Primum librum scripsit Samuel... Fuit vir unus... » — « ...omnibus diebus vitae suae. »
XIIIe siècle. Parchemin. 220 pages. 275 sur 192 millim. Rel, veau. — (Fleury.)
40 (37). Commentaires sur les livres des Rois.
Page 1. a Incipit liber Regum. Primum librum Regum scripsit Samuel... »
XIIIe siècle. Parchemin. 347 pages à 2 et 3 col. Initiales. 424 sur 328 millim. Rel. peau blanche, avec clous. — (Fleury.)
41 (38). Commentaires sur différents endroits de l'Écriture sainte. Page 1. « Si septuaginta interpretum pura et ut ab eis... n
Page 214. « Utrum sit difficilius facere quod poscitis... » Page 215. « Incipit Ezdras et Xeemias. In anno primo Cyri... »
XIIIe siècle. Parchemin. 325 pages à 2 et 3 col. Initiales. 423 sur 312 millim. Rel. bois. — (Fleury. — Ancien n° 7.)
42 (39). Commentaires de Bède sur les livres d'Esdras et de Néhémie, suivis des Morales de S. Grégoire.
« Incipit prel'atio Bedae presbiteri in expositionem Ezre prophète. Eximius sacrae interprètes... »
Page 1. u Incipiunt capitula libri Ezrae prophetae... » — Page 4. u Incipit, Domino juvante, expositio allegoricae (sic) Baeda (sic) pres- byteri. »
Page 134. « Incipit liber tertius expositionis in verba Xehemiae... » — Page 207. a Explicit, Domino juvante, in Ezram et Xcemiam expo- sicionis liber III Redae presbyteri. » — Page 208, déchirée.
Page 209. « In Dei nomine incipit Moralia S. Gregorii in expositione beati Jobi. Pars quarta. Deo gratias. Amen. Quotiens in sancti viri historiam pcr novum... « — Page 212. . ...Anle judicem non \ale- bitis, quia ejus vobis... » (Inachevé.) Ce fragment des Morales est écrit sur des feuilles renversées.
Page 150. a Monasterio ///// reverentissimi patris Benedicti. «
VIIIe siècle. Parchemin. 212 pages. 327 sur 235 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Ancien n° 45.)
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 25
4«"> (iO). Première partie cl» Commentaire de Cassiodore sur les Psaumes.
Page 1. « Expositiones in Psalterio. Diversas notas ///// locis esti- mavimus sufficiendas... » — « ...cyrografum nostre obligations. » Psaumes I-L.
XIIe siècle. Parchemin. 520 pages à 2 col. 375 sur 255 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Ancien n° 25.)
AA (41). Seconde partie du Commentaire de Cassiodore sur les Psaumes. — L'Assomption de S. Meliton.
Page 1. a Expositiones in psalmos LI-C. Ut titulum nobis aperiat causa... »
Page 320. a Incipit Assumptio sanctae Dei genitricis Mariae, cum praefatione, quae est XVIII kal. augusti. Milito, servus Christi , epi- scopus ecclesiaeSardiensis,venerabilibus in Domino fratribusLaodiciam constituas in pace Christi, salutem. Sepe scripsisse me mcmini... • — a ...una divinitas, aequalisgloria, coaeterna majestasinsecula. Amen. »
Page 326. « De quodam vicedomino, nomine Theophilo, qui filium Dei negavit, et, per sanctam Mariam illuminatus, Glium ejus credens sequi meruit. Lectio incipit. Factum est priusquam incursio... » — « ...migravit ad Dominum. »
Xe siècle. Parchemin. 335 feuillets, paginés 1-269, 280-335, à 2 col. Initiales et entrelacs. 348 sur 265 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
45 (42). Première partie du Commentaire de S. Augustin sur les Psaumes.
Pages 1-392. « Expositio beati Augustini, Ipponensis episcopi egregii atque catholici doctoris, super primam partem Psalterii. De Domino nostro... »
Page 395. Vie de S. Séverin. « Incipit vita sancti Seierini abbatis, que est III idus februar. Sacram sane libelli seriem... » — « ...Quae illic supra tumulum sepedicti patris fundaverat... »
A la première page, on lit : « Hic est liber S. Benedicti Floriacensis coenobii. Si quis eum furatus fuerit non redditurus, cum Juda traditore et Caipba et Pilato dampnatus sit. Amen. » Vient ensuite la prose « Aima Redemptoris mater » , qui s'arrête à « Tu que genuisti . Le vers suivant se trouve souvent avec une écriture différente : « Exerce studium, sine quo nil disccre quibis. «
26 MAXUSCRITS
A la page 392 :
« Sus periit ferro, pede serpens, virque veneno. »
Les pages 393 et 394 sont sans écriture.
Xe siècle. Parchemin. 398 pages à 2 col. 385 sur 202 millim. Ini- tiales et vignettes. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Ancien n° 15.)
46 (4-3). Seconde partie du Commentaire de S. Augustin sur les Psaumes.
Page 1. « Tractatus sancti Augustini episcopi in psalmo quinquage- simo primo. Psalmus brevis est... »
Page 594. Vers en l'honneur de la Sainte Vierge.
« Mater digna ducis, lux lucida, fîlià lucis,
Solem, solaris virgo Maria, paris. Lux nova, luce nova lucens lucentia cuncta,
Efficis a tenebris discutiens tenebras... » — i ...Omnibus, o pia, perpetualia commoda presta. s
D'après Septier, ce manuscrit contenait un « fragment de S. Augustin contre Fauste » , qui a disparu.
X* siècle. Parchemin. 594 pages à 2 col. 380 sur 302 millim. Ini- tiales et vignettes. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Anciens n05 IV et 16.)
47 (44). Troisième partie du Commentaire de S. Augustin sur les Psaumes.
Page 1. Explication de l'Evangile. « Xc quidquam in corpore... » — « ...sed gaudete quia nomina vestra... » (Inachevé.)
Pages 5-748. « Incipit tractatus sancti Augustini super tertiam partem Psalterii...
Pages 748-772. Explication des cantiques des Laudes.
Page 3, on lit : « Gaubertus ms etsi ms, ergo et ego suus. »
Xe siècle. Parchemin. 772 pages à 2 col. 384 sur 303 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
48 (45). Explication des Psaumes.
Fol. 1. « [Beatus] vir qui non abiit... » — « ...non inpinguet capud meum. n (Psaume CXL, 5.)
XIIe siècle. Parchemin. 122 feuillets à 2 et 3 col. 328 sur 255 mil- lim. Initiales en couleur. Rel. veau. — (Fleury.)
I)l<; LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 27
40 (-46). Explication des Psaumes, par Bruno.
Page 1. u Incipit prefatio super Psaltcrium. Cura istud dignissimum opus tolum... » — Page 346. « ...corporalia fièrent spiritualia. Lau- date Dominum. Alléluia. Omncs psalmi centum quinquaginta nume- rantur.
Ter quinquagenos cantat David ordine psalmos, Versus bis mille ter centum continet iste. >
XIIIe siècle. Parchemin. 347 pages. 254 sur 161 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Sur le dos : « Brunus A. »)
50 (47). « Distinctiones Psalterii. »
Fol. 1. « Dixit Dominus Domino meo. Intendit propheta in hoc psalmo non potentiam Chris ti... » — a ...oportet herescs esse ut probati sint ac manifesti. » (Inachevé.)
XIVe siècle. Parchemin. 143 feuillets. 210 sur 125 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
51 (48). Explication des Psaumes I-LVIII.
Fol. 14. « Vidit Johannes in throno librum clausum... » — ■« ...quisquam est interpres regum. » (Explication de l'Apocalyse.) Fol. 32. « Incipit explicatio in Psalmos. Beatus vir qui non abiit. . . «
XIVe siècle. Parchemin. 155 feuillets à 2 col. 230 sur 183 millim. Rel. bois. — (Fleury. — Ancien n° 16.)
52 (49). Explication des Psaumes, par Pierre Lombard.
Page 1. « ...cultis ut interficiat innocentem. Oculi ejus in pauperem respiciunt... » (Psalm., X, 8.) — « ...Explicit. Finito Christus rex libro sit benedictus. »
Le commentaire commence par ces mots : a ...Faciet. 0 Domine Deus, exurge.. . »
Pages 431-434. Commentaires sur l'Ecriture sainte.
Sur le dos, en lettres rouges : a Petrus Lombardus in Psalmos. »
XIVe siècle. Parchemin. 434 pages à 2 col. 333 sur 250 millim. Rel. carton. — (Fleury.)
53 (50). Commentaires sur l'Écriture sainte. — Explications du •Cantique des cantiques, par Guerric et Alain.
Page 3. « Et tu, puer, propheta Altissimi vocaberis. .. «
28 MANUSCRITS
Page 11. Sermons. « Sermo de Xativitate Domini. Egredietur virga
de radice Jesse et flos... »
Page 14. « Sermo de beata Virgine. Que est ista que ascendit per
desertum... »
Page 21. « Civitas prima et pauci in eam viri veniunt... »
Page 307. « Guerrici magistri in Cantica canticorum. Ideo dicitur
odor oris... « — « ...Expliciunt Cantica canticorum secundum magis-
trum Guerricum. »
Page 315. « Ave, gratia plena. Incipit tractatus magistri Alani super
Cantica canticorum, in laudem Virginis, ad preces prions Cluniaceusis
edidus (sic). Cum multi ad ornandum tabernaculum... » — a ...Explicit
tractatus. r>
Page 343. « In epistolas sancli Pauli. Multifaric dicam vobis... »
Page 394. « In Ecclesiasten. In veteri Testamento. .. »
Page 427. « In Parabolas Salomonis. Totalis iste liber dividitur... »
XIVe siècle. Parchemin. 518 pages. 196 sur 115 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
54 (51). Pastoral de S. Grégoire et Enchiridion de S. Augustin.
Fol. 1. ^ ...ne imperiti venire ad magisterium audeant. Caput i .. » — « ...proprium deprimit lui meriti, manus levet. »
Fol. 57. « Incipiunt capitula libri Enchiridion beati Augustini ad Laurencium, primicerium ecclesiae Urbicae... Laurencio scribens ejus eruditione... » — « ...in cantate conscripsi. »
Ce manuscrit a remplacé un volume du Xe siècle, contenant des extraits de S. Grégoire, faits par Paterius ; l'ouvrage avait pour titre, d'après dom Chazal : « Collectanea ex libris sancti Gregorii, auctore Paterio. Ad margincm paginae 358, D. Oddo fieri imperavit. » (His- toria ms. Floriac, p. 170.) Libri l'a volé et en a formé le n° 92 de sa collection.
Cet ouvrage est aujourd'hui à la Bibliothèque nationale, nouv. acq. lat., 1597. Cf. L. Delisle, Catalogue des manuscrits des fonds Libri et Bar rois, p. 28-31.
Xe siècle. Parchemin. 84 feuillets. 260 sur 178 millim. Couvert. parchemin. — (Fleury.)
î>5 (52). Commentaire de Bède sur le livre des Proverbes.
Page 1. « Incipit tractatus Bedae presbyteri in Proverbiorum. Para-
DK LA BIBLIOTHKQl E D'ORLEANS. 29
bolae Salomonis, (ilii David... » — a ...juxta illud evangelicum tri- ticum... n (Inachevé.)
Page 87, on lit le vers suivant :
« Hic liber est monachi patris bene nomine dicti. »
Sur les feuillets de garde se trouvent, à l'envers, des traces de frag- ments en onciales signalés dans le manuscrit 19, depuis le chap. x, 27, du premier livre des Rois : « Et despexerunt eum », jusqu'au chap. xi, 7, du même livre; l'encre en est très nette.
XIIe siècle. Parchemin. 163 pages. 273 sur 223 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
06 (53). Commentaire de S. Jérôme sur l'Ecclésiaste. — Commen- taire sur le Cantique des cantiques.
Fol. 1. « Incipit prologus sancti Hieronimi praesbyteri super Eccle- siasten. Alemini me ante hoc ferme quinquennium... »
Fol. 117. u Incipit expositio in Cantica canticorum. Canticum can- ticorum Salomonis quod vocatur hebraice syr... m — a ...Expliciunt de multis congregata. »
XIe siècle. Parchemin. 129 feuillets. 230 sur 150 millim. Cartonné. — (Fleury.)
57 (54). Ouvrages de S. Jérôme et d'Ambroise Auspert.
Page 1. Commentaire sur l'Ecriture sainte. « ...Faciem tuam et audivi vocem tuam... » — a ...in veteri Testamento. »
Page 17. « Seres qui in inicio orbis... »
Page 17. « Incipit prologus dialogi sancti Hieronimi presbiteri recte fîdei cum Pelagiomonacho,heretici dogmatis receptore, quem sub Attici et Crithobuli nominibus voluit annotare. Scripta jam ad Ctesipbontem. . . »
Page 129. « Incipit liber Eusebii Hieronimi adversus Jovinianum primus. Pauci admodum dies... »
Page 212. « Incipit liber secundus. Secunda propositio est eos qui fuerint... »
Page 271. « Incipit tractatus Ambrosii super Cantica canticorum. Librum de Proverbiis Salomon scripsit... »
Page 333. « Incipit Apologeticus beati Hieronimi presbiteri ad Pammachium. Quod ad te hue usque non scripsi... »
Page 357. « Epistola beati Hieronymi ad Innocencium de septies percussa. Sepe a me, Innocenti reverendissime, postulasti... »
30 MANUSCRITS
Page 362. « Epistola beati Hieronymi ad virgines Hemonenses. Carte exiguitas judicium solitudinis est... »
Page 363. « Epistola beati Hieronymi ad Crisogonum monachum. Qui circa te affectus meus sit.. . »
Page 363. « Epistola beati Hieronymi ad Antonium monacbum. Dominus noster humilitatis magister... »
Page 364. « Epistola beati Hieronymi ad Theodosium et ceteros anachorctas intrinsecus commorantes. Quam vellem nunc...
Page 365. et Item epistola ad Marcellam de blasphemia in Spiritum sanctum inremissibili. Brevis est questiuncula... »
Page 368. « Simbolum. Credimus in Deum Patrem... »
Page 370. « De origine anime. Dialogus in quo sermoemantur Augustinus et Hieronymus. Cum apud vos celestis eloquentiam...
Page 384. « Epistola beati Hieronymi ad Aggeruntiam de monogamia. In vetere via novam semitam... »
Page 400. « Epistola beati Hieronymi ad HuOnum presbyterum de judicio Salomonis in sectione parvuli. Multum in terra... »
Page 403. « Epistola beati Hieronymi ad Florentinum de ortu ami- citie. ///// tue rumor per diversa populorum ora... *
Page 404. « Item epistola beati Hieronymi ad eumdem. In ea mibi parte heremi commoranti ... * — Page 405 . a ... in dubium est sepe ..." Inachevé.
On lit, p. 271 : « Arbitror esse Ambrosii Ausberti », et p. 370: « Videtur esse sancti Gaudiosi. »
XIIe siècle. Parchemin. 405 pages. 227 sur 160 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
58 (55). Commentaire de S. Jérôme sur Isaïe.
Fol. 1. « Incipit prefatio sancti Hieronymi presbiteri in libris Expla- nationum super Isaiam propbetam. Expletis longo vix tempore in duo- decim Prophetarum... »
Xe siècle. Parchemin. 257 feuillets à 2 col. 360 sur 259 millim. Cartonné. — (Fleury.)
59 (56). Commentaire de S. Jérôme sur les petits Prophètes. Page 1. « Incipit Osée. - — Page 54. « Incipit Johel. « —
Page 77. a Incipit Amos. - — Page 136. « Incipit Abdias. - — Page 147. « Incipit Jouas. - — Page 166. « Incipit Micheas. »
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 31
— Page 204. u Incipit Naum. » — Page 228. « Incipit Abbacuc. n — Page 257. « Incipit Sophonias. » — u ...Audire opprobrium... » (Ch. u, 8.)
Il manque trois Prophètes pour compléter les douze, suivant l'inscrip- tion du dos.
Page 131. a Liber Aurbaldus Eldunus. » — Page 269. u Plato dixit beatas res publicas, si philosophi regerent vel si rectores earum philo- sophi cssent. »
XI' siècle. Parchemin. 270 pages à 2 col. 340 sur 216 millim. Bel. bois. — (Fleury.)
60 (57). Commentaires de S. Jérôme sur Daniel et sur les douze petits Prophètes, suivis de quelques sermons.
Les feuillets de garde, au commencement et à la fin, sont des frag- ments, à deux colonnes, d'une explication de l'Evangile.
Page 1. « Contra prophetam Daniel XII librum scribit Porfirius... n
Page 54. a Incipit expositio Hieremiae prophetae. Incipit epistola sancti Hicronymi. Exemplum epistolae... »
Page 55. « Incipit prophetia Baruc, filii Neeriae... » — Page 56. a ...Et haec sunt verba... »
Page 59. « Sermo sancti Augustini de sancto Johanne Baptista. Sanctus Johannes Baptista, cujus nativitatem... »
Page 61. « Sermo in natale apostolorum Jacobi et Johannis. In omnibus saeculi hujus... »
Page 64. « In natale unius martyris. Solennilasista... n — « ...coro- net viventes. n
Page 65. « lu natale unius martyris et confessoris. Diei solemnis laetantes de corona... »
Page 66. « Incipit sermo praecipuus [Bedae, en marge] in solem- nitate omnium sanctorum legendus. Hodie, dilectissimi, omnium sanc- torum... »
Page 68. « Sermo in natale unius confessoris legendus. Memoriam justi hodie... »
Page 70. Ici commencent les petits Prophètes. « Osée. » — Page 103. « Incipit Johel. » — Page 117. « Incipit Amos. » — Page 139. « Inci- pit Abdias. » — Page 145. « Incipit Jonas. » — Page 153. « Incipit Michaeas. » — Page 181. « Incipit Nahum. » — Page 192. « Incipit Abacuc. y> — Page 206. « Incipit Sophonias. » — Page 208. « Incipit
32 MANUSCRITS
Aggaeus. s — Page 216. « Incipit Zacharias. - — Pages 253-260. « Incipit Malachias. » (Inachevé.)
XIe siècle. Parchemin. 260 pages à 2 et 3 col. 360 sur 295 millim. Rel. peau hlanche. — (Fleury.)
61 (58). Commentaires de S. Jérôme sur Joël, Habacuc, Jonas, Michée et Malachie.
Page 1. « Explanationes sancti Hieronymi in Johel ad Pamma- ehium... Incipit textus... »
Page 49. « Incipit Abacuc. » — Page 123. « Incipit Jonas. » — Page 155. «Incipit Zacharias. Ad Exuperium, Tolosanum episcopum... » — Page 295. « Incipit Michaeas. » — Page 389. « Incipit Malachias. Ad Minervium et Alexandrum... »
Sur les feuillets de garde se trouve une table des matières.
Xe siècle. Parchemin. 428 pages. 365 sur 270 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
62 (59). Traité de Bède sur le Tabernacle et sur le Cantique d'Habacuc.
Page 1. Traité u de Tabernaculo » . — « ...novum tantum populo Israël... »
Page 176. Explication du Cantique d'Habacuc. (Cf. Anecdoi. de D. Martène, t. V, p. 207.) « Expositio Bedae presbyteri in Canticum Abacuc prophetae. Canticum prophetae Abacuc quod tibi exponi... »
Page 200. « Incipit ejusdem Retractatio in Actus Apostolorum. Scimus eximium doctorem... » — « ...ad Cretam funem solventes Phoenicen... » (Ch. xxi, 3.)
Page 252. Continuation avec une écriture différente. « ...perve- nire sicut auster... » (Inachevé.)
Xe siècle. Parchemin. 253 pages. 290 sur 235 millim. Rel. veau. — (Fleury.)
65 (60). Traité de Rède sur le Tabernacle.
Le premier feuillet manque.
Page 3. « Incipit expositio Rede presbyteri de Tabernaculo et vasis ejusdem ac vestibus sacerdotum. Locuturi, juvante Domino... »
Page 133. u Incipit expositio Redie presbyteri super Canticum : Domine, audivi vocem tuam... « — « ...in itineribus autem et in operibus... » (Inachevé.)
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 33
A la première page : - Hic liber est patris Benedicti, quem obtulit ei dater Gaubertus. »
XIIe siècle. Parchemin. 143 pages à 2 col. 291 sur 201 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Ancien n°51.)
64 (61). Offices notes de Ste Anne et de S. Koch.
Page 1. u Officium beatae Annae. » — Page 36. « Officium sancti Korhi. »
A la page 19, on lit les deux vers suivants :
« Anna, sacerdotum sacra de stirpe refulgcns, Bethleemita fuit; ipsi Joacliim sociatus. »
Après ces vers, se trouvent des armoiries avec ces mots u Ne quid nimis » , et la date du 27 juillet 1604.
Ce manuscrit a remplacé le volume dont le contenu, indiqué par Septier, se trouve au n° 313, par suite d'une substitution faite par Libri.
XVIIe siècle. Parchemin. 40 pages. 320 sur 210 millim. Couvert, parchemin. — (Fleury. — Ancien n° 200.)
65 (62). Questions sur l'Évangile et Concordance des quatre Évan- gélistes.
Page 1. Vers de Juvencus :
e Mathcus instituif, virtutum tramite mores Et bene vivendi justo dédit ordine leges. s
« Liber questionum in Evangeliis... MatheusexJudeis. . « — Page 269.
« ...Finit istud. » — Page 270, sans écriture.
Page 271. « Concordia quatuor Evangelistarum. Incipit prologus in expositionem quatuor Evangelistarum... Primis querendum est omnium librorum tempus... » — « ...Et que luna nomine nisi Ecclesia desi- gnatur. »
Xe siècle. Parchemin. 378 pages. 248 sur 160 millim. Rel. bois — (Fleury.)
66 (63). Commentaire de S. Jérôme sur les Evangiles.
Fol. 1. u Beato Damaso pape Hieronymus salutem. Novum opus facere me cogis... r. — « ...meminisse mei. » Fol. 4. « Prologus quatuor Evangeliorum. »
TOME XII. 3
34 MANUSCRITS
Fol. 7. « Eusebius Carpiano fratri in Domino saluteni. Ammonius quidem Alexandriae... * — ...repperies. -
Fol. 8. « Hieronymus Daniaso papae salutem. Scienduni etiam... n — u ...meminisse mei beatus papa... »
Fol. 9. « Incipiunt capitula evangelii secundum Matheum, Marcum, Lucam et Johanneni. n
Fol. 13. « In noraine Domini X. J. C. Salvatoris. Incipit brevia- rium lectionis de circulo anni. »
Fol. 32. « Incipiunt evangelia... - — « ...et venit primus ad monu- nientum et... » (Inachevé.)
XIIe siècle. Parchemin. 152 feuillets. 273 sur 198 millim. Initiales de couleur. Rel. bois. — (Fleury.)
67 (64). Commentaire de S. Jérôme sur les Evangiles.
Page 1. « Incipit epistola Hieronymi presbyteri... Incipiunt Evan- gelia cum prologis... »
A la page 304, on lit : « In nocte natalis Domini. Deus qui banc sacratissimi... r> — Septier dit : u On trouve à la fin une distribution des Evangiles pour tout le cours de l'année, d'une écriture différente, r Cet ordo est à la Bibliothèque nationale, nouv. acq. lat. 1588.
V siècle. Parchemin. 304 pages à 2 col. 280 sur 205 millim. Car- tonné. — (Fleury.)
68 (65). Commentaire sur S. Matthieu.
Page 1. « Aliquid sanctum quando magis offendet... » — « ...Accès- serunt ad eum discipuli ejus secreto dicentes : Die nobis quando haecer... » Ch. xxm. (Inachevé.)
A la première page : « Existimo esse Remigii Antissiodorensis. »
Xe siècle. Parchemin. 294 pages. 330 sur 232 millim. Rel. veau.
— (Fleury.)
6!) (06). Commentaire sur S. Matthieu.
Page 1. « Dominus ac Redemtor noster... n — « ...egredientibus illis locis... « (Ch. xx, 26.)
A la première page : « Apud Sanctum Germanum a Pratis habetur alterum exemplar huic simile, cum titulo : Alvarus in Math. Quis vero sit Alvarus ille ignoratur. a
XIV' siècle. Parchemin. 110 pages. 227 sur 1 \2 millim. Rel. bois.
— (Fleury.)
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. :j:>
70 (07). Commentaire de Bède sur S. Marc.
Page 1. « Incipit praefatio Bedae, famuli Chris ti, in evangelio Marci. lu expositione evangelii, opitulante ipsa cvangelica gratia... » — Page 468. « . ..contemplentur formam Domini. »
\ siècle. Parchemin. 469 pages. 351 sur 235 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
71 (68). Gloses sur S. Marc.
Fol. 1. « ...Primum expulsio demonum in synagoga... » — « ...illi autem profecti... » Ch. XVI, 20 : il ne manque que la (in du dernier
verset.
Au commencement, abrégé des miracles contenus dans cet évan- gile.
XIVe siècle. Parchemin. 60 feuillets à 2 et 3 col. 195 sur 147 mil- lim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
72 (69). Commentaire de Bède sur S. Luc.
Page 1. « Incipit liber IIIIU' Bedae presbyteri. Exultans Spiritu sancto, Dominus, ut supra lectum est... » — Page 163. « ...evangelium Lucae, Christi adjuvante gratia, liber IVas explicit. Incipit liber V. Lege felix. Postquam murmurantes... » — Page 318. « Misericordia ejus praeveniet me. Explicit in Lucam expositionis Bedae, bumilis presbiteri , liber V. Incipit ejusdem liber VI, féliciter in Christo. B0H9HI0N AEI\ Cum sapientissimus regum... » — Page 319. « Salomon in figuram... » — Page 463. « ...sanguine, sed in laude Dei et benedictione conclusit. Amen. Expositionis in Lucam, juvante Domino, liber VI explicit féliciter. »
Page 464. Après un répons, avec neumes, commençant par ces mots : « Commovisti terrain... », on lit: « Hic est liber sancti Benedicti, abbatis Floriacensis. »
Page 465. Sur le feuillet de garde : a Hoc anno tonitrua audita sunt V kalendas marci, luna quarta. »
Sur le dos, on lit : « Beda in Lucam, 127. » — Page 438. « Sewar- dus presbyter scripsit. »
La couverture en bois de ce manuscrit contient l'empreinte d'un fragment du Botulus en l'honneur de Boson, abbé de Fleury (1107-
1137)
v. ...fratrum nomina defunctorura.
3.
36 MAXUSCRITS
TITILVS SAXCTAK MARIAE ATREBATEXSlS.
Vtque Plato sophus scripsisse vid
...vixit |)osl pace fru "--....
Judicio rcprobus vixit qui mer 2 ctur
[Hic vijvit rivet nec pénis commiuu... ... sis scriptis in oribus nisi continu
Boso pie sine fine vacans... ... Dei sccrcta patent ejus faci... Quanti sit... hic latae pau... ... tici perpeluum manet... ... sunt vcra meae pectora...
IVIgrinus de Mauricella.
111 i us in sulco jacet en... tus talia. .. Ecce quasi bos, Boso sive bouo... Doctrina sibi subi... as... Aratrum Christi traxit bosque. .. boum ... vires a bove nomcn hubet.
Versus Tetbaldi Garnestunensis.
... viris defonctis scribere scribat
... soni qui atque libens
talia
Scribamus et pro Bosone precemur, Ille sacer, iste sacrum... quia...
... vila cor...
indefici...
... sccrc... sapo... de placet ex...
Huic erjro (juod plebs dei'ota. ..
(Jbsccret ij)se Deum nobis ut propicielur.
Versus Galteri de Duaco.
[Boso] vir justus, prudens, pius atque...
[NJunc] jacet in tumulo praecipiente [Deo]
[Laos] tibi debetur, tibi coeli gloria [deturj,
Sit concessa tibi gloria larga Dei.
Du m vixit Boso eu m coetu religioso,
Religiosorom sorvus fuit iste virorum,
Kt fratrum custos fuit, excoluit quoque vie os.
Versus Hermeti,
... cunctis nullique remanens Boso vir Bimplez atque pius... Hicirco loca cum certi... tuo Qui decus et genuina...
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEAXS. :57
Balderici fuit.
Si confert fatum celis... Pauperibus dandum oichil... »
Viennent ensuite trois vers illisibles.
Xe siècle. Parchemin. 465 pages. 324 sur 225 millim. Rel. peau blanche. — (Flcury.)
75 (70). S. Ambroise sur S. Luc et traite du diacre Pelage.
1 . S. Ambroise. Page 2. « Prologus sancti Ambrosii, episcopi Medio- lanensis, in expositione Lucae evangelistac. »
Page 10. « Explicit prologus sancti Ambrosii, episcopi Mediola- nensis. Exccrpta capitula babentia quacstiones de expositione evangelii secundum Lucam bcati Ambrosii, episcopi Mediolanensium... »
2. Pelage. Page 79. « Incipit liber tertius. In cliarta ad quam pro Tbcodoro episcopo... »
Page 12i. « Incipit liber quartus . Postquam in cliarta ad quam respondi... »
Page 134. « Incipit liber quintus. Nunc etiam de ipsa epistola Ibae Edeseni... »
Page 172. ci Incipit liber sextus. Quoniam post obitum Marciani principis, dum imperii apicem Léo fuisset adeptus... » — « ...suo monstravit incendio... » (Inachevé.)
Les cahiers VI-X ont disparu, et en haut de la p. 78, on lit cette note : a Desunt hic IIII quaterniones et in fine » ; cet enlèvement nous a prives de la fin des extraits de S. Ambroise et du commencement du traite de Pelage.
Il y avait autrefois de précieux ouvrages, disparus depuis longtemps, comme l'indique une note : < Furto sublata fere omnia. » Voici ce qui est écrit au commencement du manuscrit eu lettres capitales : « In hoc corpore continentur excerpta capitula habentia questiones de expositione evangelii secundum Lucam sancti Ambrosii episcopi, sententiae Xysti episcopi de vita hominis perfecti, doctrina Osii episcopi de observatione disciplinac dominicae, sententiae Evagrii monachi, Pelagii, diaconi ecclesiae Komanae, in defensione rerum capitulorum libri VI. »
I\c siècle. Parchemin. 189 pages. 243 sur 170 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
74 (71). Gloses sur S. Jean, suivies d'un traité de S. Isidore « de Summo bono » .
38 MANUSCRITS
Page 5. « Ut ille serviens occidat corpus tuum... » — Les pages 6 et 7 sont blanches.
Pages 8-116. Glose marginale et interlinéaire, u Incipit evangelium sancti Johannis. In principio... »
Page 117. « Summum bonum Deus qui est... » — « ...ad homi- num oculos débet, donec conversatio... » (Inachevé.)
XIVe siècle. Parchemin. 132 pages à 2 et 3 col. 215 sur 153 mit- lim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
7o (72). Commentaires sur S. Jean, Ézéchiel et les Prophètes. Pages 1-72. « Et vita erat lux hominum... m (Chap. v, 45.) Pages 73-90. «Incipit Ezéchiel. FecitverbumDominusadEzcchiel... » Page 90. « Hec est voluntas Dei sanctificatio vestra... » Page 98. Commentaire sur les Prophètes. « Vobis timentibus nomen meum... » — Pages 102-108. Sur l'Evangile.
XIVe siècle. Parchemin. 108 pages à 2 col. 215 sur 161 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
7(> (73). Sermons de S. Augustin sur S. Jean.
Page 1. « Loculi sumus et prestiterit... » — Page 517. « ...Explicit sermo liiu8. »
Les feuillets manquent de 129 à 145 et de 178 à 187. Le manuscrit commence par une partie de la cinquième homélie; page 487, partie du 42e traité, et page 488, continuation du 52e. Un morceau de par- chemin collé indique le jour où devait être lu chaque sermon.
XIVe siècle. Parchemin. 517 pages. 218 sur 200 millim. Cartonné.
— (Fleury.)
77 (74). Commentaire sur S. Jean.
Page 1. « Egoex ore Altissimii prodii, propterea ego fcci... » — « ...Quis audivit docentcm et seipsum non audit. »
Page 314. Explication de l'oraison dominicale. <* Ratio privilegiata et in examine... * — u de manifestatione regni cjus. »
XIVe siècl:\ Parchemin. 318 pages à 2 col. 198 sur 140 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
78 (75). Commentaire sur S. Jean, suivi de différents traités. Pages 1-62. Commentaire sur S. Jean. » In principio erat Ver bu m.
Gregorius in Ezéchiel... »
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLÉANS.
Page (5:5. u Scriptorum vironnn exempla 15... celebris... » — « ...laboris officio suo accîngatur. »
l*a<{e 09. u Patri ac domino suo G., Mimatensi cpiscopo. Plcne dicit Berengarius... « — « ...ullus apud nos. »
Page 71. « Dissuasions Valerii ad HufGnum ne ducat uxorem. Légère prohibeor et tacere non possum... »
XV" siècle. Parchemin. 102 pages à 2 col. 153 sur 142 millim. Ilel. peau blanche. — (Fleury.)
7!) (76). Concordance des Evangiles.
Fol. 1. « Concordia evangeliorum. In principio... » — « ...quos agitât mundi labor discipulos. » (Chap. xvi, 13, de S. Matthieu.)
XIVe siècle, Parchemin. 02 feuillets à 2 col. 260 sur 180 millim. (hrtonné. — (Fleury.)
80 (77). Arator et Boèce.
1. Arator. « Epistola Aratoris subdiaconi abbati Floriano. Qui merili florem maluris scnsibus ortum
Cède dies operi quod pia causât juvat. » Page 1. a Item alia ad papam Vigilium.
Moeiiibus undosis bellorum incendia cernens.
Si quid ab ore placet, laus monitoris erit. s Page 2. « Incipit opus promissum Aratoris. Ut sceleris Judea sui pollula cruore
* Liberet hic populis quem junxerat aille Phasao... »
2. Boèce. Page 79. « Anicii Manlii Boelii, viri clarissimi, ex consu- lari ordine, in perihermeniis Aristotelis aeditionis secundae incipit liber primus. Alexander in suis commentariis... » — « ...labori nostro nihil aliis. »
Aux pages 121, 130 et 208 sont des tableaux philosophiques, tracés avec des encres différentes.
Xe-XIc siècle. Parchemin. 208 pages à 2 col. 258 sur 188 millim. Cartonné. — (Fleury.)
81 (78). Ouvrages de Bède.
Page 1. Commentaire sur les Actes des Apôtres, chap. ni. * ...incre-
40 MANUSCRITS
mento baptismatis... a — « ...esse seducendos et docent quasi de Domino... a (Inachevé.)
Page 51. Diverses prières. « Sub tuum praesidium... ; inter omnes arbor una nobilis; agios, ischyros, etc... »
Page 52. « Item Bedae de superbia et interitu Antichristi etmanifes- tatione gloriae... Et vidi aliam bestiam... » — a ...castos dicit et pu- dicos. »
Page 62. a E\cerptum Augustini in epistolam Pauli ad Romanos. Paulus, servus Christi Jesu, vocatus apostolus et cetera ex libro contra V hereses. Ordo iste secundus est... a — « ...sed consenserunt iniquitati perinde judicati. a
Page 211. On ne lit sur cette feuille que les mots suivants en capi- tales : u Expositio in epistolam Pauli ad Romanos. »
Page 212. « Incipit epistola sancti Pauli ad Romanos. Ab Atbcnis civitate Achaiae... » — « ...textum hujus epistolae ab eo scripta sun t. v
Xe-Xïe siècle. Parchemin. 320 pages à longues lignes (Xe siècle) el à 2 col. (du XIe siècle). 312 sur 242 millim. Rel. veau. — (Fleury.)
82 (79). Commentaire de Rahingue sur les Epitres de S. Paul. Page 1. a Epistolae Pauli apostoli ad Romanos causa est... n Page 2. « Incipit liber sancti Damasi, episcopi urbis Romae.
Jam dudum Saulus procerum praecepta secutus Conscendit raplus martyr penetrulia Christi. ■ (26 vers.)
Page 3. «x Incipit epistola sancti Pauli. »
Page 155. « [Epilogus glossatoris.] Arbitror praesidio tutus Rahingus monachus... Cum enim sit dicatum domno sanctoque clavigero Petro, coelico beato quoqucPraejccto martyri inclyto neenon et almae Reginae virginitatis et martyrii pollenti triumpho.
Aurea cum Domino salamis qui sramlere régna
Spe et amore Dei ut sine fine queam. n
(Cf. L. Delisle, Deux manuscrits de l'abbaye de Flavigny. Dijon, 18ST.)
\' siècle. Parchemin. 155 pages. 332 sur 210 millim. Rcl. peau blanche. — (Fleury. — Ancien n° 37.)
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. '♦!
8,"> (80). Commentaire de S. Augustin sur les Epîtres de S. Paul.
Page 1. « In nomine Domini. Expositio epistolae ad Romanos sancti Augustini. Paulus, servus Christi... » — « ...gratiae benelicium : ulrumque enim in scripturis habes. Kxplicit ad Corinthios II. »
X° siècle. Parchemin. 529 piges à 2 col. 372 sur 304 millim. Roi. huis. — (Fleur^ . )
84 (81). Commentaire de S. Augustin sur les Epîtres de S. Paul. Fol. 1. « Excerptum sancti Augustini super Epistolas sancti Pauli.
Paulus, servus Christi... » — « ...inventus est ut Jiomo : non enim polerat inveniri. Explicit. Hic liber est sancti Bcnedicti, etc... » Mabillon, Anahcla, t. I, p. 12, croit que l'auteur de ce Commen- taire est Florus, diacre de Lyon.
XIe siècle. Parchemin. 144 feuillets. 302 sur 224 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury. — Ancien n° 47.)
85 (82). S. Ambroise sur les Epîtres de S. Paul aux Romains et aux Hébreux.
Fol. 1. « Incipit tractatus sancti Ambrosii, episcopi Mediolanensis, super epistolas sancti Pauli ad Romanos et ad Haebraeos. Ut rerum no- titia... » — ce ...quod vobis paratum est ab origine mundi. Amen.
On lit aux p. 37, 112, 162 et 258 : « Hic est liber sancti Rene- dicti, abbatisFloriacensis monasterii. Si quis eum furare presumpserit, anathema sit cum Juda proditore et Caipha, si tamen non reddit. a
XIe siècle. Parchemin. 129 feuillets. 263 sur 200 millim. Rel. pem blanche. — (Fleury.)
86 (83). Commentaire sur les Epîtres de S. Paul.
Page 1. « Versus Damasî, papae urbis Romae, ad laudem doctoris gentium.
Jam dudum Saulus procerum praccopta secutus
Paule, tuos Damasus volni monstraro triumphos. » (26 vers.)
« Argumentum. Epistole Pauli ad Romanos causa bec est... * — Page 2. u ...Explicit argumentum. Incipiunt cartula (capitula). I. De nativitate Domini secundum carnem... » — Page 5. Chap. i.x.yix. « ...Rogo autem vos, fratres, ut observetis ea quae... Expliciunt capitula, n — Viennent ensuite quelques notes indiquant la source de certaines preuves théologiques.
42 MANUSCRITS
Page 7. u Sicut prophète post legem, sic et apostoli... » — Page 38. « . . .pietate in Domino vel observantibus utile. » — Écriture à 2 colonnes.
Page 39. « Paulus, servus Christî Jesu... » — Le texte est au milieu, les commentaires sur les marges et entre les lignes du texte.
Page 432. « Incipiunt capitula in epistola ad Chorinthios... » — Cap. xxxi m. « ...De bis autem qui idolis letificantur. »
XIIe siècle. Parchemin. 434 pages à 2 et 3 col. 227 sur 150 inlllim . Rel. veau. — (Fleury.)
87 (84). Commentaire d'Origène sur S. Paul.
Page 1. « Incipit prefatio sancti Hieronymi presbiteri in opusculo Adamantii Origenis super epistolam ad Romanos. Volentem me parvo subjectum... »
Page 1. « Incipit opusculum Adamantii Origenis. Quod ceteris apo- stoli Pauli epistolis... » — « ...possumus, Domino diligente. Explicit liber Xus explanationum Origenis ex epistolis Pauli apostoli ad Roma- nos. »
Xe et XIe siècle. Parchemin. 308 pages. 287 sur 216 millim. Rel veau. — (Fleury.)
88 (85). Commentaire sur S. Paul.
Page 1. « Incipit epistola ad Romanos... » Commencement tout effacé. — Page 159. « Incipit epistola ad Corinthios I*. Precepto Domini Salvatoris admonitus... » — Page 274. « Incipit secunda ad Corinthios. Apostolo recedente ad Corinthios... » — Page 362. « Incipit I* ad Thessalonicenses. Macedonia provincia est Graeco- rum... » — Page 379. - Incipit secunda. Thessalonicenses accipientes priorem epistolam... » — Page 385. « Incipit Ia ad Timotheum. Timotheus filius fuit mulieris viduae... » — Page 105. « Incipit secunda. Secundam epistolam Timotheo scribens... » — Page 120. a Incipit ad Galatas. Primo querendum est in exordio... » — Page 459. u Incipit ad Ephesios. Ephesus civitas est Asie... » — Page 505. « Incipit adPhilippenses. Philippenses Macedones, id est graece... » — Page 527. « Incipit ad Colossenses. Mysterium qaod absconditum fuit... » — Page 542. a Incipit ad Philemonem. Reati Apostoli pre- dicatione evangelica... » — Page 550. « Incipit argumentum in episto- lam ad Titum. Transicns apostolus... » - Page 553. a Prefatio in epistolam ad Hebreos. In primordiis hujus epistolae... »
I)i: LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. 43
On lit, page l : « Nomen Claudii Taurinensis. "(Cf. Mabillon, Ana- lecta, t. I, Opéra Cl. Taurinensis; Du Cange, (ilossaire, v° Aporiamur, j). 298 do ce manuscrit.)
IX'' siècle. Parchemin. 618 pages à 2 col. 362 sur 261 millirn. Cartonné. — (Henry.)
89 (86). Commentaires de Bède sur les Epîtres canoniques et les livres des Rois. — Ouvrage de S. Isidore.
Page 1. « Jacobus, Dei et Domini nostri Jesu Christi servus... » — Page 27i. « Bedae liber quaestionmn in Reges. Dilectissinio fratri Nottelmo Beda salutem... » — « . ..nulluin putat esse laborem. r
Page 319. « Domino sancto meritisque beato fratri Afassone episcopo Hysidorus episcopus. Veniente ad nos... » — « ...datum anno tercio regnum domini nostri gloriosissimi Witerici régis. »
XIe siècle. Parchemin. 322 pages. 277 sur 192 millirn. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
90 (87). Gloses sur S. Paul, l'Apocalypse et Priscien.
Page 1. « Nota quia Paulus omnes epistolas... a — Page 203. « Jobannes apostolus et evangelista, dum tencretur... a (Inachevé.)
Page 339. « Priscianus parvus. Quoniam in ante explicatis auctor proposuit... »
Les pages manquent de 247 à 338 : elles contenaient, d'après Sep- tier, a les ouvrages de Priscien, avec un commentaire qui commence ainsi : « Liber iste vocatur Ars graminatica, ex quo nomine... « Elles ont servi à former le manuscrit 19 de la collection de Libri, aujour- d'hui à la Bibliothèque nationale, nouv. acq. lat. 1623. Cf. L. Delisle, Catalogue des manuscrits des fonds Libri et Barrois, p. 92.
XIIe siècle. Parchemin. 338 pages à 2 col. et à longues lignes. 250 sur 155 millirn. Rel. peau blanche. — (Fleury. j
91 (88). Commentaire sur l'Apocalypse.
Fol. 1. « . ..Resurrexisse et nunc... a — « ...laudabili lmmilitate postposuit... » (Inachevé.)
Cet ouvrage est peut-être celui qu'indique le catalogue de 1552, sous le n° 23 : r Odonis, abbatis monasterii, expositio Apocalypsis «evangelistae Johannis. »
IXe siècle. Parchemin. 91 feuillets. 275 sur 180 millirn. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
44 MANUSCRITS
92 (89). Commentaire d'Ambroise Auspert sur l'Apocalypse. « Secunda pars Ambrosii Autberti in Apocalypsin. »
Page 1. « Incipit liber VI. In fulgente gratia... - — Page 87. « Explicit. Incipit liber VII03. » — Page 169. e Incipit liber YIIlu\ ■ — Page 248. « Incipit liber VIIII"5. a — Page 317. « Incipit li- ber X". »
Page 395. « Ambrosius qui et Autbertus ex Galliarum provincia or tu s... » — « ...spéculum parvum vocavi. »
Page 395. « Sermo de Purifîcatione. Si subtiliter a fidelibus quae sit... »
X° siècle. Parchemin. 408 pages à 2 col. 340 sur 232 millim. Rel. bois. — (Fleury. — Ancien n° 135.)
95-112 (90). Commentaires sur la Bible.
« Biblia minima seu sensus litteralis totius Scripturae, authoribus praecipuis Xicolao de Lyra, ininorita doctore Parisiensi, Guillelmo Estio, doctore Lovaniensi, Joanne Menochio et Jacobo Tirino, neenon Cornelio a Lapide, doctoribus S. J., colligcbat frater Carmelita excal- ccatus. » — Vingt volumes.
XVIIIe siècle. (4 mars 1711-9 juin 1732.) Papier. (1042, 1064, 998, 1024, 1054,928, 738, 732, 725, 1080, 1140, 1169,980, 1060, 1140, 1200, 1060, 1080, 1219, 1219, 1018 pages.) Il gravures; le t. VIII renferme un calendrier hébreu, le ménologe des Grecs et des Syriens, et la bulle imprimée de Bsnoit XIII relative à la canonisation de S. Jean de la Croix (1726). 334 sur 227 millim. (Cf. n°395.) Rel. cuir. — (Sainte-Anne d'Orléans, 14 avril 1733.)
115 (91). Bréviaire monastique. (Partie d'hiver.)
Fol. 1. a ...lem respice ad orientem et vide... - (2e férié à « Bene- dictus » .) — Fol. 98. « In festo S. Andrée. » — Fol. 109. « In feslo S. Xicholai. » — Fol. 122 v". « In Conceptione. » — Fol. 137 v". « In feslo S. Lucie. » — Fol. 141. « In festivitate sancti Patris .Maximini. » — Fol. 159. « In festo sancti Stepbani. » — Fol. 172 \ . « In festo S. Jobannis. - — Fol. 185. « In festo sanctorum Ionocen- tium. r.
XVe siècle. Parchemin. 213 feuillets. 35S sur 275 millim. Initiales. Rel. cuir, avec ais. — (Saint-Mesmin.)
114 (92). « Vêtus processionarium ecclesiac S. Verani de Jargolio,
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLÉANS. v:>
raciiiin circa annum Domini 1500. - (En lettres capitales sur le plat de la couverture.)
Fol. I. « Sabbato septuagesimae... » — Fol. 21 v°. « Ad matuti- iium preparantur très Marie, querentes Deuoi; pueri vero précédant tenentes cereos et thuribulum, cantantes prosam : Ortum predestina- tio... »
Fol. 39. Quatre litanies différentes ne contenant aucun nom parti- culier, si ce n'est celui de S. Yves.
Fol. 92 v°. Fête de la Visitation, dont l'office se termine par ces mots : « ...Et misericordia ejus a progenie in progenies. »
Fol. 93-1 H. Hymnes sur papier.
Sur le feuillet de garde, abrégé des usages fort curieux contenus dans ce volume, de la main du théologal Orléanais Dubois.
XVIe siècle. Parchemin. 114 feuillets. 198 sur 145 millim. Car- tonné. — («Ex dono Dubois. »)
11 «5 (93). « Incipiunt recommendationes defunctorum. »
XVfl siècle. Parchemin. 32 pages, la musique sur quatre lignes rouges, avec des notes noires. 375 sur 278 millim. Rel. basane. — (Chapitre de Sainte-Croix.)
116 (94). Mélanges théologiques, abrégé de la doctrine chrétienne et explication du canon de la messe.
Fol. 1. « Séparantes et confundentes personas sicut Sabellius... » — « ...qualis pater talis filius. » (Même chose qu'à la page sui- vante.)
Fol. 1. « Liber de Trinitate et theologia. Incipit explanatio fidei catholice. Quicumque vult salvus esse... » — « ...recte chatolicus ut hercticus reputabitur. » (Symbole de Xicée.)
Fol. 4 v\ « Incipit explanatio orationis dominicae. Beatus Lucas commémorât in suum evangelium... n — « ...sed libéra nos a malo. »
Fol. G v°. u Incipit expositio super sembulum. Senbulum graeca lingua... » — « ...et nemiuem vult perire. »
Fol. 9. « De credulitate. Post apostolicum certissima fides... »
Fol. 9 v°. « De abrenuntiatione. » — Fol. 10. « De baptismo. Babtismum grece, latine tunctio interpretatur... »
Fol. 11. «Interpretatio misse. Dominus vobiscum. Salutat sacerdos populum et orat ut Dominus sit cum illo... »
46 MAMSCRITS
Fol. 20 v°. Instruction sur le baptême. « 0 serenissime adque piis— sime Auguste, precepit nobis dignitas vestra... Cur caticuminis effici- tur. — Quid sit scrutinium. »
Fol. 21. « Quid sit caticuminis. — Quid sit exorcismus. »
Fol. 21 v°. « De compedibus. »
Fol. 21 v°. « Incipit oratio beati Gregorii urbis Rome. Dominator Domine Deus omnipotens, qui es Trinitas... » — « ...doce me facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu. n
Fol. 23 v°. « Vir crat timens Deum et orans ante altare Domini et dixit : Domine, exaudi orationem meam. »
Fol. 26. « Qualis orandum est pro pâtre et matre et fratribus et etiam omnibus parentibus presentibus. Omnipotens Deus, qui mira- biliter cuncta coudidisti...
Fol. 26 v°. « Pro defuncto. »
Fol. 27. « Pro omnibus fidelibus. »
Fol. 28. « In nomine Domini incipit omelia sanctorum Patrum. Inprimis Dominum Deum... « — « ...Ofûcina vero ubi [bec] omnia operari debemus claus[tra] sunt monasterii et stabilitas in congrega- tione. » En marge : « Caput est n regulae sancti Benedicti. »
Fol. 29 v°. a Incipit omelia de inicium quadragesimum. Rogo vos, fratres karissimi, ut in isto legitimo... » — « ...sed ad remedium pos- sitis accedere. »
Fol. 31. « Incipit omelia sancti Augustini episcopi ad populumprae- dicandum. 0 fratres karissimi, ista res... — « ...ad amorem illius pervenire... »
Fol. 33 v°. ci Lectio sancti Agustini de die judicii. Audivimus cum evangclium legeretur... » — « ...unusquisque enim per(l. pro) viribus suis, quantum promittere dignatus est. «
Fol. 35. « Item alia. Audivimus, fratres karissimi, de diem judicii magne... » — « ...si descendero ad infernum, ades. «
Fol. 36 v°. « Sequencia sancti evangelii sccundum Johannem. Sequencia dicitur co quod... n — « ...anima rationale et umane carne subsistens. »
Fol. iO. a Lectio epistole beati Pauli ad Kbraeos. In [h]ac lectione apostolica... n — « ...caractar (ilii caractar (sic) patris. »
Fol. 41. « Lectio beati Pétri apostoli. Lectio dicitur eo quod... * — vc ...ego sum veritas et vita. Fol. 46 v°. « Sequencia sancti evangelii sccundum Lucam. Lucas,
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 47
nation is Sirus, medicusfuit... » — * . ..perseveraverimns cum Christo et angelis in saecula saeculorum vere valeamus. »
Fol. 19. « Lcctio epistole beati Pétri apostoli. Petrus interpretalur agnoscens, Simon obediens... » — « ...ad illum veniamus et cum illo et angelis ejus sine fine regnare valcamus. »
Fol. 50. « Sequencia sancti Johannis. Si quis diligit me... » — u ...nasceretnr et morarctur (sic) et resurgeret. »
Fol. 51 v°. « Lectio libri Apocalypsis Johannis apostoli. Apoca- Iipsis grcce et in latino dicitur revelatio... » — « ...te unam ovem perditam invcniens. »
Fol. 59 v°. a Lectio Esaiae prophetae. Esaias excclsus Dornini inter- pretatur... » — « ...idem per mortem temporalem. »
Fol. 61. « Sequencia cvangelium sancti Mathei. Cum audisset Johannes in vinculo opéra... » — « ...sentiant mortem meam. »
Fol. 63. « De Trinitate. Inter persona Patris et Filii et Spiritus sancti quid interest. R. Inter persona... »
Fol. 74 v°. « Innominetrino atque uno excursus de nominibus inco- gnitis. Liber cujus nomen... »
Fol. 80 v°. a De baptismo. » (Voir fol. 10.)
Fol. 85. « Haec sunt capitula ex divinarum scripturarum scripta, que electi sacerdotes custodienda atque adimplenda curaverunt. a (M. Delisle a publié ces Capitulaires dans sa Notice sur plusieurs manu- scrits d'Orléans, p. 65.)
Fol. 88. « Expositio in missa. Dominus vobiscum. Salutat sacer- dos... r> Voir plus haut, fol. 11. — « ...ex substantia Patris ante omnia tempora. » Inachevé.
Plusieurs cahiers ont été arrachés et paraissent avoir servi à formel- le manuscrit 82 de Libri, actuellement conservé à la Laurentienne, et dans lequel on trouve la suite de l'explication de la messe et un pénitentiel.
Sur le dos du manuscrit, on lit : « Expositio canonis missae et de penitentibus... ecclesiae. »
L'instruction sur le baptême, fol. 20 v°, est probablement l'opuscule qu'avait signalé le P. Sirmond et qu'il attribue à Magnus, archevêque de Sens. Histoire littéraire, t. IV, p. 426-427. Cf. Duru, Bibliothèque historique de V Yonne, t. I, p. 217.
L'explication de la messe, fol. 11-20 v°, semble avoir pour auteur l'évêque d'Orléans, Théodulfe, d'après un catalogue des abbés
48 MANUSCRITS
de Fleury, public par Baluzc, Miscellanea, t. I, p. 491. Cf. Histoire littéraire, t. IV, p. 473; — I). Chazal, Historia ms. Floriacensis, p. 72; — M. Baunard, Théodulfe, éuêque d'Orléans, note de la p. 136; — K. Liersch, Die Gedichte Theodulfs Bischofs von Orléans. Halle, 1880.
IX." siècle. Parchemin. 105 feuillets. 190 sur 138 millim. Rel. bois.
— (Fleury.)
117 (95). Missel.
Fol. A. Calendrier, nécrologe contenant les fondations de la cha- pelle de Saint-Venant.
Fol. 1. « ...nostrorum periclis te mereamur protegente eripi, te libérante salvari... » — Fol. 225. « ...Quid ergo Moyses mandavit dari libellum repudii et dimittere? Ait illis : Quoniani Moyses ad duri... » (Inachevé.)
XIII' siècle. Parchemin. 225 feuillets à 2 col.; musique notée en noir sur quatre lignes rouges. 306 sur 210 millim. Initiales en cou- leur. Rel. bois. — (Prieuré de Douy, près de Chàteaudun.)
118 (9(5). Missel de Troyes. Fol. 2. Calendrier où se trouvent les noms de Su Mastidie
(Bolland., 7 mai, II, p. 1-41), de S. Fidole (Bolland., 10 mai, III, p. 588), de S. Frodobert (Bolland., 8 janvier, I, p. 505).
Fol. 131. Proses pour les différentes fêtes. « Dominica prima in Adventu. Salus eterna... - — « ...post presentem miseriam Christi perducat gracia. »
Fol. 139. Bénédiction de l'eau et du sel.
XIVe siècle. Parchemin. liO feuillets. 225 sur 105 millim. Bel. peau blanche.
llî) (97). Missel, à l'usage de la Léproserie de Saint-Benoit-sur- Loire.
Fol. 1. Calendrier nécrologique.
Fol. 13. k Missale pro totius auni decursu... »
Fol. 234.
a latende tait a cest sermon, VA cler et lai tuit en viron, (loiitcr vos voil la passion De seint Estiene lou baron... »
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. V.»
Fol. 235.
Ce Ysaiea nos escrît De l'avenemcnt Jhesns Crist. Bien nos doil eslrc remanbrance,
\"os ju en Dieu avons fiance... »
(Cf. Bulletin de la Société diinoise, année 1885, p. 219-235.) On lit, à La p. 5 : « Liber isle est Leprosarie de Sancto Benedicto Floriacensi super Ligerim. » — Au fol. 129 i°, deux peintures repré- sentant le Christ en eroi\ et le Père céleste.
XVe siècle. Parchemin. 235 feuillets. 350 sur 250 millim. Cartonné.
— (Léproserie de Saint-Benoit. — Ancien n°3(J, d'après dom Cha/al, t. II, p. 542.)
120 (98). Traite de dom Gallois sur l'Eucharistie.
\\\V siècle. Papier. 108 feuillets. 170 sur 112 millim. Cartonné.
— (Fleury. — « Rothomagi, 1676 à 1). Gallois » , fol. 216.)
121 (99). Missel de Saint- Aïesmin.
Page 1. « Ad te levavi animam meam... n — Page 338. « Domine Dcus, Pater onmipotens, rex et magniticus trinmphator, qui persanctes patres nostros... » (Inachevé.)
Ce volume remplace un « Lectionnaire pour le temps compris entre Noël et Pâques » , qui a disparu.
Ce manuscrit est décrit par Septier dans les termes suivants : « Homiliae in offlcio nocturno dicendae a festo Nativitatis ad festum Kesurrcctionis D. N. J. C. In-folio, 456 pages, bois. Trois leçons d'Isaïe sur le Messie se trouvent à la première page de ce volume dont l'écriture, des Xe et XIe siècles, à doubles colonnes, sur parchemin, est belle et lisible. Elles sont suivies des homélies de saint Augustin, de saint Grégoire, pape, du vénérable Bède, de saint Jérôme et autres saints Pères, relatives à l'office que l'Église célèbre depuis la fête de la Nati- vité jusqu'à celle de la Résurrection de iVotre-Seigneur Jésus-Christ, — Ce manuscrit vient de Saint-Benoît. »
XIIIe siècle. Parchemin. 338 pages à 2 col. 343 sur 240 millim. Rel. peau blanche. — (Saint-Mesmin.)
122 (100). Homélies pour tous les jours de l'année.
Au commencement de ce manuscrit, on lit : « Conventus Patris Benedicti Petro Dinaunensis... Locum et societatem tanquam uni nos-
50 MAXTSCRITS
trum concessit » , et : « Omnibus innotescat quod ego Boso, Floria- censis abbas (1107-1137), capitulo assenciente, domnoTebaldo, abbati Fossatensi, locuin et societatem nostram in vita et in morte quasi uni- versis nostris concessimus. »
XIIe siècle. Parchemin. 217 pages. 282 sur 192 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
125 (101). Psautier et bréviaire.
Page 1. Calendrier, auquel il manque le mois de janvier et con- tenant les noms de plusieurs abbés de Fleury, entre autres, celui de Macaire (1144-1161).
Page 344. « Pactio inter Arraudum, abbatem Floriacensem (1161- 1183), et priorem de Castro novo. Cum de redditibus ecclesiarum S. Andrée et S. Dionysii... » (Mutilé.)
XIIe siècle. Parchemin. 345 pages. 232 sur 139 millim. Initiales, rubriques en bleu, en vert et en violet. Rel. veau. — (Fleury.)
124 (102). Psautier, à l'usage de Saint-Victor d'Orléans.
Fol. 1. Calendrier, contenant quatre fêtes en l'honneur de S. Victor (« Nonas jun. Dedicatio ecclesie S. Victoris; 15 kal. jun., Susceptio reliquiarum S. Victoris; 12 kal. jul., S. Victor; 5 kal. jul., Octava S. Victoris »). — Fol. 7. Psautier. — Fol. 70. Cantiques. — Fol. 72. Litanies où se trouve deux fois de suite le nom de S. Victor, entre ceux de S. Etienne et de S. Clément. — Fol. 74. Office des morts.
XIVe siècle. Parchemin. 78 feuillets à 2 col. 198 sur 130 millim. Initiales et capitales en couleur. Rel. veau. — (Séminaire.)
125 (103). Psautier et bréviaire.
1. — Fol. 1. Calendrier, suivi du psaume : « Beatus... » , avec cette note : « In nomine Domini. 1593. Hic liber est fr. Victoris Magnan. n
2. — Fol. 13. « Incipiunt de nataliciis sanctoruin. De sancto Stephano.
7)
XIVe siècle. Parchemin. 247 feuillets. 160 sur 111 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
126(104). Missel.
Fol. 1. Calendrier. — Fol. 7. u Quando aliquis vult celebrare, sequens oratio dévote est dicenda : Summe Deus... »
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 51
Fol. 19. Formules de bénédictions. — Fol. 25. Office de l'Avent, dont le commencement a été enlevé : « ...produeunt jam e\ se fruc- tura... » — Fol. 170. Litanies. — Fol. 252. Propre des saints. — Fol. 39i vl. « ...Vidi aquam egredientem... » (Inachevé.)
\Ve siècle. Parchemin. 395 feuillets. 250 sur 180 millim. Vignettes aux fol. 73, 91, 371,411, 526 et 537. Rel. couverte de croix et fleur- delisée. — (m Legavit seminario canon. Aur. I). Fourcroy. >))
127 (105). Sacramentaire de Winchcombe.
Sans commencement. Fol. 2. « ...Domini pro annua dedicatione labernaculi hujus... »
Page 8. u ...VIII kal. jan. Vigilia natalis Domini hore none. Statio ad Sanctam Mariam... » — « ...sit semper doniicilium incolumitatis et pacis per Dominum nostrum. »
Page 361. Obituaire. — Page 362. Différentes prières.
Ce magnifique manuscrit fut écrit en Angleterre et apporté à Fleury par Abbon, suivant une inscription qu'avait signalée dom Chazal, et qu'on trouve à la p. 63 : «///// suo Benedicto ob sui memoriam a transma- rinis partibus misit, imprecans cuni instrumento maledictionis ut si quis eum de ipso monasterio aliquo ingenio non redditurus abstraxerit, cum Juda proditore, Anna et Caipha portionem aeternae dampnationis accipiat. Amen. Amen. I^iat. Fiat. »
Cf. Inventaire des manuscrits de Fleury , p. 53, etL. Delisle, Mémoire sur d'anciens sacramentair es. Paris, 1886, p. 211.
Fin du Xe siècle. Parchemin. 362 pages. 270 sur 220 millim. Rel. peau blanche. — (Fleury.)
128 (106). Institution de l'abbé Martin et Somme de Jean Beleth. Pages 1-5. Fragment d'un ouvrage sur les vertus, attribué à
S. Odon, et dont le commencement est tout effacé, u ...oppositus ad nostram... »
Page 6. Sans écriture.
Page 7. a [Institutio sancti Martini.] Gloriosissimo et tranquillis- simo et insigni fidei catholicae praedicto pietate Mirroni régi Martinus, humilis episcopus. Non ignoro, clementissime rex. . . » — « . . .deûcientem contempserat mamam. s
Page 13. a Incipit Summa magistri Johannis Beleth. In primitiva ecclesia prohibitum erat... *
52 MANUSCRITS
Page 105. Charte de Philippe III. « Philippus, Dei gratia... « — « ...Datum apud Montem Argi, in festo beatorum Philippi et Jacohi, anno M CC septuagesimo septimo. n
Page 106. On lit ces seuls mots : « Piissime Deus, scribentis miserere, *
Page 108. Rites monastiques.
XIIe siècle. Parchemin. 119 pages à 2 col. 198 sur 140 millim. Dans un portefeuille. — (Fleury.)
129 (107). Coutumes de l'abbaye de Saint-Benoit-sur-Loire.
Fol. 1. « ...tivi. Si dicebam narrabo sic... »
Fol. 3. « Hec est ordinatio de servitio Dei quod tenet ecclesia Beati Benedicti Floriacensis. Quando consuetudines pronuntiantur in capi- tulo... » — « ...fabas et unum générale. »
Fol. 133 v°. Hymnes notées sur quatre lignes rouges. — Fol. 2:>7 . Bénédiction du cierge pascal, a Vere beata... »
Fol. 248. Calendrier complet.
Au fol. 237, on lit : « Ces coutumes sont de l'abbaye de Sainct Benoist le Fleury sur Loyre, tesmoin frère Jude Bernard. 1592. «
XIIIe siècle. Parchemin. 243 feuillets à 2 col. 243 sur 184 millim. Piel. veau. — (Fleury.)
150 (108). Missel de Saint -Mesmin.
Fol. 1. Calendrier, nécrologe concernant le monastère de Saint- Mesmin.
Fol. 8. Office du premier dimanche de l'Aient.
Fol. 204. Propre des saints, qui commence par S. Etienne et s'arrête à S. Sébastien, t» ...clarissimis igitur viris Marcelliano et Marco geminis fratribus pro Christi et nomi... » (Inachevé.)
XIIIe siècle. Parchemin. 215 feuillets à 2 col. 355 sur 2()0 millim. Rubriques en rouge. Initiales peintes. Rel. peau blanche. — (Saint- Mesmin.)
151 (109). Bréviaire romain.
Fol. 1. «Nocte surgentes vigilemus... »
XVe siècle. Parchemin. 15S feuillets. 369 sur. 250 millim. Initiales
peintes. Chant noté en noir sur quatre lignes rouges. Rel. peau blanche. — (« Legavit seminario I). de Fourcroy. »)
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 53
152 (110). Bréviaire d'Orléans.
Fol. 1. Calendrier. — Fol. 8. « Ordo servicii ecclesie Aurelia- nensis per totum annum. » — Fol. 1G. Psautier. — Fol. 101. Litanies propres au diocèse, sans aucune particularité. — Fol. 10G. Propre du temps. — Fol. 344. Du commun. — Fol. 3G1. Office des morts. — Fol. 365. « De sancta Cruce. » — Fol. 3G7. « Hore béate Marie. » (Inachevé.)
XIVe siècle. Parchemin. 372 feuillets à 2 col. 166 sur 114 millim. Initiales peintes. Dans un portefeuille. — (Séminaire.)
155 (111). Bréviaire Orléanais.
Fol. 1. Calendrier. — Fol. 7. « Incipit psalterium secundum usum ecclesie Aurelianensis. » — Fol. 96. « Incipit breviarium secundum usum ecclesie Aurelianensis , qualiter offlcium per totum annum débet dici. » — Fol. 470. « Commune sanctorum. ■»
XVe siècle. Parchemin. 497 feuillets à 2 col. 183 sur 125 millim. Initiales peintes. Dans un portefeuille. — (Séminaire.)
154 (112). Bréviaire, à l'usage des Ermites de Saint-Augustin d'Orléans.
Fol. 1. Calendrier. — Fol. 357. « Istud breviarium (pro con)ventu (Aureliae) fratrum Eremitarum divi Augustini venerandus ac collendis- simus magister noster magister Petrus Girardi, vita comité quondam provincialis provinciae Francie et prior dicti conventus, anno Domini 1512 (scribi et disponi curavit). Orate pro eo. » (Les mots entre paren- thèses ont été mis après un grattage.)
XVIe siècle. Parchemin. 357 feuillets à 2 col. 268 sur 187 millim. Initiales et vignettes (ces dernières ont été enlevées aux fol. 52, 57, 77 et 168). Rel. cuir, avec ais. — (« Ex dono F. Girardi, prions Au- gustinensium Aureliae civitatis. »)
155 (112 bis). Nécrologe et fondations de l'église de Sainte-Croix.
XVe siècle. Parchemin. 64 feuillets. 308 sur 205 millim. Rel. peau blanche. — (Sainte-Croix.)
156 (113). Fondations et coutumes de la cathédrale d'Orléans. Fol. 1. Noms des reliques posées, le 13 novembre 1329, dans la
châsse de S. Mamert et dans la croix du maître-autel.
5* MAXUSCR1TS
Fol. 3. Mode des distributions journalières aux chanoines présents. Fol. 5. Fondations et cérémonies.
Copie du manuscrit précédent, avec de nombreuses additions posté- rieures au XVIe siècle.
\VIe siècle. Parchemin. 208 feuillets. 340 sur 242 raillim. Rel.
peau blanche. — (Séminaire.)
137 (114). Profession de foi et serment des chanoines et des digni- taires de la cathédrale d'Orléans.
Fol. 1. « Articuli professionis fidei et religionis Christian ae juxta catholicam Romanamque ecclesiam. Ego. X. credo fîrma fide... » — « ...exdecreto concilii Tridentini... »
Fol. 9. Titres des chapelles fondées dans la cathédrale, avec les noms des titulaires.
Fol. 11. Chapelles situées hors de la ville à la nomination du chapitre.
Fol. 11 v°. Cures et chapelles dont les titulaires étaient nommés par les chanoines.
Fol. 14. Serment de l'abbé de Saint-Euverte.
Fol. 15. Serment de l'abbé de Saint-Mesmin.
XVIe siècle, jusqu'au fol. 14, et du XVIIe à la fin. Parchemin. 15 feuillets. 315 sur 200 millim. Rel. peau blanche. — (Chapitre de Sainte-Croix.)
158 (115). Heures, en latin, peut-être du diocèse de Besançon.
Fol. 1. Calendrier. — Fol. 13. Évangiles. — Fol. 21. Office de la Sainte Vierge. — Fol. 68. Office de la Croix. — Fol. 76. Psaumes de la pénitence. — Fol. 85. Litanies, où se trouve le nom de S. Anti- dius (Bolland., 25 juin, V, p. 41). — Fol. 92. Office des morts. — Fol. 127-150. Hymnes en l'honneur de la Sainte Vierge.
Fol. 151-155, d'une autre écriture. Xotes historiques et généalo- giques sur la famille bourguignonne Quarré, de 1553 à 1641. (Cf. Pa- pillon, Bibliothèque des auteurs de Bourgogne, t. II, p. 169. Dijon, 1745.)
Miniatures aux trois quarts delà page: S. Jean, fol. 13; — S. Luc, fol. 14; — S. Matthieu, fol. 16; —S. Marc, fol. 18; — l'Annoncia- tion, fol. 21; — Noël, fol. 42; — les Bergers entendant les Anges, fol. 47 ; — l'Adoration des Mages, fol. 51 ; — la Présentation, fol. 5 I :
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLÉANS. 55
— la Fuite en Egypte, fol. 58; — le Massacre des SS. Innocents, fol. 64; — le Christ en croix, fol. 68; - la Pentecôte, fol. 72 ; — le roi David, fol. 76; — des religieuses chaulant l'office des morts, fol. 92;
— et la mort de la Sainte Vierge, fol. 127.
Ce manuscrit a remplace un « Office de la Vierge, du XIIIe siècle » , que Septicr décrit ainsi : a L'ouvrage commence par un calendrier et se termine par l'office des morts, en tète duquel on a peint dans une miniature Job sur son fumier. L'office de la Vierge est orné de plusieurs miniatures, telles que l'Annonciation, Jésus dans l'étable, l'ange annonçant aux bergers la naissance du Fils de Dieu, l'ado- ration des mages, la fuite en Egypte, le Père éternel revêtu d'habits pontificaux, donnant d'une main la bénédiction à Marie, couronnée par un ange, et de l'autre tenant le globe de l'univers. On trouve ensuite Jésus sur la croix, au pied de laquelle on voit Marie et le disciple S. Jean; la descente du Saint-Esprit sur les apôtres et David à genoux implorant la miséricorde divine.
Cet office de la Vierge est sur vélin non altéré, ta longues lignes : l'écriture est lisible, les lettres initiales sont en couleurs, rehaussées d'or, et ont conservé leur éclat. 244 pages. »
XVe siècle. Parchemin. 155 feuillets. 192 sur 135 millim. Rel. ma- roquin noir.
159 (116). Heures, en latin, à l'usage d'une église flamande ou picarde.
Fol. 3. Calendrier, où l'on trouve « S. Franchois, S. Andrieu - , et le mois d' « octembre » .
Fol. 9. « S'ensieut les heures de la Passion. »
Fol. 27.» S'ensieut les heures de la Croix. » — Fol. 32 v°. Heures du Saint-Esprit. — Fol. 37. Heures de Yotre-Dame. — Fol. 73. « Les VII psalmes. » — Fol. 80 v°. Litanies, où l'on lit les noms de S. Bavon (Bolland., 10 octobre, t. I, p. 229-235), de S. Gaugeric, évêque de Cambray (Boll., 11 août, t. II, p. 675-693), de S. Adelard, abbé de Corbie (Boll., 2 janv., t. 1, p. 111-123), et enfin de S. Guislain (Boll., 9 octob., t. IV, p. 1030-1034).
Fol. 90 v°. b Les vigilles des mors. *
Fol. 110 v°. Différentes prières. « Che qui s'ensieut a esté trouvet à Rome en l'église de Sainct Pierre... Oroison... »
Fol. 114. « Le psalme de le (sic) foy. Quicumque vult salvus esse... »
56 MAXUSCRITS
Fol. 117. Les commandements de Dieu et de l'Église (d'une autre écriture).
Petites miniatures aux fol. 9, 13, 1G, 18, 19 v°, 21, 22, 23 v , grandes aux fol. 27 (Christ en croix); — 32 v° (Pentecôte); — 37 (Annonciation); — 73 (David); — 90 v° (Lazare sortant du tom- beau et Madeleine en religieuse).
Septier décrit tout autrement le manuscrit qui portait ce numéro : « Ce bréviaire, ou plutôt ces heures, commence par l'évangile de S. Jean, précédé par un calendrier et suivi de l'ofOce de la Vierge... Ce manuscrit vient de la bibliothèque de Saint-Benoit. Chaque page est entourée d'une vignette dont les fleurs sont en couleur et les feuilles en or : l'écriture... paroit être du quinzième siècle, 332 pages, grand in-4°, richement relié. » Il y avait dans ce manuscrit 12 miniatures aux p. 53, 101, 124, 135, 145, 154, 162, 176, 189, 224, 231 et 238.
XVe siècle. Parchemin. 119 feuillets. 184 sur 1 40 millim. Rel. veau noir.
140 (117). u Horae latinae. »
Ce volume a disparu. Septier en donne la description suivante : u Ce manuscrit sur vélin, à longues lignes, contient des offices et prières, dont les différentes parties sont marquées par des initiales bleues et rouges. L'écriture, du quinzième siècle, est assez lisible. On trouve un calendrier à la tête de ce manuscrit, qui appartenoit à la bibliothèque publique. In-16, 400 pages, bois. »
141 (118). Ordinaire des Frères Ermites de Saint -Augustin d'Orléans.
XVIIe siècle. Papier. 191 pages. 280 sur 184 mil H m. Initiales, titres et rubriques en rouge. Rel. maroquin rouge. — (Auguslins.)
142 (119). Ordinaire épiscopal d'Orléans.
Page 1. « Ordinarium episcopale insignis ecclesiae Aureliauensis. •
Page 7. « Sequuntur ea quae dici vcl cantari soient in choro a domino episcopo. »
Page 27. Messes épiscopales.
Page 227. u Fundationes communes insignis ecclesiae Aurelianensis. Fundatio I). Fauiin. » — Page 230. « Fundatio D. Pothier, cano- nici. » — Page 235. « Fundatio ejusdem D. Pothier. -
Page 215 - Ordo agendi gratias solemncs. — Page 251. "Ordo
DE LA BIBLIOTHEQUE D'ORLEANS. 57
ingressus solemnis I). episcopi. » — Page 263. « Ordo adsynodum. — Page 269. « Fundatio I). Le Nain, canonici. »
Initiales majuscules peintes, avec encadrement; miniatures remplis- sant les p. 234 (Vierge au pied de la croix); — 237 (paysage); — 23S (paysage); — 244 (Vœu du roi Louis XIII); — 25:5 (Févêquc d'Orléans jurant, la main sur l'évangile, de conserver les privilèges de son église). On trouve une petite vue d'Orléans à la p. 38, et la repro- duction de la cathédrale, à la p. 65. Les feuillets manquent de 12 à 27, de 80 à 89, et de 90 à 95.
XVIIe siècle. Parchemin. 281 pages. 295 sur 202 millim. Rel. maroquin noir. — (Chapitre de Sainte-Croix.)
145 (120). Cérémonial de Saint-Vrain de Jargeau.
Sur la couverture : « Vêtus ordinarium vel brève seu ceremoniale ecclesiae S. Verani de Jargolio... 1285. «
Fol. A. « Hoc vetus ordinarium. pertinet ad venerabiles viros domi- nos decanum, canonicos et capitulum ecclesiae collegiatae S. Verani de Jargolio, dioecesis Aurclianensis, in quo continentur ordocelebrandi divini ofOcii et perantiquae cerimoniae, quarum multae in eadem ecclesia adhuc observantur. Qui liber editus est circa annum Domini 1285. 1785. »
Fol. A v°. 3 distiques sur l'église de Jargeau, anagramme et vers sur S. Vrain, composés pur le chanoine Gaucher, en 1675.
Fol. B. Calendrier.
Fol. 1. « Ordinarium. » — Fol. 65. « Proprium de sanctis. » — Fol. 102. u De communi. » — Fol. 105 v°. « ...versus sacerdotalis : Fxultent sancti... » (Inachevé.)
Fol. 108. « Hoc vetus ordinarium conscriptum fuit jussu Aegidii Pastay, episcopi Aurclianensis, in sua visitationc ecclesiae Jargol. anno 1285. »
Ces dernières lignes ont été ajoutées par l'abbé Dubois, qui, sur le feuillet de garde du commencement, a collé une feuille de papier con- tenant le résumé de ce volume.
XIIIe siècle. Parchemin. 108 feuillets à 2 col. 210 sur 155 millim. Rel. peau blanche. — (Ex dono Dubois.)
144 (121). Pontifical, à l'usage de l'évèque de Chartres. Fol. 1 v°. Bénédictions.
58 MANUSCRITS
Fol. 3. « Incipit ordo qualiter ab cpiscopo synodus agatur. »
Fol. 7 v°. Bénédictions pour toutes les fêtes.
Fol. 35 v°. a Ordo in dedicatione ecclesie. » On trouve l'alphabet hébreu au fol. 40.
Fol. 71. Le canon de la messe.
Fol. 76. Fête des saints, depuis Noël jusqu'à la Toussaint.
Fol. 96. « Incipit ordo de sacris ordinibus. »
Fol. 105 v°. a Ordo quomodo pénitentes in capite \Lme cpiscopo se debent représentais. »
Fol. 111. « Incipit ordo in die cène Domini. n
Fol. 119. « Incipit ordo vel examinatio in ordinatione episcopi. »
Fol. 120 v°. En note, au bas de la page, d'une autre écriture : « Visne huic sancte Senonensis metropol. ecclesie mihique successo- ribusque meis obediensesse et subditus? B. Volo. »
Fol. 126 v°. « Benedictio vel ordinatio abbatis, quomodo episcopus eum debeat ordinare. »
Fol. 127. «Vis Carnotensi (au-dessus, d'une autre écriture :- Aure- lianensi » ) ecclesie et mihi meisque successoribus subjectionein et obedientiam exibere? R. Volo. »
Fol. 129 v°. « Benedictio super abbatissam. »
Fol. 130. « Consecratio sacrarum virginum fit in Epiphania Domini vel in feria V Pasche aut in natale Apostolorum. »
Fol. 134 v°. Différentes bénédictions : celle des cloches se trouve au fol. 136 v°.
Fol. 14i. « Incipit ordo ad catecizandos infantes in sabbato sancto. »
Fol. 150. « Ordo ad visitandum infirmum. »
Fol. 151. Litanies renfermant les noms de S. Piat, de S. Clieron et de S. Lubin.
Fol. 160. « Incipit percunctatio sive electio episcoporum ac cleri- corum, neenon populorum ad regem consecrandum. »
Fol. 168. « Electio abbatis canonicorumque. "
Fol. 170. Prières d'une écriture différente.
Fol. 172 v°. Serments d'Adam, abbé de Saint-Mesmin (1256-1270), à l'évèque d'Orléans, Guillaume Pr do Bussi (1238-1258); — d'Etienne, abbé de Saint-Euverte (1247-1265), à L'évèque Bobert de Courtenay (1258-1279); — d'Elisabeth, abbesse de Voisins (1277), au même évèque; — de Guillaume, abbé de Saint-Mesmin (1297-
DE LA BIBLIOTHÈQUE D'ORLEANS. 59
1320), à Milon de Chailly (1312-1321); — de Bernard, abbé de Saint-Euvertc (1323), à Roger (1321-1328); — de Guillaume, abbé de Saint-Euverte (1347), au doyen et au chapitre de Sainte-Croix; — d'un abbé Godcfroy ((> août 1336), à révoque Jean III de Conflaos
(1328-1349).
Fol. 173. « Missa super consecratione altaris. »
Capitales fol. 129, un abbé crosse et mitre; — fol. 69 v°, grande image représentant le Christ au milieu des quatre animaux symbo- liques; — fol. 70, autre image : le Christ en croix; au-dessus, un homme tenant entre ses mains le soleil, et une femme portant la lune; au pied de la croix, la Vierge et S. Jean (177x125).
On lit sur le feuillet de garde : « Ego Albericus, Carnotensis cpi- scopus (1236-1244), Deo et sancte matri Senoncnsi (ce dernier mot est au-dessus) ecclesie et tibi, pater Galtere, tuisque successoribus debitam subjectionem et obedientiam ore promitto et manu confirmo.
e Ego frater N..., abbas Sancti Maximini, Deo et sancte matri eccle- sie Aurclianensi tibi tuisque successoribus... »
XIIIe siècle. Parchemin. 173 feuillets. 330 sur 220 millim. Rel. bois. — (Chapitre de Sainte-Croix.)
145(122). Éloge de la croix, par Raban Maur, et recueil d'homélies.
Page 1. Image de l'empereur sur un fond de petits carrés dans chacun desquels est une lettre onciale. La réunion de ces lettres forme la pièce de vers commençant par : et Rex regum... »
Page 2. a 0 Christe Salvator... » — Page 3. « Hortatur nos... « — Page 4. « Musa cito studio... » — Page 5. « Incipiunt capitula ejusdem libri. » — Page 7. Image du Crucifix, avec les vers : « Ast soboles Domini... » — Page 8. « Ecce imago Salvatoris. Explicit, Deo juvante, opusMagnentii Hrabani Mauri in honorem sanctae crucisconditum.. . » — Page 62. « Incipit praefatio libri secundi. Mos apud veteres... » — « ...ut ipse michi sis refrigerium, in via quam... a (Inachevé.)
Page 109. « Secundum Lucam. In illo tempore, exiit edictum. Quia, largiente Domino, missarum sollempnia... »
Page 110. u Lectio evangelii secundum Lucam. In illo tempore, pastores loquebantur.. . Nato in Bethléem Domino Salvatore... »
Page 115. « Leccio sancti evangelii secundum Johannem. In prin- cipio erat Verbum... Intuentes quod modo, fratres carissimi, audi- vimus... »
60 MANUSCRITS
Page 125. « Heri celebravimus temporalem sempiterni... » Page 131. « Secundam post Xeronem persecutionem christianorum Domicianus exereuit... »
Page 138. «Zelus quo tcndat, quo prosiliat livor... » (Inachevé.) Page 141. Homélie sur l'Epiphanie, sans commencement. Page 150. e Hodiernus dies, fratres carissimi, ad habendam spem... n
Page 153. « Si subtiliter a fidelibus quae sit... » Page 154. « Cunctis fidelibus liquet nequaquam Kedemptoris... » Page 163. « Osculetur me osculo orissui... » Page 16 4. « Beatus Matbeus exordio suo satis ostendit... »